وزیر ارشاد در نخستین برنامه تلویزیونی خود کوشید چهره‌ای متفاوت از خود عرضه کند
نه خبری از ابتذال هست و نه تعطیلی
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم، شامگاه پنجشنبه (11 شهریورماه) با حضور در برنامه «شهر فرنگ» شبکه خبر به اظهارنظر درباره موضوعات مختلف حوزه فرهنگ و هنر پرداخت. پیش از آنکه انتخاب اسماعیلی به‌عنوان وزیر ارشاد قطعی شود و او از مجلس رأی اعتماد بگیرد، انتشار برنامه‌های پیشنهادی او در حوزه فرهنگ و هنر، با موجی از واکنش‌های نه چندان مثبت همراه شد و به این نگرانی دامن زد که با رویکارآمدن اسماعیلی، فضای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای کشور به سمت بسته‌شدن میل خواهد کرد. اسماعیلی در گفت‌وگوی خود در برنامه شهر فرنگ تصویر منفی‌ای که از او ایجاد شده بود را شکست و خود را فردی علاقه‌مند به فرهنگ و هنر و طرفدار تعامل با فعالان این عرصه نشان داد. در ادامه، بخش‌های مهم سخنان اسماعیلی در این برنامه آمده است.
شائبه ابتذال حوزه فرهنگ و هنر درست نیست
محمدمهدی اسماعیلی درباره مسائل مطرح‌شده مبنی بر بیگانگی او با حوزه فرهنگ گفت: «بنده یک سابقه 23ساله حضور در فضای فرهنگ و هنر دارم و طبیعتا با این حوزه بیگانه نیستم و نگاه من اساسا غیرکارشناسی نیست، البته انتقاد و تنوع نگاه افراد به موضوعات را می‌پذیرم و تلاش بنده و همکارانم بر این است که فضای گشادگی و انبساط حوزه فرهنگ و هنر را تامین کنیم.» در برنامه ۸۳صفحه‌ای اسماعیلی برای تصدی وزارت ارشاد، آمده بود که در سال۱۳۹۷، از ۷۷فیلم رصد و تحلیل‌شده، ۵۹فیلم مروج سبک زندگی غیراسلامی-ایرانی و تخریب‌کننده انقلاب اسلامی، ۶۱فیلم ارائه‌کننده تصویر مثبت از زن بی‌حیا، ۵۰فیلم سیاه‌نما و ناامیدکننده، ۶۰فیلم مروج وادادگی و تحقیر ملی، ۵۵فیلم القاکننده واگرایی دینی و ملی و قانون‌گریزی و نمایش ناکارآمدی نهاد‌ها بوده‌اند. او در مورد اینکه در حوزه فرهنگ دچار ابتذال هستیم، خاطرنشان کرد: «حوزه فرهنگ و هنر پاک و مقدس است و شکی در آن نیست. در عصر جدید ما با یک هنر مدرن همانند سینما، تئاتر و... روبه‌رو هستیم اما در تاریخ ایرانی -اسلامی ما همیشه شاهد یک قدمت تاریخی در امر فرهنگ و هنر هستیم که کاملا مقدس و پاک است. خوشبختانه این تقدس و تبرک حوزه فرهنگ و هنر که در کشور ما وجود داشته به حوزه فرهنگ مدرن هم تزریق شده و البته ممکن است در این دوره در بخش‌هایی آسیب‌هایی وارده شده باشد که قابل‌حل است اما در‌مجموع نمی‌توان چنین شائبه‌ای را در مورد فرهنگ و هنر ایرانی تصور کرد.» جلب اعتماد هنرمندان بخش دیگر صحبت‌های وی بود: «هنر حاکمیت باید این باشد که اعتماد همه مردم را جلب کند و در حوزه فرهنگ این امر مضاعف است زیرا هنرمندان روحیه لطیفی دارند. بنده و همه همکارانم وظیفه داریم فضای اعتماد عمومی بین دولت و مردم، به‌ویژه هنرمندان ایجاد کنیم.» درکل، اسماعیلی با این اظهارات کوشید رابطه خود با هنرمندان را بهبود بخشد.
دسترسی عادلانه به فضای هنری
همین چند روز پیش بود که خبر تعطیلی رشته تئاتر برای هنرجو‌یان دختر هنرستان سوره تهران به صدر اخبار آمد. این خبر موجی از اعتراض‌ها و نگرانی‌ها به این اقدام را سبب شد. حالا باید دید صحبت‌های اسماعیلی درباره توسعه عادلانه فضای هنری در کشور می‌تواند تغییری در این تصمیم ایجاد کند. او در بخشی از سخنانش درباره دسترسی عادلانه به فضای هنری گفت: «برای نمونه در خصوص موضوع هنرستان‌ها و آموزش‌های هنری سعی داریم در هر استان و شهرستان یک هنرستان پسرانه و دخترانه داشته باشیم تا فضای رشد هنر فراهم شود. در واقع هنرستان‌ها مخصوص تهران نیست و این امکان باید برای سایر استان‌ها هم فراهم شود، همچنین فضای اشتغال نیز باید فراهم شود. ضمنا جشنواره‌های استانی را باید ایجاد کنیم تا امکان رشد کارهای هنری در حوزه هنرهای نمایشی، سینمایی، موسیقی و ... شکل بگیرد.»
نگرانی بابت تعطیلی خانه‌های اصناف هنری از جمله دغدغه‌های فعالان هنری از رویکارآمدن اسماعیلی بود. اما وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هرگونه تعطیلی اصناف و خانه‌های سینما، تئاتر و موسیقی را رد کرد و گفت: «ما در برنامه پیشنهادی یک بخش با عنوان گزارش وضعیت موجود و در بخش دیگر برنامه‌های پیشنهادی را داشتیم و آن گزارش وضعیت موجود برای شفاف‌سازی نمایندگان بود تا بدانند در چه وضعیتی قرار داریم و برنامه ما برای آنها چه خواهد بود.»
