حتماً ماسک بزنید
گزارش میدانی خبرنگار همشهری از نخستین روز اجباری‌شدن استفاده از ماسک در مترو؛ از عرضه ماسک ارزان تا سختگیری‌ها و چشم‌پوشی‌ها
محمود مولایی _ خبرنگار
پیش از ظهر دیروز در نخستین روز اجباری‌کردن استفاده از ماسک در مترو، ورودی غربی ایستگاه مترو واقع در میدانگاه هفت‌تیر خلوت است. مترو از شلوغی صبحگاه فاصله گرفته و ترددها به‌طور موقت از مرحله پیک عبور کرده است. ایستگاه شهدای هفتم‌‌تیر یکی از 25ایستگاه موظف به فروش ماسک یارانه‌ای به مسافران است. راهروی این ایستگاه تا رسیدن به گیت دریافت بلیت جایگاهی برای ارائه ماسک یارانه‌ای ندارد و تنها در نزدیکی گیت یک میز تحریر دیده می‌شود. روی میز از ماسک‌های پارچه‌ای پُر شده و فروشنده تبلیغ می‌کند، 3تا ماسک 10هزار تومان. خریدار می‌گوید: «چه خبر است، مگر قرار نیست ماسک یارانه‌ای بفروشید؟» فروشنده توضیح می‌دهد که دستفروش است و روی این میز تحریر بساط کرده است. او در ادامه تأکید می‌کند: «بخر، همین هم گیرت نمیاد!» چندی بعد مأمور ایستگاه او را به بیرون هدایت می‌کند و خطاب به او می‌گوید: «ما خودمان به مردم می‌گوییم که چه ماسکی و با چه قیمتی بخرند.» در این ایستگاه به‌طور میانگین از هر 20نفر یک نفر بدون ماسک از گیت عبور می‌کند. به‌طور چشمی و حدسی می‌توان گفت 95درصد مسافران ماسک دارند و خیلی‌ها هم دستکش. ماموری که در کنار گیت ایستگاه ایستاده، گاهی مودبانه تذکر می‌دهد: «آقا، خانم لطفا از ماسک استفاده کنید.» و گاهی مسافران فاقد ماسک بدون مشکل وارد واگن‌های مترو می‌شوند. برخی هم یادشان می‌آید که ماسک دارند اما در کیف‌شان است و باید آن‌را به‌صورت بزنند.
به گزارش همشهری، قرار شده گروهی توسط وزارت صمت به شهرداری معرفی شوند که دارای پروانه تولید و مجوزهای بهداشتی از وزارت بهداشت هستند. گروهی دیگر نیز که مجموعه‌های مردم‌نهاد هستند، ذیل معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری اقدام به تولید ماسک می‌کنند. ماسک‌هایی که بعد از تهیه در زیرمجموعه‌های سازمان انرژی اتمی ضدعفونی شوند و با تأیید وزارت بهداشت، برای فروش در اختیار مسافران حمل‌ونقل عمومی قرار بگیرند.
در ایستگاه متروی هفت‌تیر اما ماسک یارانه‌ای یافت نمی‌شود و سختگیری برای ممانعت از مسافرانی که ماسک نزده‌اند، وجود ندارد. مرد جوانی که عینک به چشم دارد، ماسک نزده، از گیت گذشته و از پله برقی پایین می‌آید تا سوار مترو شود. می‌گوید: «خوب شد گفتی. حواسم نبود، وگرنه ماسک دارم.» بعد با ماسک بر صورت وارد واگن شد، درحالی‌که داخل قطار کم و بیش افرادی بودند که ماسک نداشتند.
دقایقی بعد 4پسر نوجوان که 3 نفرشان ماسک مشابه و یکی ماسک متفاوتی به چهره دارد، انتظار رسیدن قطار را می‌کشند؛ درحالی‌که 3 ماسک مشابه روی چهره‌ها آویزان است و به‌نظر می‌رسد ماسک مناسبی برای محافظت از بینی و دهان نیست. یکی از آنها می‌گوید: «ما ماسک نداشتیم، از همین مترو تهیه کردیم. ماسک یارانه‌ای ندیدیم، چاره نداشتیم و این 3 ماسک را از دستفروش به قیمت 5هزار تومان خریدیم.»
