قدم زدن در خیابان ابوسعید برای خرید لوستر و روشنایی
نور به خانه ببریم
فاطمه شیخ علیزاده :
حرف از تزئینات خانه که به میان می‌آید، لوستر و انواع آویز و روشنایی یکی از اصلی‌ترین ارکان آن محسوب می‌شود که نقش خیلی مهمی در زیبایی خانه شما بازی می‌کنند. اگر این روزها به فکر این هستید که برای خرید این کالاهای لوکس سری به مراکز خرید بزنید بد نیست بدانید که یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین بورس خرید این نوع کالا خیابان ابوسعید است. در این راسته از خیابان می‌توانید انواع لوسترها را با قیمت مناسب ببینید و خریداری کنید.
خیابان ابوسعید کجاست؟
خیابان ابوسعید حد فاصل میدان منیریه و چهارراه گلوبندک قرار دارد. این خیابان در شرق میدان منیریه و در غرب چهارراه گلوبندک است. بنابر این در محدوده طرح ترافیک قرار دارد. اگر می‌خواهید برای دیدن لوستر و کالای لوکس مغازه‌های این خیابان به اینجا بروید بهتر است از مترو میدان پانزده خرداد استفاده کنید. این ایستگاه شما را به چهارراه گلوبندک می‌رساند و در واقع می‌توانید با عبور از عرض خیابان به قسمت غربی خیابان ابوسعید برسید و تماشای کالاها و اجناس را از همین جا در مغازه‌ها و پاساژهای موجود در خیابان آغاز کنید.
ممکن است با خودتان فکر کنید که اگر با مترو به اینجا بروید چطور می‌توانید خرید خود را به خانه بیاورید. با توجه به اینکه حمل لوستر با مترو تقریبا غیرممکن است این دوراندیشی چندان هم نادرست نیست.
برای تصمیم‌گیری در مورد این موضوع باید اول مشخص کنید که خرید شما چه نوع کالایی است. ممکن است شما بخواهید یک لوستر کوچک بخرید و یا یک آباژور نه چندان سنگین. در این صورت بهتر است بعد از ساعات طرح ترافیک از محدوده خیابان ولیعصر وارد میدان منیریه و بعد وارد خیابان ابوسعید شوید تا بتوانید خرید خود را به خانه بیاورید.
اما اگر لوسترهای بزرگ می‌خواهید باید این را بدانید که این نوع لوسترها توسط نصاب‌های مخصوص حمل و نصب می‌شود و شما نمی‌توانید با ماشین شخصی خود خریدتان به خانه ببرید. بنا بر این بهتر است به راحتی مترو را برای رسیدن به خیابان انتخاب کرده و بعد از خرید به خانه بروید و منتظر رسیدن کالای خود باشید.
تاریخچه خیابان
خیابان ابوسعید در محدوده منیریه قرار دارد و محله و میدان منیریه از زمان قاجار رونق خیلی زیادی داشته است. مادرکامران میرزای قاجار که منیرالسلطنه نام داشت در این محدوده املاک و باغ‌های زیادی داشت و نام این محله هم برگرفته از نام او‌ست. بسیاری از وزیران و بزرگان برجسته حکومتی در دوران قاجار در این محله و در باغ‌های بزرگ ساکن بودند اما به مرور باغ‌هایی با مساحت‌های زیاد،تقسیم به املاک کوچکتر شده و محله بافت پیچیده‌تری پیدا کرد.
