خط آهنی از بافق تا بندرعباس

علیرضا احمدی  

 گرانی، یکی از داغ‎‌‎ترین بحث‎‌‎های اقتصادی درطول سال1373 بود که دغدغه‎‌‎های فراوانی میان مردم ایجاد کرد و واکنش رسانه‎‌‎ها را نیز به‎‌‎دنبال داشت و به‎‌‎صورت مستمر درطول این سال به آن پرداخته شد؛ نرخ تورم از 22.9درصد در سال1372 با جهشی چشمگیر، به 35.2درصد در سال1373 رسید، غافل از اینکه گرانی بیشتر در راه است و  سال1374، سال سختی در زمینه سیر صعودی تورم خواهد بود. نوسانات ناشی از اجرای برنامه «تعدیل اقتصادی» زمینه‎‌‎ساز سرکشی نرخ تورم شده بود که دولت سازندگی از ابتدا به‎‌‎دنبال مهار آن بود. برهمین اساس هم راهبردهایی مانند کنترل نرخ ارز، قیمت‎‌‎گذاری، تامین مواداولیه واحدهای تولیدی، تامین و قیمت‎‌‎گذاری کالاهای اساسی درپیش گرفته شد و در سال1373، برای تحقق این اهداف، «ستاد پشتیبانی برنامه تنظیم‎‌‎بازار» در کشور راه‎‌‎اندازی شد. همچنین بازرسی‎‌‎ها از سوی اتحادیه‎‌‎های صنفی با شدت بیشتری پیگیری شد و در اواخر بهار1373 طرح برچسب‎‌‎گذاری قیمت‎‌‎ها نیز به‎‌‎اجرا درآمد. علاوه براین، قانون تعزیرات حکومتی هم اصلاح شد و در مهرماه1373 مجمع تشخیص‎‌‎ مصلحت نظام، همه امور مربوط به تعزیرات حکومتی بخش دولتی و غیردولتی، ازجمله بازرسی و نظارت، رسیدگی و صدور حکم قطعی و اجرای آن را به دولت واگذار کرد. این درحالی‎‌‎ بود که پس از پایان جنگ تحمیلی، امام‎‌‎خمینی(ره) طی نامه‎‌‎ای «حق تعزیرات حکومتی» را از دولت سلب و مجمع تشخیص مصلحت نظام را مأمور تصمیم‎‌‎گیری در این زمینه کرده بودند که این مجمع هم در اواخر سال1367 با تصویب «قانون تعزیرات حکومتی» و «قانون تعزیرات حکومتی در امور بهداشتی و درمانی»، رسیدگی به تخلفات بخش غیردولتی را به محاکم انقلاب اسلامی و رسیدگی به تخلفات بخش دولتی را به کمیسیون‎‌‎های تحت نظارت وزارت کشور محول کرد که این شرایط تا اواسط سال1373 ادامه داشت. از سوی دیگر، دولت راهکار دیگری هم برای کنترل قیمت‎‌‎ها طراحی کرد که براساس اصلاح زنجیره توزیع پی‎‌‎ریزی شده بود و قصد داشت نارسایی‎‌‎های این شبکه گسترده را رفع کند و برهمین اساس، تاسیس فروشگاه‎‌‎های زنجیره‎‌‎ای در سال1373 کلید خورد و نخستین شعبه فروشگاه زنجیره‎‌‎ای «شهروند» در میدان بیهقی (آرژانتین فعلی) افتتاح شد که مساحت زیربنای آن حدود 15هزار مترمربع بود. در این ‎‌‎میان در آخرین روزهای زمستان 1373 یکی از مهم‎‌‎ترین اخبار اقتصادی سال‎‌‎های اخیر اعلام شد؛ در بیست‎‌‎وششم اسفندماه راه‎‌‎آهن بافق- بندرعباس به‎‌‎طول 700کیلومتر، با حضور روسای جمهور کشورهای ایران، ترکمنستان، قرقیزستان، ارمنستان و افغانستان به بهره‎‌‎برداری رسید و هاشمی‎‌‎رفسنجانی این خط‌آهن را در بندر شهید‌رجایی افتتاح کرد تا توان جابه‎‌‎جایی بار و مسافر در مسیر شمال به جنوب کشور افزایش قابل‎‌‎توجهی پیدا کند. با اجرای این طرح، شاهراه بزرگ اروپا - آسیای‎‌‎میانه و قفقاز به خلیج‎‌‎فارس و آب‎‌‎های آزاد ایجاد شد. اعلام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مبنی بر فروش اکثریت سهام 22شرکت بزرگ دولتی ازجمله هپکو، ماشین‎‌‎سازی‎‌‎ پارس، ایران کاوه، پارس خودرو، کمباین‎‌‎سازی‎‌‎ و... به مردم و تصویب لایحه عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در شرکت اسلامی «بیمه سرمایه‎‌‎گذاری و اعتبار صادرات» در اردیبهشت‎‌‎ماه، اجرای طرح 14ماده‎‌‎ای دولت در زمینه صادرات و واردات کالا که مهار نرخ ارز را دنبال می‎‌‎کرد در خردادماه، امضای قرارداد ساخت بزرگ‎‌‎ترین سد بتنی کشور با نام «کارون3» در تیرماه، بهره‎‌‎برداری از بزرگ‎‌‎ترین مجتمع پتروشیمی کشور در بندر امام‎‌‎خمینی(ره) با حضور رئیس‎‌‎جمهور در مردادماه، تصویب نهایی لایحه برنامه پنج‎‌‎ساله دوم(1374تا 1378) توسعه ایران از سوی شورای نگهبان در آذرماه و امضای قرارداد یک‌میلیارد دلاری ایران و روسیه برای تکمیل نیروگاه بوشهر در دی‎‌‎ماه، از مهم‎‌‎ترین اخبار اقتصادی سال1373 بود.