منطقه 9 آخر شد

حمیدرضا بوجاریان | خبرنگار:

مناطق 

مدت‌هاست پایتخت‌نشینان در کوچه‌ها و خیابان‌ها شاهد حضور نیروهای شرکت فاضلاب و کنده‌کاری پیاده‌روها و خیابان‌های محله هستند. حفاری‌های مداوم و مستمری که خبر از اجرای پروژه‌ای می‌دهد که بسیار کارساز است. اگر تا دیروز چاه‌های جذبی در حیاط خانه‌ها وظیفه دفع فاضلاب خانگی را برعهده داشتند، این روزها دیگر قرار نیست از آنها استفاده شود. با افزایش جمعیت شهرها و لزوم توجه بیشتر به حفظ محیط‌زیست، دفع بهداشتی فاضلاب شهر با اجرای شبکه فاضلاب تبدیل به یکی از برنامه‌های اصلی مسئولان شهری شده است.

برنامه‌ای که از 22 سال پیش با طرح شبکه فاضلاب در وسعت 70 هزار هکتار و با هدف پوشش 11 میلیون شهروند در پایتخت آغاز شده و همچنان با گذشت بیش از 2 دهه پیشرفت 9/65 درصدی داشته است. این روزها خبرهایی از پایان پروژه شبکه فاضلاب در برخی مناطق و البته کندی اجرای طرح در مناطق دیگر به گوش می‌رسد. مشکلات اداری و اجرایی و موانع همکاری بین‌بخشی و عدم تأمین به موقع اعتبار بخشی از دلایل پایان نافرجام طرح فاضلاب شهری در مناطق پایتخت ذکر شده است. 


هر یک از مناطق تهران دارای ویژگی‌های خاصی هستند. یکی از مواردی که می‌تواند به سرعت اجرای شبکه فاضلاب کمک کند، مجوزهای حفاری است که از سوی شهرداری صادر می‌شود. به نظر می‌رسد شهرداران برخی مناطق در این زمینه جلوتر از دیگر مناطق بوده‌اند و توانسته‌اند با مدیریت صحیح، سرعت اجرای پروژه‌های فاضلاب را بیشتر کنند. براساس گزارش شرکت فاضلاب تهران، اکنون 99‌ درصد شبکه فاضلاب منطقه 8 و 98‌درصد شبکه فاضلاب مناطق 13، 19 و 20 تهران اجرا شده است. علاوه بر این شهروندان ساکن در مناطق 4، 10، 14 و 16 هم این روزها باید خود را برای پایان اجرای شبکه فاضلاب در محله‌هایشان آماده کنند. 

اجرای طرح‌های فاضلاب، نیازمند مشارکت همه دستگاه‌هاست و با وجود اینکه شهرداری‌ها نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند، اما نهادهای دیگری هم در این حوزه دخیل هستند. پلیس راهور، نهادهای انتظامی و حقوقی، متولی صدور مجوز برای فعالیت پیمانکاران در اجرای حفاری‌های فاضلاب و اجرای شبکه هستند. از سوی دیگر، سخت بودن بافت‌های زیرزمینی، تأخیر در صدور مجوزهای حفاری و ممنوع شدن انجام حفاری در خیابان‌های مهم و اصلی از سوی راهور هم تأثیر بسزایی در کند شدن اجرای طرح‌های فاضلاب داشته است.

منطقه 9 با 20‌ درصد، منطقه 12 با 39‌ درصد و منطقه 18 با 41‌ درصد پیشرفت فیزیکی کمترین میزان پیشرفت شبکه فاضلاب پایتخت را به خود اختصاص داده‌اند. مناطق 7، 5 و 11 هر کدام با 45‌، 53‌ و 55‌درصد در رتبه‌های بعدی کمترین پیشرفت فیزیکی شبکه فاضلاب پایتخت را دارند. این نکته را هم نباید از نظر دور داشت تأخیر در تصویب اجرای طرح‌های فاضلاب در برخی مناطق نیز از دلایل کند بودن روند اجرای شبکه‌گذاری فاضلاب در برخی مناطق از جمله منطقه 21 است. 


چشم‌انداز اجرای طرح در پایتخت 

مسئولان شرکت فاضلاب تهران بارها اعلام کرده‌اند که امسال طرح شبکه‌گذاری فاضلاب را دست‌کم در اغلب مناطق پایتخت به پایان می‌برند. پایان شبکه‌گذاری فاضلاب به این معناست که شهروندان باید با خرید انشعاب فاضلاب، خانه‌های خود را به این شبکه متصل کنند. مشوق‌هایی هم از سوی شرکت فاضلاب برای اتصال واحدهای مسکونی به شبکه پیش‌بینی شده است. شهروندان برای استفاده از این مشوق‌ها و اطلاع از قیمت واگذاری انشعاب باید به شرکت‌های آب و فاضلاب منطقه سکونت خود مراجعه و در این‌باره کسب اطلاع کنند. 


شتاب برای تصفیه فاضلاب تهران 

مدیرعامل شرکت فاضلاب تهران می گوید: «ظرفیت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب‌های خانگی پایتخت به حدود 300 میلیون‌مترمکعب در سال رسیده است. به‌عنوان مثال می‌توان یکی از پروژه‌های عظیم زیست‌محیطی خاورمیانه را طرح تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران دانست که با ظرفیت 8 واحد طراحی و هم اکنون 6 واحد آن به بهره‌برداری رسیده است.»  «اصغر ریاضتی» ادامه می دهد: «با بهره‌برداری از این واحدها، امکان جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب 3 میلیون و 150 هزار نفر فراهم شده است.

پساب خروجی این تصفیه‌خانه نیز که مورد تأیید سازمان حفاظت محیط‌زیست است، برای آبیاری 50 هزار هکتار از اراضی کشاورزی به دشت ورامین منتقل می‌شود. علاوه بر این بخشی از پساب تولیدی برای تأمین آب مصرفی مورد نیاز پالایشگاه نفت تهران استفاده می‌شود. اکنون نیز پروژه‌های عظیمی مانند 4 واحد تصفیه‌خانه در غرب تهران (فیروزبهرام)، تصفیه‌خانه‌های لویزان در منطقه 4، سرخه‌حصار در منطقه 13، شهر آفتاب، شهرک غرب، واحد‌های 7 و 8 تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب و تونل فاضلاب غرب تهران که برای نخستین بار به‌صورت تمام مکانیزه با دستگاه TBM در حال اجراست، در دست اقدام است که با اجرا و تکمیل آنها ظرفیت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب خانگی پایتخت افزایش چشمگیری خواهد یافت.»