تعداد خانه‌ها ومغازه‌های موجود در منیریه و خیابان‌های اطراف از جمله خیابان ابوسعید هر روز بیشتر شد و مغازه‌ها هر کدام به کسب و کار مخصوص خودشان مشغول بودند. آقای وهاب زاده که از کسبه نسبتا قدیمی این خیابان است در مورد حال و هوای قدیمی خیابان ابوسعید می‌گوید: «خانه ما از قدیم در محله منیریه بود. آن وقت‌ها هر وقت مادرم می‌خواست سری به بازار بزند از خیابان ابوسعید قدم زنان به بازار می‌رفتیم. تمام مغازه‌هایی که الان در این بورس فروش لوستر کار می‌کنند،آن وقت‌ها یعنی حدود 60 سال پیش؛ مغازه‌های محلی بودند که هر کدام مایحتاج مردم را می‌فروختند؛ از نانوایی و سبزی فروشی و میوه‌فروشی گرفته؛ تا سمساری و ذغال فروشی و کفاشی. خلاصه همه نوع مغازه ای در این راسته پیدا می‌شد. »
او در مورد این که چه شد که این خیابان به بورس فروش روشنایی تبدیل شد می‌گوید:«آن وقت‌ها خیابان لاله زار بورس فروش لوستر بود. هنوز هم لاله زارنو مثل همین جا بورس فروش انواع لوستر است. اما آن وقت‌ها در الکتریکی‌ها در کنار کلید و پریز و لوازم الکتریکی صنعتی لوستر هم در مغازه‌ها پیدا می‌شد. حالا دیگر فروش اجناس در مغازه‌های آن راسته تفکیک شده و مغازه‌هایی که لوازم صنعتی و کلید پریز دارند،لوستر و روشنایی نمی‌فروشند و بالعکس. دلیل این اتفاق این بود که با بالا رفتن تقاضای مردم برای خرید این نوع کالای لوکس،حجم کالای موجود در بازار هم بالا رفت و دیگر در مغازه‌ها جا برای انوع جنس‌ها نبود و کسبه به صورت تخصصی در هر شاخه کار کردند. همین بالا رفتن تقاضا بود که کم‌کم این قسمت را هم به بورس فروش لوستر و روشنایی تبدیل کرد. در قدیم در بیشتر خانه‌ها یک چراغ پر نور از سقف آویزان بود و خبری از لوستر نبود. اما امروزه کمتر خانه ای هست که در آن لوستر نباشد. سبک زندگی مردم و سلیقه آنها تغییر پیدا کرده. »
او در ادامه می‌گوید: «بعداز انقلاب مغازه‌های این راسته ز آن حالت محلی در آمدند و برای مدتی تعدادی از مغازه‌ها به کار عتیقه فروشی مشغول شدند، اما چند نفر از کسبه لاله زار تعدادی از مغازه‌های این راسته را خریداری کردند و لوسترفروشی باز کردند. وقتی کسبه دیدند که مردم برای خرید لوستر به این خیابان می‌آیند و بازار را برای فروش این کالا مناسب دیدند،کم کم بقیه مغازه‌ها هم به کار لوسترفروشی مشغول شدند.
حدود بیست سالی می‌شود که تقریبا همه مغازه‌ها به کار لوسترفروشی مشغول هستند. البته در سال‌های اخیر با رکود اقتصادی و سخت شدن زندگی برای مردم،اکثرا ترجیح می‌دهند ملزومات زندگی خود را تهیه کنند و خرید کالای لوکس در تمام ادوار برای مردم در اولویت نبوده. به همین دلیل هم وضع کاسبی در این سال‌ها خوب نیست. بیشتر مغازه‌ها دست مستاجر هستند و مالکان اصلی آنها کار نمی‌کنند. مستاجرها هم از پس اجاره بها بر‌نمی‌آیند و دخل و خرج‌شان همخوانی ندارد و هر ساله مغازه‌ها تخلیه می‌شوند. همه این‌ها لااقل من را به این نتیجه می‌رساند که شاید در سال‌های پیش رو بورس فروش لوستر در این خیابان کم رنگ شود. در حال حاضر هم بسیاری از مغازه‌ها در کنار لوستر و روشنایی کالای دیگری در مغازه‌های‌شان می‌فروشند. کالاهایی مثل آینه و شمعدان و انواع کنسول. »
لوسترهای بلور
آنچه در این مغازه بیشتر از هر جنس دیگری به چشم می‌خورد لوستر بلور هستند. این نوع لوستر همان شکل کلاسیک لوستر هستند که در خانه‌های ایرانی طرفداران زیادی دارد. آقای کارگر که از کسبه این راسته است در مورد این نوع لوسترها می‌گوید:«به شخصه اگر بخواهم برای خانه خودم لوستر بخرم یا بخواهم به کسی پیشنهادی برای خرید لوستر بدهم؛این نوع لوسترها را پیشنهاد می‌دهم. به دلیل اینکه تمام بدنه این لوسترها بلور و آویزهای آن کریستال است،شستوشوی راحتی دارد و در اثر گرد و غبار و شستوشوی مکرر مستهلک نمی‌شود. در واقع می‌توان این طور گفت که این نوع لوسترها مهمان یک عمر در خانه‌ها خواهند بود.
