یادداشت
پلیس و جامعه‌محوری
سروش جنابی/ دبیر تحریریه
برقراری امنیت در این کلانشهر با توجه به افزایش بی‌رویه جمعیت و جغرافیای پایتخت و به تبع آن، استقرار خرده فرهنگ‌ها در سیل مهاجرت‌ها با پیچیدگی‌هایی مواجه شده است. در همین حال، توسعه نیافتن زیرساخت‌ها، امکانات و نیروهای پلیس متناسب با این گسترش بی‌قواره باری بر بار مشکلات افزوده است. یکی از راه‌های برون رفت از این مشکل چند‌وجهی به اذعان کارشناسان و پ‌ژوهشگران، اتخاذ رویکردهای جامعه‌محور با هدف نهایی پیشگیری از جرم به همراه آثار مثبت ارتقای احساس امنیت، افزایش مشارکت‌های مردمی و کیفیت زندگی شهروندان است.
با آنکه از چند سال پیش شاهد اجرای سیاست‌های جامعه‌محور در نیروی انتظامی از جمله پلیس ۱۱۰، آموزش‌های متنوع به شهروندان به‌ویژه کودکان و راه‌اندازی دوایر اجتماعی در کلانتری‌ها، مانورهای نوبه‌ای و اخیراً پلیس افتخاری بوده‌ایم، اما این طرح‌ها بر اثر دخالت عوامل مختلف برون‌سازمانی و درون‌سازمانی، قرین موفقیت صددرصدی نبوده‌اند. به‌طور مثال، اگرچه طرح‌های جمع‌آوری معتادان متجاهر رضایتمندی ساکنان محله‌های آسیب‌خیز را به دنبال داشته است، لیکن هیچ‌گاه مشکل حضور این افراد را از سطح شهر به‌طور مستمر برطرف نکرده است یا طرح پلیس افتخاری در برخی محله‌ها از جمله مناطق جنوبی شهر با استقبال روبه‌رو شده و برخی دیگر به دلایلی اقبالی به آن نشان نداده‌اند. در اینجا تأثیر عوامل برون و درون سازمانی مانند نبود هماهنگی بین نهاد‌های متولی و لزوم توجه به شرایط بومی‌ـ فرهنگی کاملاً مشهود است.
خوشبختانه ابتکاراتی از سوی برخی فرماندهان انتظامی محلی در خنثی‌سازی این تأثیرات بازدارنده ملاحظه می‌شود که شایسته توجه و تأمل است. تقریباً قریب به اتفاق رؤسای کلانتری مناطق جنوبی شهر عضو کانال‌ها یا پیام‌رسان‌های اجتماعی معتبر محله‌های تحت پوشش خود هستند که از سوی فعالان اجتماعی متعهد و سایر نهادها راه‌اندازی شده‌اند. حضور مسئولان کلانتری‌ها چند فرصت در اختیار آنها قرار می‌دهد: اول اینکه با شناسایی معضلات مبتنی بر نگاه‌ریز و میدانی اهالی برای رفع آنها اقدام می‌کنند ضمن آنکه می‌توانند ارزیابی از عملکرد نیروهای تحت امر خود داشته باشند. دوم، مشارکت و رضایتمندی مردم را با کمترین هزینه به‌دست آورند؛ و سوم آنکه بر ناهماهنگی‌های بین‌بخشی فائق آیند و در جهت ایجاد امنیت همه‌گستر با سایر نهادها هم‌افزایی ایجاد کنند.
با تبریک به این عزیزان و نیز همه نیروهای خدوم انتظامی در روزهایی که به نام آنان ثبت شده، باید اعتراف کرد که امنیت یک محصول اجتماعی است و به تبع آن، یکی از الزامات رویکرد جامعه‌محور به کارگیری ابزارهای اجتماعی چه در شکل کلاسیک و مکتوب آن مثل نشریات محلی چه در قامت رسانه‌های اجتماعی است. الگوی فوق نشان می‌دهد که پلیس جامعه‌محور می‌تواند از نگاه سنتی بسته به رسانه‌های اجتماعی رها شود و فرصت‌هایی نو برای غلبه بر کمبودهای درون سازمانی خلق کند.
