گفت‌وگو با شهردار منطقه ۲۰ درباره بازآفرینی و احیای محله‌ای قدیمی
نفرآباد آینده روشنی دارد
صندوق توسعه حرم‌های مطهر، یک‌صد واحد مسکونی را به‌صورت مشارکتی با مالکان نوسازی می‌کند
رابعه تیموری
قرار گرفتن طرح ساماندهی و بازآفرینی محله نفرآباد در شمار طرح‌های تازه مدیریت شهری منطقه ۲۰ اتفاق ارزشمندی است که به مطالبات چندین ساله اهالی این محله پاسخ می‌دهد.
محله هاشم‌آباد به دلیل قرار گرفتن در طرح توسعه و ساماندهی اطراف حرم حضرت عبدالعظیم(ع) بیش از ۲ دهه راکد و بلاتکلیف مانده بود و طرح بازآفرینی محله برای احیا و رونق دوباره آن اجرا می‌شود. در حالی که چند ماه از اجرای این طرح می‌گذرد، در گفت‌وگو با «فرهاد افشار» شهردار منطقه ۲۰ میزان استقبال شهروندان و موانع و شرایط اجرای این طرح را بررسی کردیم. تعدادی از اهالی محله نفرآباد محدودیت تراکم مجاز املاک این محله را سبب کاهش مشارکت شهروندان می‌دانند، ولی افشار نظر دیگری دارد.
شهروندان محله نفرآباد از طرح بازآفرینی محله استقبال کرده‌اند؟
از اواسط بهمن که طرح آغاز شد تاکنون حداقل ۱۵ دستور نقشه درخواست شده که مورد تأیید قرار گرفته و اجرا می‌شود.
بعضی از اهالی معتقدند محدودیت تراکم مجاز و در نظر گرفتن ۱۰ ونیم‌متر به‌عنوان حداکثر ارتفاع برای نوسازی املاک، صرفه اقتصادی طرح را کاهش می‌دهد. برای افزایش تراکم مجاز املاک برنامه‌ای دارید؟
قوانین طرح بر اساس طرح تفصیلی و در شورای عالی معماری و شهرسازی تصویب شده و شهرداری نمی‌تواند این قوانین را تغییر دهد، اما این طرح با همین تراکم مجاز هم برای مالکان محله نفرآباد آورده اقتصادی قابل توجهی داشته است. در نظر بگیرید که این محله بعد از ۲۰ سال بلاتکلیفی و در حالی که قرار بود به گورباغ تبدیل شود، اکنون به‌عنوان یک محله پذیرای جمعیت تعیین تکلیف شده است. با این تغییر وضعیت طی ۲ ماه گذشته زمین‌های محله ارزش افزوده و بهای املاک تا دوبرابر افزایش پیدا کرده است. همین امر نشان می‌دهد املاک محله آینده روشنی دارند و مالکان متضر نمی‌شوند. از سوی دیگر تسهیلاتی که برای نوسازی پلاک‌های این محله داده می‌شود، قطعاً محدودیت تراکم مجاز را جبران می‌کند.
تسهیلاتی که برای نوسازی املاک این محله در نظر گرفته شده، با تسهیلات نوسازی بافت فرسوده متفاوت است؟
فرهاد افشار/ شهردار منطقه۲۰ 
برای صدور پروانه املاک و تهیه نقشه‌های معماری محله نفرآباد از مالکان هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود. تسهیلاتی که برای نوسازی محله نفرآباد در نظر گرفته شده، شرایط ممتازی دارد. برای نوسازی هر واحد ساختمانی حدود ۱۴۰ میلیون تومان تسهیلات با سود بسیار پایین به مالکان پرداخت می‌شود که مختص پلاک‌های این محله است. با توجه به قدیمی بودن نفرآباد و همسایگی با حرم حضرت شاه عبدالعظیم(ع) سبک ساخت پلاک‌های محله هم خاص و ویژه تعریف شده که اگر به خوبی اجرا شود، وجه شاخصه این محله می‌شود و ارزش املاک آن را افزایش می‌دهد.
آستان حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در اجرای طرح مشارکت دارد؟
صندوق توسعه حرم‌های مطهر، یک‌صد واحد مسکونی را به‌صورت مشارکتی با مالکان نوسازی می‌کند.
نوسازی بافت فرسوده محله نفرآباد افزایش جمعیت و کاهش سرانه‌های خدماتی محله را به دنبال دارد. در طرح بازآفرینی نفرآباد، ارتقای سرانه‌های خدماتی پیش‌بینی شده است؟
شرکت نوسازی شهر تهران مسئولیت ساخت یک مجموعه ۲۰ واحدی را برعهده گرفته که به‌عنوان محرک و پروژه پیشگام تعریف شود و به احیای محله سرعت ببخشد. در کنار ساخت این مجموعه، چند پروژه پیشگام دیگر تعریف شده که سازمان نوسازی طراحی کرده است. ساخت بیمارستان از جمله این طرح‌ها به شمار می‌آید که آغاز شده است. به موازات اجرای این پروژه‌ها، طرح ساماندهی ضلع جنوبی حرم حضرت عبدالعظیم(ع) هم در حال اجراست که در احیای محله نفرآباد تأثیر مطلوبی دارد.