همچنین جلوه زیبایی خاصی دارد و از مد نمی‌افتد. هر چند قیمت بالاتری نسبت به انواع دیگر لوستر دارد اما در عوض خریدار می‌داند که برای یک کالای با ارزش پول می‌دهد. این نوع لوسترها کالایی نیست که بعد از چند سال کهنه شود و کسی آن را دم در بگذارد. بلکه بسیاری از انواع آن به مرور عتیقه می‌شود و کریستال به کار رفته در آن همیشه ارزشمند است. »
کارگر در ادامه توضیحاتش در مورد اینکه این نوع لوسترها چطور ساخته می‌شوند می‌گوید:« یک بدنه فلزی را در نظر بگیرید که در واقع شاخه‌های اصلی لوستر را تشکیل داده اند. این بدنه در نود درصد مواقع در کشور خودمان تولید می‌شود و وارداتی نیست. اما بلور و کریستال‌هایی که قرار است روی آن قرار بگیرد و لوستر را تزئین کند غالبا وارداتی هستند. بلور و کریستال‌ها معمولا از کشور چین یا ترکیه و در موارد نادری از کشور چک وارد می‌شوند. اگر کریستال چک در لوستری به کار برود به دلیل مرغوبیت بالای این نوع کریستال قیمت کار خیلی بالا می‌رود. »با این توضیحات می‌توانیم این طور نتیجه بگیریم که لوستر آماده شده تماما محصول فقط یک کشور نیست.
کارگر می‌گوید: «در جدید‌ترین نوع این لوسترها داخل بلور آن رنگ می‌شود؛مثلا رنگ سفید یا کرم یا حتی مشکی و مسی و صورتی هم از این نوع لوسترها پیدا می‌شود. اگر این نوع لوستر را پسندیدید و خریداری کردید دقت داشته باشید که داخل کاسه لوستر را که لامپ روی آن قرار می‌گیرد،با مواد شوینده و اسکاچ زبر نشویید. به دلیل این که رنگ آن از بین می‌رود. اما بقیه قسمت‌های لوستر بلور را چه رنگ شده باشد و چه نشده باشد می‌توانید با هر روش دلخواه بشویید و مطمئن باشید هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد؛چون رنگ در قسمت بدنه در داخل کار است و به مواد شوینده بر نمی‌خورد. »
او در آخر در مورد قیمت این نوع لوسترها می‌گوید: «قیمت این نوع لوسترها از یک میلیون تومان شروع می‌شود. این قیمت که حداقل قیمت است مربوط می‌شود به یک لوستر شش شاخه کم آویز. هر قدر تعداد شاخه‌ها بیشتر شود و حجم آویزهای به کار رفته در لوستر بالا رود روی قیمت کار تأثیر می‌گذارد. این قیمت گاهی تا 10 میلیون هم بالا می‌رود. البته نوعی از لوسترهای خیلی بزرگ هم وجود دارد که برای کار کردن مابین راه پله خانه‌های دوبلکس ساخنه شده. این لوسترها حدود دو متر طول دارد و قیمت آن گاهی به 50 میلیون تومان و حتی بالاتر هم می‌رسد.»
لوسترهای چینی
یکی دیگر از انواع لوسترهایی که در مغازه‌های خیابان ابوسعید دیده می‌شود لوسترهایی است که معمولا هیچ آویزی ندارد و هیچ نوع بلور و کریستالی در آن به کار نرفته،اما با چینی تزئین شده اند. البته در برخی از انواع آن هم آویزهای کریستالی به کار رفته اما زیبایی خود چینی به حدی است که حتی نوع بدون آویز آن هم طرفداران زیادی دارد. این نوع لوسترها هم در نوع خود زیبایی خاصی دارند و برخی از انواع آن از گران‌ترین لوسترهای بازار محسوب می‌شوند.
