پیام رمز «زودیاک» چطور شکسته شد؟

ساسان شادمان منفرد- خبر‌نگار

یک تیم رمزگشایی سرانجام پس از 51سال موفق شد پیام رمزی 340کاراکتری را که قاتل زنجیره‌ای معروف به «زودیاک» آن را در هشتم نوامبر سال1969به روزنامه «سانفرانسیسکو کرونیکل» فرستاده بود، پیاده کنند. به گزارش سانفرانسیسکو گیت، این معمای عجیب میلیون‌ها بار توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته بود و هزاران بار به‌صورت بد و نادرست رمزگشایی شده بود. درباره زودیاک و اینکه چه کارهایی انجام داده بود و نتیجه رمزگشایی چه بوده است، حتما خوانده و یا فیلم‌هایی درباره آن دیده‌اید. اما شاید جالب باشد تا گوشه‌ای از روش‌های منحصربه‌فرد و خاص رمزگشایی این پیام را با هم مرور کنیم. رمز 340که به‌دلیل تعداد کاراکترهایش این چنین نامیده می‌شود، توسط یک تیم بین‌المللی رمزگشای سه نفره حل شد. این 3نفر، دیوید اورانچاک برنامه‌نویس رایانه‌ای آمریکایی، یارل فن ایکه برنامه‌نویس رایانه‌ای بلژیک و سام بلیک ریاضیدان کاربردی استرالیایی بودند که سرانجام پس از تلاش بسیار موفق به کشف رمز این نامه شدند. روند کار با تعیین بیش از 650هزار شبیه‌سازی برای تعیین جهت صحیح خواندن کاراکترها آغاز شد. در روز سوم دسامبر، این تیم، به نخستین موفقیت خود در این راه دست پیدا کرد. با شکستن رمز به سه تکه و خواندن کاراکترها به‌صورت مورب، مانند یک پازل جست‌وجوی کلمه، آنها شروع به دیدن عبارات کردند. «سعی در گرفتن من» و «اتاق گاز» با این روش ظاهر شدند. با ادامه حل رمزها، کلمات به‌هم ریختند. اورانچاک و فن ایکه فهمیدند زودیاک هنگام ساخت رمز پیچیده خود اشتباه نیز کرده است. هنگامی که کاراکتر را تغییر دادند، غلط املایی پاک شد و رمز کار کرد. آنها به سرعت و با روشی که ابداع کرده بودند کار را پیش بردند و در نهایت رمز گشوده و معمای بزرگ حل شد.
این تیم، راه‌حل را برای پلیس فدرال آمریکا ارسال کردند. سخنگوی پلیس نیز به روزنامه کرونیکل اعلام کرد که پیام رمزی منتسب به‌زودیاک، قاتل زنجیره‌ای توسط یک تیم خصوصی حل شده است. پس از رمزگشایی پیام زودیاک، مشخص شد که او به‌طور منظم و تقریبا مطمئن  در کلیه مکاتبات خود با رسانه‌ها کلمه «بهشت» را با غلط املایی می‌نوشته است. البته زودیاک کلمات پیچیده‌تر را بدون غلط نوشته و این شاید نشان می‌دهد که غلط املایی کلمات ساده، یک سبک در کار او بوده است.
رمزنگاری در اصل استفاده از روش‌های ریاضی، برای برقراری امنیت اطلاعات است. رمزنگاری دانش تغییر دادن متن یک پیام یا اطلاعات به کمک کلید رمز و با استفاده از یک الگوریتم رمز است، به‌صورتی که تنها شخصی که از کلید و الگوریتم آگاه است می‌تواند اطلاعات اصلی را از پیام رمزگذاری شده، استخراج کند و شخصی که از یکی یا هر دوی آنها اطلاع ندارد، شانس زیادی برای کشف رمز و به‌دست آوردن اطلاعات مخفی شده در آن نخواهد داشت. امروزه و با توسعه رایانه‌ها و افزایش قدرت محاسباتی آنها، دانش رمزنگاری نیز وارد عرصه دیگری شده و بیشتر به رشته علوم رایانه‌ای نزدیک شده و بدین‌ترتیب چنین اتفاقی سبب ایجاد تغییرات گسترده‌ای در رمزگذاری شده است.