«سید محمدهادی آل‌محمد»، شاعر هم‌محله‌ای:
جوانان محله خلأهای فرهنگی را پر کنند
معصومه حق‌جو
۱۳ عنوان کتاب در کارنامه‌اش ثبت شده است. در سنین نوجوانی، فارغ از کتاب‌های درسی، شیفته شعر و ادبیات و تاریخ و مطالب مذهبی و آیینی بوده و در ۲۰ سالگی نخستین شعرش را سروده است.
«سیدمحمدهادی آل محمد» این روزها مشغول تحصیل در مقطع دکترای رشته مهندسی شیمی است. متولد چهارمین روز از نخستین فصل تابستان ۶۱ است و از کودکی در محله وصال شیرازی سکونت دارد. با این شاعر هم‌محله‌ای که آخرین کتابش عنوان «مریدان طاهرین» را بر پیشانی دارد، گفت‌وگو کرده‌ایم.
«مریدان طاهرین» به‌تازگی منتشر شده است. مضمون این کتاب چیست؟
در این کتاب به مدح و منقبت ائمه و معصومین علیهم‌السلام پرداخته‌ام. یک قسمت آن مختص به شخصیت‌های اجتماعی است و فصل آخرش هم با اشعار عاشقانه شکل گرفته است. این اثر سیزدهمین کتابم است.
نخستین کتابتان چه موضوعی داشت؟
علاقه‌ام به شعر و ادب موجب شد تا به جمع‌آوری یکسری اشعار به سبک نیمایی و سپید اقدام کنم. از طرفی، تحول روحی که بین سال‌های ۸۱، ۸۲ تجربه و نگاهی تازه‌ای که به زندگی پیدا کردم، زمینه سرودن این اشعار را فراهم کرد. سال ۹۱ با تلاش و پیگیری، این اشعار را در کتابی به نام «زلف بر باد» به‌عنوان نخستین اثرم منتشر کردم.
تاکنون ۱۳ دفتر شعر منتشر کرده‌اید. اشعار در این کتاب‌ها چه مضامینی دارند؟
سال ۹۱ «باغ شکوفه» با ۹۰ قطعه شعر سپید منتشر شد که مثل کتاب اول، مضامین عاشقانه و الهی دارد و تأثیر پذیرفته از جریان عشق است. «ماه شب‌ها» هم سال بعد منتشر شد. با چاپ این ۲ کتاب به عضویت سرای اهل قلم درآمدم. مضامین عاشقانه و مدح و منقبت اوصاف و سجایای ائمه معصومین علیهم‌السلام غالب موضوعات اشعارم است. این ۱۳ عنوان کتاب را به کتابخانه حرم آستان قدس رضوی هم تقدیم کرده‌ام. همین‌طور ۱۲ عنوان این کتاب‌ها را به کتابخانه عتبات عالیات اهدا کرده‌ام. «ستاره شو»، «مونس آفتاب»، «عاشقان دشت»، «علی(ع) شیر خدا»، «ملکوتیان زمین»، «شیفته آل محمد(ص)»، «شیدای یار»، «دل مجنون» و «مجموعه شعر در وصف امام حسین ع» از دیگر آثاری هستند که روانه کتابفروشی‌ها شده‌اند.
چقدر با اهالی محله وصال شیرازی ارتباط دارید؟
با توجه به اینکه هر ۲ پدربزرگم بعد از جنگ از خوزستان به تهران آمدند و در محله وصال شیرازی ساکن شدند، از دوران کودکی تا امروز در همین محله و با همین اهالی زندگی کرده‌ام. از طرفی، به خاطر حضور پدرم، دکتر «سید ابوالحسن آل‌محمد»، از سال ۵۰ در داروخانه فرانس پاستور در میدان فلسطین با اهالی محله و کاسبان بیشتر آشنا شدم. مرحوم پدربزرگم با یکی از همسایگان به نام دکتر شیخ حسین ملکیان که دکترای الهیات دارند، رابطه دوستانه‌ای داشتند و حالا من هم در زمینه‌های معنوی و مذهبی و عرفانی از این همسایه ارزشمند که برایم استاد اخلاق و عرفان است، بهره می‌برم.
در فرهنگسرا یا سراهای محله و کتابخانه‌ها فعالیت کرده‌اید؟
متأسفانه تاکنون در فرهنگسرا یا سراهای محله و کتابخانه‌ها فعالیت نداشته‌ام، اما در دانشگاه آزاد امیدیه عضو انجمن ادبی بودم و در جلسات شعرخوانی شرکت می‌کردم. در مقطع فوق‌لیسانس هم عضو انجمن ادبی دانشگاه امیرکبیر بودم. مدتی نزد پروفسور «سید حسن امین» که دکترای رشته حقوق دارد و صاحب کرسی استادی در دانشگاه کالیدونیاست، در زمینه ادبی و فرهنگی فعالیت داشتم و کارهایی از قبیل ویرایش کتاب هم انجام داده‌ام. در جلسات شعرخوانی با حضور استاد امین هم شرکت می‌کردم.
چه ضعف‌های فرهنگی و اجتماعی در محله شما وجود دارد؟
با توجه به اینکه محله وصال شیرازی در نزدیکی دانشگاه تهران واقع شده و به کتابفروشی‌های میدان انقلاب دسترسی دارد، طبیعتاً باید ویژگی‌های یک منطقه فرهنگی را داشته باشد و شاهد رشد و تعالی فرهنگ و... در محله باشیم، اما بیشتر شاهد افزایش قارچ‌گونه کافه‌ها به جای مراکز فرهنگی و هنری هستیم و از سوی دیگر شاهد کم توجهی به مسائل فرهنگی و اجتماعی هستیم.
این در حالی است که رشد فرهنگی هر محله طبیعتاً سبب تعالی اخلاق و کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود. شهرداری منطقه ۶ در این زمینه می‌تواند با برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های فرهنگی و... نقش مؤثری داشته باشد. جامعه امروز کمتر سراغ کتاب و کتابخوانی می‌رود. من بسیاری از کتاب‌هایم را هدیه داده‌ام و می‌دانم که کتاب به دلیل وضعیت معیشتی از سبد خرید خانواده خارج شده است و این روزها فقط اقشار فرهنگی برای کتاب هزینه می‌کنند.
به نظر شما چطور می‌توان به رفع این ضعف‌ها کمک کرد؟
اگر صفحه مجازی یا کتابفروشی وابسته به محله یا شهرداری ایجاد شود، هم به نویسندگان کمک می‌شود تا کتاب‌های خود را عرضه کنند و هم سرانه مطالعه بالاتر می‌رود. حتی شهرداری می‌تواند برای فروش آثار چاپ‌شده به نویسندگان کمک کند. برای رفع ضعف‌ها و کاستی‌ها هم جوانان محله می‌توانند گروهی تشکیل بدهند از افرادی که از نظر دانش و سواد اجتماعی یا دانشگاهی در سطح بالایی باشند، صلاحیت لازم را داشته باشند و مورد تأیید اهالی باشند.
آنها با برگزاری جلسات منظم می‌توانند فضاهای خالی معنوی و فرهنگی را پر کنند و مسائل اخلاقی را بیش از قبل مورد توجه قرار بدهند. همچنین کمک به اقشار ضعیف در محله که با توجه به شیوع کرونا ممکن است از نظر معیشتی مشکلاتی داشته باشند با فعالیت و کمک‌های این گروه و جذب خیّران و حتی مساجد می‌تواند میسر شود.
