ایرانی‌ها چاق شده‌اند

چاقی و اضافه‌وزن بخش قابل توجهی از جمعیت ایرانی را تهدید می‌کند، چیزی حدود ۶۰درصد و حالا متخصصان می‌گویند که با وجود مشکلات جدی ناشی از اضافه وزن در افراد، جراحی‌های چاقی را باید به‌عنوان یک ضرورت درمانی درنظر گرفت تا علاوه بر کاهش وزن و سلامتی، منجر به حذف بیماری‌های ناشی از چاقی هم بشود. دیروز متخصصان حاضر در نشست خبری پنجمین کنگره جراحی‌های چاقی و متابولیک که قرار است ۳۰ آذر تا 2دی در مرکز همایش‌های رازی برگزار شود، از کاهش طول عمر 15تا 20ساله افراد چاق خبر دادند و اینکه ابتلا به 21سرطان، افزایش 20درصدی ریسک ابتلا به آرتروز زانو، 4 تا 5برابری مشکلات قلبی - عروقی و مشکلات دیگری ازجمله آسیب به ستون فقرات، کمردرد، دیابت، فشارخون بالا، چربی خون، آپنه خواب، نازایی، آسیب‌های روانی، ناهنجاری‌های مادرزادی برای کودکان متولدشده از مادرانی با اضافه وزن بالا، کاهش کیفیت زندگی و کارایی افراد و... هم به‌دلیل همین چاقی‌ها و اضافه‌ وزن در افراد به‌وجود می‌آید.

جراحی چاقی، عمل زیبایی نیست
عبدالرضا پازوکی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، چاقی و اضافه‌وزن را یکی از معضلات امروز جوامع عنوان می‌کند و می‌گوید: «هم‌اکنون بیش از ۶۰ درصد جمعیت ایران از مشکل اضافه وزن رنج می‌برند؛ یعنی بالغ بر ۵۰میلیون نفر. بیماری‌هایی مثل دیابت هم که ۱۲درصد مردم به آن مبتلا هستند یا فشارخون که یک‌چهارم جمعیت کشور را درگیر کرده، از چاقی سرچشمه می‌گیرند.»
او معیار اضافه وزن و چاقی را نمایه توده بدنی (BMI) عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «زمانی که نمایه توده بدنی به چاقی مفرط یعنی بیشتر از 30 تا 40 برسد تا ۲۰سال کاهش طول عمر در این بیماران وجود خواهد داشت. باید بدانیم جراحی چاقی در سال۱۹۹۱ برای نمایه توده بدنی از ۴۰ گذشت و امسال به نمایه توده بدنی ۳۵کاهش یافته است. این نوع جراحی‌ها نتایج بسیار مثبتی بر طول عمر و کیفیت زندگی افراد دارد و به‌طور جدی یک ضرورت درمانی است و مردم نباید آن را جراحی زیبایی بدانند بلکه این عملی برای سلامتی است.» به‌گفته پازوکی، میزان عوارض و مشکلاتی که با این جراحی پیش می‌آید، مساوی یا کمتر از اعمال جراحی مشابه کیسه صفراست.

دنیا از جراحی‌های چاقی استقبال می‌کند
فولاد اقبالی، دبیراجرایی پنجمین کنگره جراحی چاقی و متابولیک در حاشیه این نشست و در پاسخ به سؤال همشهری درباره اینکه با وجود هزینه‌های بالای این جراحی‌ها به‌نظر نمی‌رسد که افراد زیادی بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند، بیان می‌کند: «هزینه‌بر بودن یعنی اینکه هزینه‌های شما به اندازه کافی به شما سود نرساند. این عمل‌های جراحی برای کشور بسیار به صرفه است زیرا بیماران چاق در معرض خطر ۲۱سرطان قرار دارند. حدود ۱۵سال طول عمر این افراد کم می‌شود و کارایی‌شان هم کاهش پیدا می‌کند. آنها ۲۰برابر مشکلات آرتروز دارند. پس این عمل‌ها سودرسان است و نباید یک عمل زیبایی شناخته شود.» به‌گفته اقبالی در تمام دنیا شرکت‌های بیمه از عمل‌های جراحی استقبال می‌کنند چرا که به میزان زیادی هزینه‌های نظام سلامت را کاهش می‌دهد: «تقاضای ما از شرکت‌های بیمه این است که با وجود معیارهای جدید BMI با مقدار پایین‌تر از 40 یعنی بالای 35 را برای پوشش بیمه‌ای این جراحی‌ها درنظر بگیرند یا BMI 30 با یک بیماری مرتبط با چاقی که قطعا سود قابل توجهی برای نظام سلامت خواهد داشت.»
محمد کرمان ساروی، دبیر علمی پنجمین کنگره جراحی‌های چاقی و متابولیک هم با بیان اینکه چاقی یک بیماری متابولیک است، تأکید می‌کند: «این یعنی چاقی عوارضی نظیر فشارخون بالا، چربی خون، آپنه خواب، کمردرد و... را به‌دنبال دارد؛ پس جراحی چاقی می‌تواند به درمان سایر بیماری‌های فرد کمک کند.» به‌گفته کرمانی ساروی هم‌اکنون پوشش بیمه‌ای برای عمل جراحی نمایه توده بدنی بالای ۴۰ در مراکز دولتی وجود دارد: «این جراحی‌ها با هزینه کمتر از ۱۰میلیون تومان هم انجام می‌شود اما باید BMI را کاهش دهیم و پوشش بیمه‌ای افزایش یابد. این هزینه خیلی کمتر از هزینه‌هایی است که فرد باید در طولانی مدت برای درمان دیابت، فشارخون، نازایی و... هزینه کند.»‌
شهاب شهابی، مسئول کمیته علمی کنگره درباره سن انجام جراحی‌های چاقی و متابولیک توضیح می‌دهد: «جراحی چاقی از سن ۱۶ تا ۶۵ سال قابل انجام است، اما درصورتی که بیمار در سن کمتری باشد با مشاوره غدد اطفال اگر بیمار به بلوغ رسیده باشد و سن استخوانی‌اش تکمیل شده باشد، عمل قابل انجام است؛ ولی حتی انجام این عمل در دو سالگی هم گزارش شده است. در سنین بالای ۶۵ سال هم اگر تأییدیه قلب و ریه بیمار گرفته شود انجام عمل مشکلی ندارد.»‌
غلامرضا محمدی فارسانی، مسئول کمیته علمی غیرجراحی کنگره هم با بیان اینکه درباره چاقی علت ایجاد آن و درمان آن موضوعی چند متغیره شامل تغذیه، ورزش، سایر بیماری‌ها و... مؤثر است، عنوان می‌کند: «در این‌باره لازم است اقدامات غیرجراحی برای اثربخشی اعمال جراحی جدی گرفته شود تا در پیشگیری، درمان و کنترل عارضه مهلک چاقی از این روش‌ها استفاده کنیم. بیمار باید در مورد بعد از عمل هم توجیه شود. جراحی قسمتی از درمان است اما باید اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی حتما اجرایی شود و اگر اجرایی نشود، عمل هم ماندگار نخواهد بود. جراحی چاقی مؤثرترین روش درمانی است به شرط آنکه اصلاح سبک زندگی هم صورت گیرد.»