چابکسازی ارشاد و برقراری جشنواره‌ها
کیست که نداند وزارت ارشاد سازمانی عریض و طویل با بدنه‌ای سنگین و کم‌بازده است و سال‌هاست که نیاز به سبک‌شدن دارد. اما آیا این سبک‌شدن باعث بهبود عملکرد این وزارتخانه می‌شود یا صرفا به تعطیلی برخی بخش‌ها و درنتیجه حذف بودجه و امکانات مرتبط با آنها می‌انجامد؟ اسماعیلی در مورد تغییر در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا چابکسازی این وزارتخانه گفت: «در این راستا با دوموضوع متضاد روبه‌رو هستیم، از یک‌سو اصحاب فرهنگ و هنر علاقه ندارند چیزی از این وزارتخانه کم شود و یک علقه سازمانی دارند و این وزارتخانه را خانه خود می‌دانند، از طرف دیگر چابکسازی در برخی بخش‌ها نیاز است اما ما نمی‌خواهیم حوزه قلمرو را از بین ببریم، برخی از معاونت‌ها از نظر ساختار و اهداف دچار تغییر شده است.» ورود به حوزه فناوری‌های دیجیتال یکی از برنامه‌های اسماعیلی است که باید صبر کرد و دید آیا ارتباطی به طرح صیانت از فضای مجازی دارد یا خیر.
در سال‌های گذشته، برخی جشنواره‌ها همچون جشنواره بین‌المللی فیلم فجر همواره با این انتقاد روبه‌رور بوده‌اند که هزینه زیاد و دستاورد کمی دارند و باید تعطیل شوند. اسماعیلی در این باره گفت: «جشنواره، فلسفه و ماهیتش این نیست که به خاطر هزینه بخواهیم با آن اینگونه برخورد کنیم، بسیاری از جشنواره‌ها محلی برای دیده‌شدن هنرمندان و رشد حوزه فرهنگ و هنر هستند، بنده با این نظر مخالف هستم، اینکه تغییرات یا ادغام‌هایی در جشنواره‌ها صورت بگیرد منطقی است اما تعطیلی نخواهیم داشت، با تغییرات و ادغام‌ها اسراف مالی کم می‌شود اما در عین حال کارهای فرهنگی هنری به‌خوبی پیش می‌رود.»
آرایش تهاجمی در حوزه رسانه
اسماعیلی با اشاره به اینکه سال‌ها در حوزه رسانه فعالیت کرده و کارشناس رسانه محسوب می‌شود گفت: «آرایش ما در حوزه رسانه منفعل است، وقتی هشتگ‌ها و ترندها را در رسانه‌ها می‌بینیم ضعف رسانه‌ای ما دیده می‌شود.رهبر معظم انقلاب در جلسه تنفیذ به آرایش رسانه‌ای اشاره کردند و ما باید در این حوزه آموزش و تربیت نیروی انسانی و استفاده از فناوری‌های نوین را در دستور کار قرار دهیم. درواقع آرایش رسانه‌ای ما باید از رویکرد پدافندی به رویکرد آفندی تغییر کند.» او همچنین، درباره سیاست‌زدگی فرهنگ و هنر خاطرنشان کرد: «بخشی از فرهنگ و هنر سیاست‌زده است. گاهی در انتخابات و فضاهای سیاسی شاهد این موضوع هستیم، اینکه گاهی حس می‌کنیم استفاده ابزاری از اهالی فرهنگ و هنر می‌شود خوب نیست زیرا اصحاب فرهنگ و هنر گرامی هستند و باید به آنها احترام گذاشت.»
نگاه‌های فرهنگی هنری وزیر ارشاد جدید
موسیقی بخشی از سبک زندگی همه ماست، اغلب در ماشین گوش می‌کنم و حتی چندی پیش به‌دنبال یک موسیقی نوستالژیک از استاد قره‌باغی بودم که به‌سختی آن را پیدا کردم. البته خواننده‌های جوان ما نیز بسیار توانا و خلاق هستند.
من فیلم زیاد می‌بینم چون در صداوسیما هم مدیرکل نظارت بودم بسیار فیلم نگاه می‌کردم. البته سینما به‌خاطر اپیدمی کرونا با محدودیت‌ها و تعطیلی‌هایی همراه بود و سعی کردم در این شرایط سخت از طریق پلتفرم‌ها فیلم ببینم و آخرین فیلم سینمایی که دیدم فیلم آقای مجید مجیدی بود. البته به همراه فرزند خود انیمیشن هم نگاه می‌کنم و یکی از برنامه‌های ما در حوزه پویانمایی است و به‌دنبال تقویت و حمایت از این حوزه هستیم.
آخرین کتاب بنده هفته پیش برای چاپ آماده شد و با کمک مجموعه همکارانم در چاپ دانشگاه تهران کار پیش رفته است، به حوزه شعر نیز علاقه‌مند هستم و حتی عموی بنده یکی از شاعران برجسته منطقه ماست و تندیس ایشان در میدان شهر نصب شده است.
ایشان [علی نصیریان]یکی از شخصیت‌های برجسته هنر کشور ما هستند. ایشان تنها بازمانده از نسل اساتیدی همچون جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی و محمدعلی کشاورز هستند که باید از حضورشان بیشتر بهره ببریم که متاسفانه کرونا امکان دیدار حضوری با ایشان را محقق نکرد.
در همینه زمینه :