آقای افشاری یکی از فروشنده‌های راسته ابوسعید که در مغازه خود انواع مختلفی از این نوع لوستر دارد،می گوید:«اکثر این لوستر کار دست ایرانی هستند. به همین دلیل قیمت بالایی دارند. البته در میان این‌ها ، کارهای وارداتی از کشور چین هم دیده می‌شود. »
او در ادامه می‌گوید:«گران‌ترین نوع این لوسترهای چینی،لوسترهای دو پوسته است. در لوسترهای دو پوسته،شاخه‌های لوستر همان‌طور که از نامش برمی آید؛ با دو لایه چینی پوشیده شده. لایه رویی سوراخ‌هایی دارد که از آن رنگ چینی لایه زیر پیداست و زیبایی کار هم به همین ایجاد دو رنگی در چینی است. »
افشاری در مورد نگهداری از این نوع لوستر می‌گوید:«مهم‌ترین بخش نگهداری از این لوسترها حمل و نقل آن است. در بیشتر مواقع لوستر را به همراه نصاب به خانه مشتری می‌فرستیم تا سالم روی سقف خانه مشتری جای گیرد. اما اگر مشتری بخواهد خودش کار حمل و نصب را انجام دهد باید دقت خیلی زیادی به خرج دهد تا گل‌های ظریف به کار رفته روی چینی لب پر نشود. این دقت را در موقع اثاث کشی هم باید برای جابجایی لوستر به خرج داد. برای اطمینان بیشتر بهتر است از نصاب‌های ماهر در موقع اثاث کشی کمک گرفته شود. »
از نظر افشاری این لوسترها بیشتر به کار کسانی می‌آیند که می‌خواهند دکوراسیون خانه خود را به شیوه سنتی طراحی کنند:«خیلی از کسانی که علاقه مند به طراحی‌های سنتی هستند از این نوع لوسترها استقبال می‌کنند. در همین راستا از این لوسترها به رستوران‌های سنتی هم زیاد فروخته ایم. »
قیمت این نوع لوسترها از یک و نیم میلیون تومان شروع شده و گاهی تا 15 میلیون تومان هم بالا می‌رود.
لوسترهای فانتزی
لوسترهایی با طرح‌های فانتزی هم امروزه در بازار مشتریان زیادی دارند. از این نوع لوسترها می‌توان لوسترهایی را نام برد که شاخه‌های آنها چوبی هستند و یا لوسترهایی که کلاهک‌های پارچه ای دارند. عباسیان که فروشنده این نوع لوسترها در راسته ابوسعید است و به جز لوسترهای فانتزی نوع دیگری لوستر در مغازه اش نمی‌فروشد در مورد این نوع کارها می‌گوید:«این نوع کارها معمولا وارداتی از کشور چین هستند. خیلی‌ها هستندکه به دنبال این نوع از لوسترها در بازار می‌گردند. این روزها چیدمان مدرن مد شده و فضای خیلی از خانه هم کوچک است. این لوسترها برای این گونه موارد کارایی دارد. از طرفی قیمت مناسب آن مشتری را جلب می‌کند. »
یکی از مشکلاتی که مشتریان در هنگام خرید لوسترهایی با کلاهک پارچه ای به آن فکر می‌کنند طریقه شستوشوی آن است. عباسیان در این مورد می‌گوید:«همه کسانی که ظاهر این لوسترها را می‌پسندند در مورد شستوشوی آن از ما سوال می‌کنند. خیلی‌ها نگران این موضوع هستند که به مرور زمان دوده و گرد و خاک ظاهر لوستر را خراب کند و با شست‌وشو هم کلاهک لوسترشان خراب شود. اما اگر در لگن آب سرد و پودر لباسشویی حدود نیم ساعتی این کلاهک‌ها را قرار دهند کاملا تمیز می‌شود و تغییر شکل نمی‌دهد. اما اگر بر اثر اتفاق پارچه کلاهک پاره یا سوراخ شد یدک آن در بازار به وفور یافت می‌شود و قیمت آن هم چندان بالا نیست. »
قیمت کلاهک‌های پارچه ای 10 هزار تومان است. قیمت این نوع لوسترهای تزئینی هم از پانصد هزار تومان شروع می‌شود.
