خیمه‌کوبی نوش‌آباد کاشان را باید یکی از قدیمی‌ترین آیین‌های عزاداری کشور دانست
اینجا خیمه‌ای برپاست
مجتبی یارزمان
سرزمین پهناور ایران، همانطور که در شکل و ظاهر فیزیکی و طبیعی خودش تنوع زیادی دارد، در شکل و باطن فرهنگی و عرفی و مردم‌شناختی خودش هم از این تنوع گسترده برخوردار است. به همین دلیل است که در حوزه عزاداری‌های محرمی نیز شاهد این گسترش و تنوع فراوان هستیم؛ عشقی که به «اباعبدالله(ع)» وجود دارد و با ورود به فرهنگ‌های مختلف، شکل‌های گوناگونی به‌خودش می‌گیرد و همین‌ها باعث می‌شود تا باشکوه‌‌تر و عمومی‌تر به‌نظر برسد. یکی از این مراسم‌های بی‌شمار که ریشه در فرهنگ مردم پیدا کرده، خیمه‌کوبی اهالی نوش‌آباد در استان اصفهان و نزدیکی کاشان است که آن را می‌توان جزو قدیمی‌ترین عزاداری‌های حسینی در ایران دانست. درباره‌اش بیشتر بدانیم.
خیمه‌گاه حسینی
هدف از برگزاری هر مراسم مذهبی، نشان دادن مظلومیت و ظلمی است که در حق اهل‌البیت شده است. هر شهر، محل و هیئتی سعی دارد به روشی که از قدیم با آن سوگواری می‌کرده، همان را بار دیگر و پرشورتر از سال‌های گذشته تکرار کند و همه آنها به‌دنبال نشان دادن گوشه‌ای از اتفاق‌های واقعه کربلا به نسل جوان و پرورش عشق حسین در وجود آنها هستند. 10روز اول محرم که به ظهر عاشورا ختم می‌شود، در بین مردم از اهمیت بالایی برخوردار است و هر کدام از این مراسم‌ها در یک روز خاص از این 10روز برگزار می‌شوند و البته مراسم‌هایی هم وجود دارد که در تمام این دهه سلسله‌وار برقرار هستند؛ مراسمی که در نوش‌آباد کاشان هر ساله تکرار می‌شود، چندین قرن قدمت دارد و پدران و نیاکان این منطقه هم آن را انجام می‌دادند و هر ساله ارادت‌شان را به سید و سالار شهیدان نشان می‌دادند. این مراسم معمولاً در روز هشتم محرم در محوطه‌ای به وسعت 30هزار مترمربع انجام می‌شود و همه‌ساله افراد زیادی از داخل و خارج از کشور برای شرکت و تماشای آن به این شهر سفر می‌کنند. این مراسم سعی دارد تا واقعه کربلا را بازآفرینی کند و جنایت یزیدیان را بار دیگر به همه نشان بدهد. خیمه‌کوبی ویژگی‌های زیادی دارد که بزرگ‌ترین حسن آن این است که افراد حاضر، تماشاچی نیستند و این امکان وجود دارد تا خودشان هم در اجرای آن سهمی داشته باشند.
بازسازی روز واقعه
در مراسم خیمه‌کوبی سرور و سالار شهیدان که همه‌ساله در نوش‌آباد کاشان برگزار می‌شود، هزاران نفر از افراد عادی و محلی حضور دارند. شروع این مراسم به این صورت است که مردم به 2دسته اصلی کاروان اولیا و اشقیا تقسیم می‌شوند و مراسم با توضیحات مدیر برنامه‌ریزی آغاز می‌شود. برای هر گروه به تعداد محدودی لباس هم تهیه شده که علاقه‌مندان می‌توانند آنها را بپوشند و به بازسازی واقعی‌تر این برنامه کمک کنند. لباس کاروان اولیا سبز رنگ است و در جلوی این کاروان کودکانی که لباس فرشته به تن دارند حرکت خواهند کرد. کاروان دوم در این مراسم که نقش اشقیا را دارند، با لباس قرمز حاضر می‌شوند و با وسایل و تجهیزات جنگی سعی بر نمایش جنگ در آن واقعه را دارند.
مراسم خیمه‌کوبی
این مراسم اینگونه شروع می‌شود که گروه سبزپوش یا همان کاروان اولیا شروع به حرکت می‌کنند و با مدیحه‌سرایی و خواندن مرثیه و همچنین با برافراشته کردن و چرخاندن پرچم‌های حسینی افراد را با خود همراه می‌کنند. پس از گذشت زمانی کوتاه شخصی که حامل پیامی از مردم کوفه است، به سمت این کاروان می‌آید و پیام را می‌خواند و از آنها دعوت می‌کند تا به سمت کوفه حرکت کنند. کاروان تغییر مسیر می‌دهد و آنها به سمت مکانی وسیع حرکت می‌کنند که در میانه راه کاروان اشقیا سد راه آنها می‌شوند و رجزخوانی‌های متعددی در مقابل هم صورت می‌گیرد. 2کاروان پس از طی مسیر به مکان مورد‌نظر می‌رسند و با برپا کردن خیمه‌های خود، شرایط روز واقعه را بازآفرینی می‌کنند. افراد هر کاروان بعد از استقرار شروع به رجزخوانی کرده و تن به تن وارد جنگ می‌شوند. در این مراسم برخی از افراد کاروان‌ها با اسب و سلاح حضور دارند و سعی می‌کنند تا نمایش روز واقعه را به واقعیت نزدیک کنند. همچنین برای مراسم خیمه‌کوبی، ترتیب و محل استقرار خیمه‌ها هم با دقت فراوان برپا می‌شود. خیمه‌های کاروان اولیا به‌صورت نیم‌دایره‌ای و روی بلندی برپا می‌شوند وکاروان اشقیا خیمه‌های خود را در نزدیکی چند درخت نخل و رودخانه برپا می‌کنند تا بتوانند حداکثر شبیه‌سازی را انجام دهند.
