پیروزی در غزه شکست در قاهره

 طی روزهای گذشته رسانه‌های عربی گزارش‌های متعددی درباره گفت‌وگوی میان گروه‌های فلسطینی در قاهره منتشر کردند؛ گفت‌وگویی که قرار بود از امروز به‌طور رسمی با هدف یکپارچه‌سازی‌ مواضع فلسطینیان پیش از مذاکره غیرمستقیم با رژیم صهیونیستی برگزار شود. بر همین اساس هیأت‌های حماس و جنبش فتح از روز چهارشنبه هفته گذشته برای انجام رایزنی‌های مقدماتی عازم پایتخت مصر شدند. اما مسیر این تحولات با انتشار خبری مبنی بر تعویق گفت‌وگوهای فلسطینی به‌طور ناگهانی متوقف شد. شبکه الجزیره صبح روز گذشته در گزارشی اعلام کرد نشست نمایندگان گروه‌های فلسطینی در قاهره به‌دلیل وجود اختلافات اساسی بر سر برخی محورهای مذاکره به زمانی دیگر موکول شده است. انتشار این خبر فضای حاکم بر شبکه‌های مجازی در جهان عرب و به‌ویژه فلسطین را با شوکی عمیق مواجه کرد؛ آن هم درحالی‌که بسیاری از رسانه‌های این کشور پس از پایان جنگ 11روزه غزه و عقب‌نشینی دولت نتانیاهو، از وحدت میان گروه‌های فلسطینی و اتخاذ موضعی یگانه در مذاکره با رژیم صهیونیستی سخن می‌گفتند. وزارت خارجه مصر که قرار بود میزبان این گفت‌وگوهای رسمی باشد هم به فاصله کوتاهی با صدور یک بیانیه اعلام کرد: اختلاف در مواضع طرفین فراتر از تصورات اولیه بود و گفت‌وگوهای محدود طی روزهای گذشته نیز نتوانست نمایندگان گروه‌های فلسطینی از غزه و کرانه غربی را به یک نقطه اشتراک نزدیک کند. اما ریشه این اختلافات اساسی در کجاست و چرا گروه‌های فلسطینی پس از بحران جنگ 11روزه، با وجود تهدید خارجی باز هم نتوانستند به توافقی حداقلی برای عبور از اختلافات دست یابند؟
روزنامه العربی الجدید در پاسخ به این سؤال می‌نویسد: به باور حماس، نبرد شمشیر قدس و توافق احتمالی برای مبادله اسرا، موازنه و واقعیت سیاسی جدیدی را خلق کرده است که براساس آن، حماس باید شریکی هم‌وزن جنبش فتح در رهبری فلسطین باشد. اما در مقابل، جنش فتح که بر تشکیلات خودگردان سیطره دارد حاضر به پذیرش هیچ‌گونه تغییری در موازنه فعلی نیست. باید توجه داشت که تغییر در موازنه فعلی و افزایش احتمالی نفوذ حماس در تشکیلات خودگردان به‌معنای سهم بیشتر این جنبش از منابع مالی است که برای بازسازی غزه اختصاص می‌یابد. رهبران جنبش حماس طی هفته‌های گذشته بارها تأکید کرده‌اند حق بازسازی غزه در انحصار ساکنان حقیقی این سرزمین است. این در حالی است که وزیر خارجه آمریکا کمک‌های مالی این کشور برای عمران غزه را در اختیار تشکیلات خودگردان (تحت سیطره جنبش فتح) قرار‌داده و با هرگونه نقش‌آفرینی حماس در این موضوع مخالفت کرده است. از سوی دیگر اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده بدون تعریف سازوکاری مشخص با نظارت نمایندگان بین‌المللی و دولت مصر، حاضر به تامین مجدد منابع مالی برای غزه نیست. این کشورها حماس را متهم می‌کنند که در پوشش جلب منابع مالی برای بازسازی غزه به‌دنبال خرید سلاح و تقویت نفوذ امنیتی خود در منطقه است. در مقابل جنبش حماس بارها اعلام کرده منابع مالی مذکور را با شفافیتی قابل‌قبول، صرف بازسازی ویرانی‌های به جا مانده از جنگ 11روزه اخیر در نوار غزه خواهد کرد.
به گزارش شبکه الجزیره، گفت‌وگوهای مقدماتی قاهره سرانجام با سفر ماجد فرج، رئیس سازمان اطلاعات تشکیلات خودگردان و از سران جنبش فتح به بن‌بست رسیده است. او در این سفر یک روزه، ضمن ملاقات با عباس کامل، همتای مصری خود مخالفت قاطع جنبش فتح با هرگونه تغییر ساختار تشکیلات خودگردان بدون برگزاری انتخابات را اعلام کرده است. پس از این، هیأت نمایندگان حماس به ریاست اسماعیل هنیه نیز به فاصله کوتاهی قاهره را به مقصد دوحه، پایتخت قطر ترک کرده است. همزمان با این تحولات، محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان از روز گذشته سفرهایی منطقه‌ای به مقاصد اردن، قطر، کویت و عمان را آغاز کرده است. گفته می‌شود هدف از این سفرها، تامین منابع مالی از سوی کشورهای عربی برای بازسازی غزه است؛ اگرچه با یک شرط اساسی: تنها کانال انتقال اموال، شبکه مالی تحت نظارت تشکیلات خودگردان باشد! انجام این سفرها بدون توافق با جنبش حماس به‌معنای شکست قطعی مذاکرات میان گروه‌های فلسطینی در قاهره است.
اگرچه جنبش فتح هرگونه تغییر در ساختار تشکیلات را به انتخابات پارلمانی موکول کرده اما در عمل، حتی نسبت به برگزاری این انتخابات نیز همکاری نمی‌کند. پیش از این محمود عباس، رئیس تشکیلات در فرمانی اجرای انتخابات را بدون توافق با سایر احزاب و گروه‌های فلسطینی به تعویق انداخت. این در حالی است که براساس تمام نظرسنجی‌ها، کادر فعلی رهبران جنبش فتح در هرگونه انتخابات با شکستی سنگین مواجه خواهد شد. جالب آنکه این شرایط پس از جنگ 11روزه غزه و مقاومت حماس مقابل ارتش اسرائیل تشدید شده است. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم با اظهار تأسف نسبت به اختلاف میان گروه‌های فلسطینی و شکست مذاکرات قاهره می‌نویسد: مردم ما در مقاومت علیه اشغالگران متجاوز پیروز شدند اما گروه‌های سیاسی فلسطین در تقسیم غنائم این پیروزی شکست خوردند. او همچنین پیش‌بینی کرد بدون تغییر در منظومه رهبران سیاسی فلسطین، هیچ گشایش جدی‌ای در بحران ملی این کشور حاصل نخواهد شد.