در تأیید حق حاکمیت ایران ​​​​​​​

حمیدرضا محمدی

ماجرای بحرین، کمابیش، از موضوعات محل مناقشه در همه دولت‌هایی بوده است که تا سال1350 بر سر کار آمدند. یکی از آنها عبدالحسین هژیر و دولت تابعه‌اش بود؛ موضوعی که درباره دولت او کمتر محل توجه قرار گرفته است.
ماجرا به معاهده‌ای برمی‌گردد که در سال1948 میان انگلیس و آمریکا درباره بحرین به امضا رسید. ولی چون دولت موضع‌گیری مشخصی در این‌باره نکرده بود، عباس اسکندری، خواستار استیضاح دولت او شد.
اسکندری که نماینده مجلس پانزدهم از همدان بود، در جلسه سه‌شنبه 29تیر1327، «موضوع قرارداد انگلیس و آمریکا راجع‌به بحرین» را یکی از دلایل سه‌گانه‌اش برای استیضاح دولت مطرح کرد؛ آن هم دولتی که درست ۳‌هفته قبل از آن و در آستانه سفر شاه به انگلیس، از مجلس رأی اعتماد گرفته بود. استیضاح، سه‌شنبه دوم شهریور همان سال، اعلام وصول شد.
او در نطق خود، درباره سیاست انگلیس در ایران و نسبت به خلیج‌فارس بحث مستوفایی کرد و به موضوع بحرین پرداخت. اسکندری مشخصا از «قرارداد اخیر انگلستان و آمریکا راجع‌به جزیره بحرین» نام برد و متذکر شد «هرگونه قراردادی برخلاف منافع ایران ملغی‌الاثر است» و صراحتا گفت: «در این مجامع [منظور سازمان ملل است] برای منافع دول بزرگ اگر طومار زندگی ملل در هم پیچیده شود هیچ‌کس توجه نخواهد کرد».
موسی‌خان نوری اسفندیاری، وزیر امورخارجه در همان جلسه اما گفت که «دولت هیچ فرصتی را برای حفظ منافع مملکت از دست نداده است» و متن اعتراض رسمی دولت نسبت به معاهده محل بحث درباره بحرین را قرائت کرد. ایران در آن اعتراضیه، تمامی ترتیبات صورت‌گرفته با بحرین توسط دول دیگر را بی‌اعتبار خواند و بر حاکمیت ایران بر این جزیره صحه گذاشت.
اسکندری در پایان البته از توضیحات وزیر امورخارجه در تأیید حق حاکمیت ایران تشکر کرد و مجلس، با اکثریت 93رأی از 102نفر عده حاضر، به دولت جناب آقای عبدالحسین هژیر، نخست‌وزیر رأی اعتماد داد.