پایتخت قلعه جهان

بهنام سلطانی

نخستین پرسشی که بعد از شنیدن نام کشور ولز ممکن است ذهن‌تان را درگیر کند این است که دقیقاً کجاست؟ برای یافتن جواب کافی است تاریخ پرفراز و نشیب بریتانیا را مرور کنید؛ چرا که ولز از قرن دهم میلادی، بارها مورد هجوم انگلیسی‌ها واقع شده و نام این کشور با تاریخ بریتانیا گره خورده است. شاید تاکنون عبارات رایجی مثل «ولز انگلیس» را شنیده‌اید و این به‌معنای یکی بودن ولز و انگلستان نیست. ولز، بخشی متمایز از انگلستان به‌شمار می‌آید که تاریخ، فرهنگ و حتی زبان و گویش خاص خود را دارد. دلیل اینکه عده‌ای به اشتباه ولز را بخشی از خاک انگلستان می‌دانند این است که تفاوتی بین انگلیس و بریتانیا قائل نیستند. بریتانیا شامل 3کشور انگلیس، ولز و اسکاتلند می‌شود و با اضافه شدن ایرلند شمالی به این کشورها، پادشاهی بریتانیا معنی پیدا می‌کند. بنابراین ولز یکی از کشورهایی است که هویت مستقلی دارد اما بخشی از خاک بریتانیا به‌حساب می‌آید.

این جنگجویان ماهر
ولز از دوره باستان زیستگاه قوم سلت بود که از سده یک تا 5میلادی مورد تاخت و تاز رومی‌ها قرار گرفتند. این بخش از خاک اروپا تا قرن 5میلادی در سیطره رومی‌ها بود تا اینکه آرام آرام موردتوجه قبایلی همچون آنگل‌ها، ساکسون‌ها و ژوت‌ها قرار گرفت. ولزی‌ها از ابتدای قرن هشتم به‌طور رسمی وارد جنگ با آنگلوساکسون‌ها شدند و از آنجا که جنگجویان ماهری بودند، هر بار حملات همسایگان شرقی را خنثی می‌کردند تا اینکه ولز بالاخره در قرن دهم میلادی توسط ارتش انگلیس اشغال شد. انگلیسی‌ها در سال 1282ولز را به‌طور کامل به تصرف درآوردند و 2 سال بعد با تدوین اساسنامه‌ای، ولز به‌عنوان بخشی از خاک انگلیس معرفی شد.

اتحاد تاریخی
ولزی‌ها تا سال 1400میلادی بارها به مبارزه علیه پادشاهی انگلیس برخاستند اما همه قیام‌ها سرکوب شد تا اینکه هنری هفتم در سال 1485به‌عنوان نخستین شهروند ولزی روی تخت پادشاهی انگلیس نشست. او در سال 1536و با «قانون اتحاد» انگلیس و ولز را به هم پیوند داد و این اتحاد تاریخی آرامش را بین دو کشور برگرداند. با فروکش کردن آتش اختلاف با انگلیس و وقوع انقلاب صنعتی در قرن 17میلادی و استخراج از معادن زغال سنگ و تولید آهن و قلع، روحی تازه در کالبد ولز دمیده شد. خطوط راه‌آهن توسعه یافت، جمعیت افزایش پیدا کرد و جوامع کوچک جنوب شرقی ولز به شهرهایی بزرگ بدل شدند اما وقوع جنگ جهانی اول و افت قیمت زغال سنگ یکباره موجب کسادی اقتصاد و بیکاری گسترده در این کشور شد. ولز از همان موقع با تکیه بر درآمدهای حاصل از گردشگری و ایجاد مشاغلی با تکنولوژی مدرن، به اصلاح و احیای وضعیت اقتصادی پرداخت و با معرفی کاردیف به‌عنوان پایتخت در قرن نوزدهم به یک کشور مستقل به لحاظ سیاسی و اقتصادی بدل شد؛ چنانچه در سال 1997نخستین حکومت خودمختار در این منطقه شکل گرفت.

کشور منحصر به‌فرد
مردم ولز، کشورشان را کاملاً جدا از انگلستان می‌دانند و روی این موضوع اصرار می‌کنند. آنها روی اصالت‌شان تعصب خاصی دارند و به همین دلیل بیشتر مردم این کشور به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند و تنها 20درصد آنها به زبان ولزی یا «ولش» مکالمه دارند. ولزی‌ها عموماً افرادی خونگرم و مهربان هستند و از بروز احساساتشان دریغ نمی‌کنند. مثلاً گریه کردن یک مرد برای باخت در مسابقات ورزشی امری کاملاً عادی بین مردم است. ولز در نگاه اول کشوری ناشناخته به‌نظر می‌رسد اما این کشور ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارد که آن را از سایر کشورهای اروپایی متمایز می‌کند. کمتر کسی می‌داند که قلعه کنوی، دومین قلعه بزرگ اروپا در ولز ساخته شده است. ادوارد اول در دوران حکومت خود بر ولز بین سال‌های ۱۲۸۳ تا ۱۲۸۹ میلادی حدود 15میلیون پوند برای ساخت این قلعه هزینه کرد. آبشارهای سؤالو در ولز با ارتفاع 42متر، بیشترین آمار بازدید از آبشار را در کل بریتانیا به‌خود اختصاص داده است. غار «دان اراگف»، عمیق‌ترین غار بریتانیاست که عمق آن به 308متر می‌رسد. پل معلق «مِنای» در ولز، نخستین پل معلق جاده‌ای در جهان است. این پل در سال 1826ساخته شد که در زمان خود طولانی‌ترین پل جهان بود؛ طول این پل به 386متر می‌رسد.

