«زوم» روی کرونا

سبا ثروتی_روزنامه‌نگار

شاید تصور غالب این باشد که همه‌گیری کرونا از حجم سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها در جهان کاسته است. چرا؟ زیرا اقتصاد جهان با بحران دست به گریبان است. از این‌رو منطقی به‌نظر می‌آید که استارتاپ‌هایی که کمی پیش از آغاز همه‌گیری یا در طول دوران همه‌گیری فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، با ورشکستگی و تعطیلی مواجه شوند. اما واقعیت در خلاف این مسیر درجریان است. در واقع سرمایه‌گذاران با آغاز همه‌گیری کرونا شروع کرده‌اند به سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها؛ اما نه هر استارتاپی. زیرا با گذشت چندین‌ماه از آغاز همه‌گیری، زمانی که همه ساکنان سیاره زمین از شوک سبک زندگی جدیدشان خارج شدند، برندگان و بازندگان اصلی حوزه استارتاپ‌ها هم مشخص شدند. بازندگان کدام‌ها بودند؟ استارتاپ‌هایی که در حوزه توریسم و تمامی حوزه‌های مرتبط با آن از قبیل رزرو هتل و پرواز و فروش آنلاین بلیت فعالیت داشتند، استارتاپ‌هایی که با سفرهای درون شهری و بین شهری سر و کار داشتند و کسب و کارهایی که در حوزه خرید و فروش یا اجاره خانه فعال بودند نمونه‌های قابل توجه استارتاپ‌های شکست خورده در دوران کرونا هستند. براساس گزارش مؤسسه بین‌المللی استارتاپ ژنوم، از میان 1070استارتاپ بررسی شده در جهان 65درصد از آنها اعلام کردند تا اکتبر سال 2020ورشکسته خواهند شد.
اما در این میان کسب و کارهای نوپایی هم بودند که مسیری متفاوت از سقوط را در پیش گرفتند. تولید و فروش تجهیزات بهداشتی و دارو، بازی ویدئویی و آنلاین، انواع حوزه‌های مرتبط با ورزش و استارتاپ‌های مرتبط با مواد غذایی و آشپزی سالم در خانه همگی جزو قلمرو امن استارتاپی در جهان محسوب می‌شوند، زیرا کسب و کارهایی که در این حوزه فعالیت داشتند، نه‌تنها تحت‌تأثیر همه‌گیری کووید-19زمین نخوردند بلکه مسیر توسعه را با سرعت بیشتری پیمودند. درحالی‌که تقریبا در تمامی گوشه و کنار جهان مردم مجبور به خانه‌نشینی و فاصله گرفتن از یکدیگر هستند، تعدادی از استارتاپ‌ها روی شکل جدید زندگی مردم تأثیری قابل توجه گذاشتند. این کسب و کارها نه‌تنها برای دوام آوردن در یکی از دشوارترین دوره‌های زندگی حیات بشر به انسان‌ها کمک کرده‌اند بلکه در حوزه استارتاپی هم جهش و پیشرفتی قابل توجه ایجاد کرده‌اند. غیرمنتظره نیست اگر برترین استارتاپی که در میان درگیری جهان با همه‌گیری کرونا توانست با تأثیرگذاری بر زندگی انسان‌ها، محبوبیت بالایی به‌دست آورد، یک اپلیکیشن ارتباطی بود.
شرکت زوم با ارائه اپلیکیشن ویدئوکنفرانس در شرایطی که فرهنگ جدید فاصله‌گذاری اجتماعی در جهان باب شده بود، به سرعت فراگیر شد. امروزه میلیون‌ها نفر، بیش از 300میلیون نفر، در سرتاسر جهان اپلیکیشن زوم را دانلود کرده‌اند تا با کمک آن بتوانند با اعضای خانواده، دوستان، همکاران و مدیران خود در ارتباط باشند یا مسئولیت‌های کاری خود را از راه دور اجرا کنند. کاربران در استفاده از زوم خلاقیت‌های زیادی به خرج داده‌اند و برای اجرای مراسم‌ مختلف، حتی ازدواج یا تولد از این اپلیکیشن بهره برده‌اند. به گفته شرکت زوم، تعداد کاربران این استارتاپ در ‌ماه مارس به 200میلیون نفر در روز رسیده است.