فلز و بلور
از دیگر انواع لوسترهای موجود در بازار که در نوع خود کالای ارزنده‌ای محسوب می‌شوند، لوسترهایی هستند که روی فلز بدنه آنها یعنی به اصطلاح شاخه‌های لوستر، با بلور پوشیده نشده ولی روی کاسه‌های زیر لامپی بلور به کار رفته و دارای آویزهای تزئینی کریستال هم هستند. آقای کارگر در مورد این نوع لوسترها این طور توضیح می‌دهد: «جنس شاخه‌های به کار رفته در این نوع لوسترها معمولا برنج یا برنز است. ممکن است در برخی از انواع آبکاری طلا یا نقره هم به کار رفته باشد.» کارگر در ادامه می‌گوید: «نکته ای که در مورد این نوع لوسترها باید در نظر داشت این است که موقع شست‌وشو نباید قسمت‌های فلز و روی شاخه‌ها را با مواد شوینده بشویند. به دلیل اینکه به مرور زمان و طی سال‌ها رنگ فلز تیره می‌شود. »
از نظر آقای کارگر آنچه نظر مشتری را به این نوع لوسترها جلب می‌کند سادگی و خلوت بودن کار است:«شاید در نگاه اول این طور به نظر برسد که این نوع لوسترها به دلیل اینکه بلور کمتری در آن به کار رفته قیمت پایین تری دارند. این قیاس درست نیست. هر چند ممکن است در برخی انواع این شکل لوسترها که شاخه‌ها از جنس برنج بوده و آویزهای کریستال کمتری هم دارد قیمت مناسب‌تر باشد؛ اما در برخی انواع دیگر که جنس شاخه‌ها از برنز یا آبکاری طلا و نقره است قیمت به مراتب بالاتر از لوسترهای تمام بلور است.
اما در گذر سال‌ها دیده‌ایم، یکی از دلایلی که مشتریان را به سمت خرید این نوع لوسترها سوق می‌دهد و این کارها را می‌پسندند؛ سادگی و خلوت بودن کار است. خیلی‌ها برای خانه‌های کوچک و سالن‌های نه چندان وسیع لوسترهای تمام بلور پر آویز را نمی‌پسندند. در این نوع لوسترها معمولا آویزهای انبوه به کار نمی‌رود. لوسترهایی که آویزهای انبوه دارند برای سالن‌های بزرگ‌تر مناسب‌تر هستند تا جلوه خود را نمایان کنند.»
انواع آینه شمعدان و کنسول
در راسته ابوسعید علاوه بر لوستر انواع آباژور و دیواری و روشنایی‌های دیگر هم پیدا می‌شود. اما این تمام ماجرا نیست. این خیابان به نوعی بورس خرید آینه و شمعدان هم محسوب می‌شود و بسیاری از مغازه به صورت تخصصی آینه شمعدان می‌فروشند. البته خیلی دیگر از مغازه‌ها هم در کنار لوسترهای‌شان آینه و شمعدان هم دارند. آقای آصفی از فروشندگانی است که تنها آینه و شمعدان در مغازه خود دارد. او در مورد اجناس مغازه خود این طور توضیح می‌دهد:«به طور کلی می‌توان آینه شمعدان‌های موجود در بازار این روزها را به چهار گروه اصلی تقسیم کرد. آینه شمعدان‌های برنزی، نقره ای ، چوبی و برنجی . البته ممکن است کارهای متنوع دیگر هم در مغازه‌ها دیده شود.
مثل کارهایی که در آن صدف یا عاج فیل به کار رفته باشد. اما انواع ذکر شده پر فروش‌ترین آینه شمعدان‌های ما هستند. » او در مورد آینه شمعدان‌های برنزی می‌گوید:«این نوع کار در واقع نوع کلاسیک آینه شمعدان است. نیازی به توضیح هم نیست که برنز قیمت بالایی دارد و از این رو در این نوع کار قیمت‌ها از یک میلیون تومان شروع می‌شود. اما عده ای هم هستند که حاضرند آینه شمعدان‌های برنجی را به برنزی ترجیح دهند. طرح اجناس برنجی هم از همان برنزی‌ها الهام گرفته شده اما به دلیل تفاوت در جنس قیمت‌شان هم با یکدیگر متفاوت است. قیمت آینه شمعدان‌های برنجی از 300 هزار تومان شروع می‌شوند و در بالا‌ترین قیمت به یک میلیون تومان نمی‌رسند. »
آصفی در مورد آینه شمعدان‌های نقره می‌گوید:«کارهای موجود در بازار در واقع آبکاری نقره هستند. اگر نقره اصل خالص در بازار پیدا شود قیمت آن بالای ده میلیون تومان خواهد بود. اما نقره‌های موجود در بازار که در واقع آبکاری هستند بین یک و نیم تا چهار میلیون تومان قیمت دارند. این نوع کارها تا ده سال ضمانت دارند. بعد از ده سال هم اگر تغییر رنگ داد می‌توان آن را پرداخت کرد و یا دوباره آبکاری نقره به آن داد. »
آینه شمعدان‌های چوبی هم طرفداران خاص خود را دارند. در برخی انواع آنها روی آینه و سر شمعدان با برنز تزئین شده که در این صورت قیمت بالاتر می‌رود.