شهر دیدنی
کاردیف که در جنوب شرقی ولز واقع شده در سال 1955به‌عنوان پایتخت این کشور انتخاب شد. از آن موقع تاکنون پروژه‌های زیادی برای بهبود شرایط زندگی در این شهر بندری به سرانجام رسیده و در کنار بناهای تاریخی که از قرن هفدهم تا قرن بیستم و به موازات شکوفایی اقتصاد ولز ساخته شد، زیبایی‌های این کشور را دوچندان کرده است. بازسازی استادیوم ورزشی هزار ساله «هزاره» و «مرکز هزاره آینده» که تاریخ ولز را روایت می‌کند، ازجمله پروژه‌های عظیمی است که در کاردیف به سرانجام رسیده است. مرکز هزاره آینده در قلعه قرن یازدهمی کاردیف ساخته شده است. موزه ملی کاردیف هم معمولا طلا و جواهرات منحصر به‌فرد و نایاب را در معرض دید عموم قرار می‌دهد و به همین‌خاطر شهرت جهانی دارد. به‌طور کلی کاردیف، شهری است که با بناهای تاریخی و قلعه‌های پرتعداد شناخته می‌شود. کاردیف، بخش باستانی ولز است که آن را با نام «شهر جادو» هم می‌شناسند. نام کاردیف در زبان ولزی به معنی «دژ تاف» است و تاف نام رودخانه‌ای است که در پای قلعه کاردیف جریان دارد. طبق آمار رسمی، شمار گردشگران شهر کاردیف در سال 2020، بیش از 15میلیون نفر برآورد شده‌ است.

فوتبالیست‌های مشهور
ولز فرهنگ ورزشی خاصی دارد و مردم این کشور از این نظر هم خودشان را از انگلیسی‌ها جدا می‌دانند. ورزش «کاناپان» نوعی فوتبال است که در قرون وسطی رواج داشت و با تغییر قوانین به راگبی بدل شد. ولزی‌ها به شکل جنون آمیزی طرفدار راگبی هستند و نخستین مسابقه راگبی بین انگلستان و ولز در سال 1881برگزار شده است. از آن موقع تاکنون این دو کشور رقبای سرسخت یکدیگر هستند، به‌طوری که مردم ولز، سالگرد بردهای تاریخی در برابر انگلیس را جشن می‌گیرند. فوتبال هم در ولز طرفداران بی‌شماری دارد و بسیاری از ستاره‌های فوتبال این کشور در بهترین تیم‌های فوتبال اروپا توپ زده‌اند. از رایان گیگز، اسطوره باشگاه منچستریونایتد می‌توان به‌عنوان مشهورترین فوتبالیست تاریخ ولز نام برد. او دومین بازیکن پرافتخار تاریخ فوتبال با ۳۶ جام رسمی است. ایان راش، گرک بلمی و مارک هیوز را هم می‌توان در فهرست ستاره‌های سال‌های نه‌چندان دور فوتبال ولز برشمرد اما بدون شک، مهم‌ترین ستاره تیم ملی فوتبال ولز گرت بیل ستاره رئال مادرید است. او در سال 2013با مبلغ 100میلیون یورو به رئال مادرید پیوست و چند روز قبل بود که در بازی پلی‌آف جام‌جهانی 2022در برابر اوکراین درخشید تا ولز بعد از 64سال برای دومین بار راهی جام‌جهانی شود. ولز در جام جهانی قطر با ایران همگروه است و رویارویی با گرت بیل و دیگر ستاره‌های فوتبال ولز مردم ایران را بیشتر با این کشور آشنا خواهد کرد.

قلعه ترسناک

ولز کمی بیش از 3میلیون نفر جمعیت دارد و مساحت آن 20هزار کیلومترمربع است. این کشور نسبتاً کوچک که جمعیت محدودی هم دارد، قلعه‌های تاریخی متعددی را در دل خود جا داده و به همین دلیل ولز را پایتخت قلعه جهان می‌دانند. طبق آمار و ارقام‌های منتشر شده 427قلعه پراکنده در بریتانیا به ثبت رسیده و از این تعداد 200قلعه در کشور ولز واقع شده است. نیمی از این قلعه‌ها مخروبه مانده‌اند و به‌تدریج از بین رفته‌اند و نیمی دیگر مرمت شده‌اند و نام بسیاری از آنها به‌عنوان میراث فرهنگی ثبت شده است. از معروف‌ترین قلعه‌های ولز می‌توان به قلعه تاریخی کنوی اشاره کرد اما بسیاری از گردشگران خارجی سرکشی به قلعه ترسناک گوریچ در شمال ولز و جست‌وجو برای پیدا کردن سرنخ‌هایی درباره افسانه‌های معروف در این مکان را ترجیح می‌دهند. قلعه گوریچ 128اتاق دارد و طول دیوارهای آن به 14کیلومتر می‌رسد. مردم ولز، راه پله مرمری این قلعه را اسرارآمیز می‌دانند و احتمالاً به همین دلیل طی 2دهه اخیر بالغ بر 10میلیون نفر از آن دیدن کرده‌اند. ولزی‌ها داستان‌های وهم‌آلود زیادی درباره قلعه گوریچ روایت می‌کنند که مشهورترین آن از وجود ارواح در این قلعه حکایت دارد.