- موزه صنعت با احیای کارخانه متروکه
احیای محله نفرآباد تنها طرح شهری نیست که در روزهای پایانی سال گذشته در منطقه ۲۰ به مرحله اجرا رسید. کارخانه سیمان ری هم از دیگر مکان‌های تاریخی و پراهمیت شهرری به شمار می‌آید که پس از سال‌ها انتظار تعیین تکلیف و مقدمات تبدیل آن به نخستین موزه صنعت کشور فراهم شده است.
فرهاد افشار می‌گوید: «کارخانه سیمان ری متعلق به دولت جمهوری اسلامی است و شهردار تهران در هیأت وزیران مصوبه‌ای دریافت کرده که بر اساس این مصوبه، ملک کارخانه سیمان ۳۰ سال به‌صورت امانت در اختیار شهرداری تهران قرار می‌گیرد تا در این مکان موزه صنعت ایجاد شود.» شهردار منطقه ۲۰ ادامه می‌دهد: «این طرح فرامنطقه‌ای در مرحله طراحی است و سازمان نوسازی شهر تهران اقدامات اجرایی آن را برعهده دارد. این اقدامات با توجه به سیاست‌های شهرداری تهران اجرا می‌شود.» کارخانه چیت ری از دیگر مکان‌های باقدمت و تاریخی منطقه ۲۰ است که هنوز برای تعیین تکلیف و ساماندهی انتظار می‌کشد. افشار می‌گوید: «کارخانه چیت ری در محدوده مسکونی واقع نشده و در ناحیه صنعتی شمال ری قرار گرفته است.»
او درباره این ناحیه توضیح می‌دهد: «مشاغل صنعتی مختلف سال‌ها در ناحیه صنعتی شمال ری فعالیت داشتند. بعد از مصوبه هیأت وزیران در سال ۱۳۷۴ که صنایع مزاحم را به خروج از پیرامون منطقه مسکونی شهرها مکلف کرد، این ناحیه بدون استفاده رها شد و متأسفانه بازآفرینی آن هنوز انجام نشده است.» سازمان بنیاد مستضعفان متولی و مالک کارخانه چیت ری است و ساماندهی این ملک با همکاری مدیریت شهری و سازمان بنیاد مستضعفان تحقق پیدا می‌کند. افشار می‌گوید: «پس از پیگیری‌های ۲ سال اخیر مدیریت شهری، طرح تفصیلی ناحیه صنعتی شمال ری که پلاک ۲۰۰ هکتاری چیت ری را هم در بر می‌گیرد، به تصویب کمیسیون ماده ۵ رسیده است. اکنون باید سازمان بنیاد مستضعفان به‌عنوان متولی ملک، طرح بازآفرینی آن را ارائه دهد که به تصویب کمیسیون ماده ۵ برسد و اجرایی شود.»
- موفقیت‌های نویدبخش
مدیریت شهری منطقه ۲۰، سال ۱۳۹۹ در اداره شهر رتبه برتر مناطق شهر تهران را دریافت کرد و رتبه دوم اجرای پروژه‌های شهری را به خود اختصاص داد. فرهاد افشار این رویداد را حسن ختام سال گذشته می‌داند که شروع سال پربار دیگری را به مردم منطقه نوید می‌دهد. شهردار منطقه ۲۰ به سرانجام رسیدن ۷۳ پروژه شهری را از دستاوردهای مدیریت شهری در این سال عنوان می‌کند و می‌گوید: «ایفای صحیح نقش درآمدی شهرداری منطقه ۲۰ و تعداد قابل توجه پروژه‌های عمرانی اجرا شده سبب شد مدیریت شهری منطقه در این رتبه قرار بگیرد.»
افشار درباره نقش درآمدی شهرداری منطقه توضیح می‌دهد: «شهرداری برخلاف نهادهای دولتی، سازمان درآمدـ هزینه است، یعنی ابتدا باید درآمد کسب کند تا امکان هزینه کردن این درآمد را به دست آورد.» به گفته او اعتبار تخصیصی هر منطقه به میزان کسب درآمد آن بستگی دارد و مدیریت شهری منطقه ۲۰ این اقبال را داشته که با انجام مطلوب تکالیف درآمدی خود زمینه تخصیص و هزینه کل اعتبارات منطقه را به وجود آورد.
معاونت فنی و عمرانی شهرداری منطقه ۲۰ با ۳۱ پروژه بیشترین و حوزه شهرسازی و معماری با ۶ پروژه کمترین سهم از حجم پروژه‌های اجرا شده سال گذشته منطقه ۲۰ را به خود اختصاص داده است.
طراحی و ساخت ایستگاه ماشین دودی، ساخت بوستان رضوان، طراحی شهر بازی بوستان ستاره، بهسازی محیطی معابر بنگاه یاقوت، مرمت رواق چوبی بوستان گلگون و ساخت معبر و بوستان شهید بهشتی از جمله طرح‌های شاخص این منطقه در سال گذشته است.
