داروهای بازار سیاه تقلبی است

خدیجه نوروزی ـ روزنامه‌نگار

اخبار تزریق واکسن موجب شده تا توجه افکار عمومی به این سؤال جلب شود که آیا احتمال فروش واکسن کرونا از سوی فروشنده‌های غیررسمی وجود دارد؟ آیا در آینده‌ای نزدیک بازار سیاهی در این خصوص شکل خواهد گرفت؟ و آیا فروشنده‌های غیررسمی امکان نگهداری از این واکسن را خواهند داشت تا بتوانند در بازار سیاه روی فروش این واکسن مانور دهند؟ و این سؤال که اساسا چگونه می‌توان تقلبی‌بودن واکسن‌هایی را که به نام کرونا ممکن است وارد بازار دارو شوند تشخیص داد؟ سؤال‌هایی که نشان از نگرانی‌های مردم درخصوص واکسن کرونا دارد و قطعا مسئولان سازمان غذا و دارو که مسئولیت توزیع این واکسن‌ها را دارند پاسخی روشن و شفاف برای این سؤالات دارند.

بازار واکسن تحت کنترل سازمان غذا و دارو
دکتر محمدرضا شانه‌‌ساز، رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درخصوص بازار سیاه واکسن کرونا در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «تقلب همیشه درخصوص تمام کالاها و داروهای عرضه‌شده در سراسر دنیا وجود دارد و درخصوص واکسن هم اخیرا سازمان جهانی دارو اعلام کرده که 200میلیون دوز واکسن تقلبی در دنیا وجود دارد. بنابراین چنین شرایطی موجب شده تا ما اقدامات پیشگیرانه را درخصوص هر واکسنی که قرار است وارد کنیم انجام دهیم و مراقبت‌های لازم را داشته باشیم».
روند کند واکسیناسیون علیه کووید-19 موجب گمانه‌زنی‌های زیادی درباره ورود این واکسن به بازارهای غیررسمی داخلی هم شده است. رئیس سازمان غذا و دارو درخصوص واکسن‌های تقلبی در بازار داخل و شایعات پیرامون آن اظهار می‌کند: «واکسن‌هایی که وارد کشور می‌شود به وزارت بهداشت تحویل داده می‌شود تا در اختیار گروه‌هایی که در مستحق دریافت واکسن هستند گذاشته شود. لذا در شرایط کنونی هر واکسنی داخل بازار باشد قطعا تقلبی است و مورد تأیید ما نیست. مردم هم بدانند که خرید واکسن با هرگونه نام و نشانی و به اسم کرونا از بازار سیاه بسیار خطرناک است. واکسن بسیار حیاتی است و قرار است برعکس دارو که به فرد بیمار داده می‌شود، به یک فرد سالم تزریق شود که بیمار نشود. بنابراین باید مردم هوشیار باشند و در این زمینه محتاطانه عمل کنند». او در این خصوص که مردم چگونه می‌توانند تقلبی‌بودن واکسن را تشخیص دهند هم می‌افزاید: «واکسن‌ها در اختیار وزارت بهداشت است تا در سازوکار اولویت‌‌های تعیین‌شده از سوی همکارانمان در معاونت بهداشتی تزریق شود. بنابراین مردم نباید خود اقدام به تهیه چنین واکسن‌هایی کنند چراکه قادر به تشخیص تقلبی‌بودن یا نبودن آن نیستند. ضمن اینکه تاکنون هیچ گزارش تأییدشده‌ای مبنی بر وجود واکسن کرونا در بازار غیرمصرفی دریافت نکرده‌ایم».

دادن معرفی‌نامه به 35شرکت خصوصی
به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت تمایل زیادی برای دادن مجوز به بخش خصوصی برای واردات دارو ندارد. شانه‌ساز در این خصوص می‌گوید: «ما نمی‌توانیم بازارمان را باز کنیم تا یک واکسن فیک هم وارد کشور شود و برای کنترل بازار باید بسیار دقیق عمل کنیم. با این حال در این مدت حدود 49شرکت خصوصی مراجعه کردند که از بین آنها فقط 35شرکت حداقل اسناد را ارائه دادند و به این شرکت‌ها معرفی‌نامه داده شده، اما هنوز هیچ‌یک از آنها عملیاتی نشده است. ما همه‌‌چیز را فراهم کرده‌ایم تا بخش خصوصی بتواند اقدام کند. البته طبیعی است برای ما راحت‌تر است با شرکت‌هایی کار کنیم که سابقه واردات دارو و واکسن را دارند. اما از شرکت‌های کم‌سابقه‌تر خواسته‌ایم که اسناد ارائه دهند؛ گرچه اغلب آنها در این زمینه حداقل‌ها را هم هنوز نتوانسته‌اند ارائه دهند». 

نحوه نگهداری واکسن
دکتر علی رزازان، مسئول توزیع داروی سازمان غذا و دارو نیز در گفت‌وگو با همشهری درخصوص نحوه نگهداری واکسن کرونا می‌گوید: «هرکدام از واکسن‌ها با توجه به اینکه تکنولوژی ساخت منحصربه‌فرد خود را دارند شرایط نگهداری متفاوتی دارند. بعضی از واکسن‌ها حین حمل‌ونقل نگهداری باید در منفی 80 درجه سانتی‌گراد، برخی در منفی 20 و برخی در شرایط 2تا 8درجه سانتی‌گراد باید نگهداری شوند. وقتی این واکسن‌ها بخواهد به افراد تزریق شود بازهم شرایط خاصی دارد و زمان تزریق واکسن بسیار مهم است».
وی ادامه می‌دهد: «بنابراین به‌خاطر شرایط نگهداری خاصی که وجود دارد این امکان وجود ندارد که هر شرکتی به دلخواه تصمیم به واردات دارو کند و بازار سیاهی در این خصوص در کشور به‌وجود آورد. البته خوشبختانه در ایران هنوز گزارشی مبنی بر واکسن‌های تقلبی نداشته‌ایم. باید به این نکته هم توجه داشت که تمامی واکسن‌هایی که هم‌اکنون در دنیا تولید می‌شوند تحت نظارت دولت‌ها توزیع می‌شوند. بنابراین مردم نباید فریب سوداگران مرگ را بخورند».