استارتاپ پزشکی بابیلون مورد موفق دیگری است که در دوران همه‌گیری کرونا به‌دلیل پاسخگویی مناسب به نیاز انسان‌ها، نه‌تنها در بریتانیا بلکه در کل اروپا و جهان به شهرت رسید. کاربران با کمک اپلیکیشن بابیلون می‌توانند با پزشک خود به‌صورت تصویری ارتباط برقرار کرده و از مشاوره‌های او استفاده کنند. این اپلیکیشن همچنین به نوعی خدمات تشخیص علائم کووید-19مجهز است تا به این ترتیب کاربران اپلیکیشن بدون نیاز به پرداخت هزینه متوجه شوند که آیا به مشورت پزشک نیاز دارند یا خیر. درحال حاضر روزانه بیش از ده‌ها هزار تعامل با کمک این اپلیکیشن برقرار می‌شود و بابیلون اطمینان داده‌ است که با افزایش میزان تقاضا توانایی پاسخگویی مناسب را خواهد داشت. تا پیش از آغاز همه‌گیری، میزان تعاملات روزانه در این اپلیکیشن 3هزار مورد بود که پس از آغاز همه‌گیری به 250هزار مورد رسیده است. استارتاپ‌های Kry و Qare در کشورهای سوئد و فرانسه از دیگر استارتاپ‌های موفق جهانی در این حوزه به شمار می‌روند.
آغاز قرنطینه همچنین به کسب و کار استارتاپ‌های مرتبط با خرید و ارسال مواد غذایی رونق بخشید. گوستو یکی از استارتاپ‌هایی است که در این حوزه در دوران همه‌گیری کرونا با افزایش تعداد مشتری مواجه شد. این شرکت لندنی که خدمات خود را در قالب تهیه بسته وعده‌های غذایی ارائه می‌دهد، در بخش فروش بسته‌های خانوادگی رشدی 28درصدی را در دوران قرنطینه تجربه کرد. در شرایطی که دیگر امکان صرف غذا در رستوران‌ها و کافه‌ها وجود ندارد، بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند با خریداری مواد مورد نیاز یک وعده سالم و مقرون به‌صرفه غذا، خود در خانه آشپزی کنند. این استارتاپ علاوه بر فروش مواد غذایی، بیش از 50دستور پخت غذا فراهم کرده است که به همراه بسته‌های مواد غذایی برای مشتریان ارسال می‌کند. هزینه هر وعده غذای این شرکت در ازای هر نفر تقریبا 3 پوند است و این شرکت درحال حاضر روزانه 4میلیون وعده غذایی را به فروش می‌رساند. استارتاپ‌های هانگری پاندا، ریلمیترا، گبنی، دوردش و نستور از دیگر استارتاپ‌های فعال و موفق جهانی در این حوزه به شمار می‌روند.
استارتاپ‌هایی که در دوران فراگیر شدن دورکاری به سازمان‌ها و اداره‌ها راه‌حل‌هایی برای برگزاری رویداد‌ها، جلسات و مراسم‌های بزرگ ارائه می‌دهند هم در دسته استارتاپ‌های در حال شکوفایی قرار می‌گیرند. هاپین یکی از این کسب و کارها به شمار می‌رود که در شرایطی که امکان برگزاری رویداد‌ها و جلسات بزرگ برای سازمان‌ها و شرکت‌ها وجود ندارد، امکان برگزاری از راه دور این رویداد‌ها را با حضور تقریبا 100هزار نفر فراهم می‌کند. در اوایل سال 2020شرکت هاپین 10هزار رویداد را در فهرست انتظار خود داشت اما اکنون تعداد متقاضیان به 100هزار مورد رسیده است. استارتاپ‌های اسمارت و کانتری که در حوزه‌ای مشابه فعالیت دارند، در 4‌ماه اول سال 2020با رشدی قابل توجه و بیش از صددرصدی مواجه شده‌اند.
کسب و کارهایی که در حوزه خرید و ارسال دارو، سرگرمی، فروش آنلاین لباس، آموزش از راه دور و بازی‌های آنلاین فعال هستند هم به لطف شرایطی که همه‌گیری کرونا و فاصله‌گذاری اجتماعی برای جهان ایجاد کرده است، با بهبود نسبی کسب و کار و افزایش توجه سرمایه‌گذاران مواجه شده‌اند.