فراغت روی میز

فاطمه عباسی
در دنیای کودکی ما بزرگترها «فکر بکر» بود و «دوز بازی» و حالا این بازی‌های فکری شده‌اند «بردگیم‌»های امروزی. بردگیم‌ها یا بازی‌های رومیزی درست مثل بازی‌های کامپیوتری، بزرگ و کوچک نمی‌شناسند و آنهایی که اهل بازی کردن هستند، در هر سنی که باشند باز هم سراغ این بازی‌ها می‌روند. خاطرات گذشته را که مرور کنیم، دبرنا بازی کردن چند خانواده دور هم، منچ و مارپله بازی کردن بچه‌ها، اسم و فامیل، نقطه بازی و... ثابت می‌کند که بازی‌های فکری و رومیزی درگذشته طرفداران زیادی داشته است. حالا اما این مدل بازی‌ها به روزتر شده و با اینکه اغلب بازی‌هایی که اکنون در ایران وجود دارند از نمونه‌های خارجی الهام گرفته‌ شده‌اند، اما تولیدکنندگانی هم هستند که برای تولیدات داخلی در چند سال گذشته تلاش زیادی کرده‌اند و اکنون چندین بازی اورجینال طراحی‌شده در داخل ایران داریم که بازار خوبی دارند. حالا دیگر در کمتر خانه‌ای بازی‌های رومیزی پیدا می‌شود و این بازی‌ها این روزها بیشتر روی میز کافه‌ها موجود است. به همین دلیل در میان گروه‌های مختلف سنی، اغلب قشرِ جوان جامعه به‌دلیل دسترسی بیشتری که به فضای کافه‌ها دارند، مخاطبان اصلی بازی‌های رومیزی هستند و فرصت بازی کردن برایشان آزادتر است. آنطور که نعیم تدین، تصویرگر بازی‌های رومیزی می‌گوید، بیشترین کارکرد بازی‌ها تجربه‌ و تمرین موقعیت‌هایی‌ است که به‌نوعی در زندگی یا فضاهای مختلف پیش می‌آید. او «بازی» را مخلوطی از تصمیم‌گیری، سرعت‌عمل و چیدن استراتژی‌ تعریف می‌کند که با ترکیبی از تم‌های متنوع هم جذابیت ایجاد می‌کند و هم تجربه موقعیت‌های مشابهِ زیست را در مقیاس کوچک‌تری زنده می‌کند. به‌طور اختصاصی، شاید نخستین تأثیری که بُردگیم بتواند بگذارد، «تجربه جمعی» باشد. آن هم در دوره و زمانه‌ای که جمع شدن آدم‌ها دور هم ، مثل گذشته آسان نیست. البته بازی‌هایی هم وجود دارند که بتوان به‌‎صورت فردی آنها را انجام داد که روی تصمیم‌گیری و حل مسئله توسط شخص بازیکن متمرکز هستند، اما بازی‌ها برای شروع حداقل 2 نفر و معمولاً بیش از 2نفر را احتیاج دارند؛ بنابراین تجربه جمعی نخستین و مهم‌ترین تأثیر بازی‌های رومیزی‌ تلقی می‌شود. حضور افراد با جنس نگاه‌های متفاوت و تصمیم‌های مختلف در مورد قوانین ثابت یک بازی، به‌نوعی هم کنش و تعامل میان بازیکن‌ها ایجاد می‌کند و هم موجب شناخت بیشتر هم‌بازی‌ها می‌شود. حین بازی، اتفاقات و تجربیاتِ جالبی ممکن است برای افراد اتفاق بیفتد که این نیز نکته قابل‌توجهی‌ است. خلاصه اینکه بازی‌های رومیزی که فضای زیادی نمی‌خواهند و به راحتی در دسترس هستند، می‌توانند برای چند ساعتی هم که شده مثل گذشته‌ها شما را دور هم جمع کرده و از غوغای جهان فارغ‌تان کند.