در ادامه مرد مُسنی که کمی خمیده و لاغر است، در میان مسافران به سمت واگن حرکت می‌کند. یکباره ماسکی از جیب خود خارج می‌کند و به‌صورت می‌زند. آن‌سوتر ماموری دیده می‌شود که مدام به مسافران تذکر می‌دهد: «از هم فاصله بگیرید و سوار قطار شوید.»
در روزهایی که موضوع اجرای استفاده از ماسک در مترو مطرح بود، زالی، فرمانده ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کرده بود افرادی که دسترسی به ماسک بهداشتی و مناسب ندارند، برای محافظت از خود از ماسک‌های پارچه‌ای که در منزل تهیه می‌شود استفاده کنند.
سختگیری در صادقیه
ایستگاه صادقیه یکی دیگر از ایستگاه‌های عرضه ماسک یارانه‌ای به مسافران است. ساعت 9:30دقیقه صبح دیروز با ورود به این ایستگاه شروع یک فصل جدید کاری به چشم می‌آید. با عبور از درِ ورودی مترو در غرب تهران بنری نصب شده که روی آن توصیه‌های بهداشتی و استفاده مسافران از ماسک دیده می‌شود. کارکنان مترو رفتار سختگیرانه‌تری دارند. پیش از نزدیک شدن به جایگاه فروش بلیت، دکه فروش ماسک قرار داشت. فروشنده قیمت هر ماسک را 1800هزار تومان اعلام می‌کند؛ ماسکی بهداشتی و مناسب که مسافران از عرضه این محصول ابراز رضایت می‌کنند. رعایت فاصله‌گذاری نیز سختگیرانه است و کارکنان مترو به مسافران رعایت فاصله‌گذاری را مدام تذکر می‌دهند. در ساعت 10:15دقیقه، در شمال شهر تهران وضعیت ایستگاه محلاتی ارشادی است. این ایستگاه جزو 25ایستگاه اعلام شده نیست و با اینکه تردد در این ایستگاه کمتر است، اما به‌نظر می‌رسد خیلی‌ها به موضوع ماسک توجه ندارند؛ درحالی‌که همین مسافران با سوار شدن در قطار و تغییر مسیر ممکن است سر از ایستگاهی مانند صادقیه دربیاورند که نسبت به استفاده اجباری از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری حساسیت نشان می‌دهد. با این حال مأموران دائم تذکر می‌دهند که مسافران باید ماسک بزنند. جالب اینکه یکی از مأموران به خوبی مردم را راهنمایی می‌کند که چطور ماسک ارزان بخرند.
باید توجه شود که هم‌اکنون در ایستگاهی که جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر در آنها تردد می‌کند عرضه ماسک با قیمت مصوب صورت می‌گیرد، این اقدام با محوریت وزارت صمت و شهرداری تهران در 25ایستگاه انجام می‌شود
ماسک زدن فعلا ارشادی است و به‌زودی اجباری می‌شود
مسعود رنجبریان، مدیرکل برنامه‌ریزی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران:
هنوز در حمل‌ونقل عمومی استفاده از ماسک ضروری نشده است و ما الان داریم به‌صورت ارشادی کار می‌کنیم. به این دلیل که رئیس‌جمهور محترم گفتند که این الزام می‌شود، اما هنوز تاریخ آن را مشخص نکردند، ما تمهیدات لازم را شروع کردیم. ما با وزارت صمت و وزارت بهداشت جلسات مختلفی گذاشتیم و هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم. تولیدکنندگانی که مباحث استانداردی و وزارت بهداشتی آنها تأیید شده، مشخص کردند و به ما اعلام شده است. ما در هفته گذشته تعدادی از ایستگاه‌ها را به آنها دادیم که بتوانند در آنجا مستقر شده و ماسک‌هایی را که مورد تأیید وزارت صمت و وزارت بهداشت هست بفروشند.
در مورد قیمت آن هم به‌دنبال این هستیم که به قیمت مناسبی دست پیدا کنیم. به این ترتیب که قیمت ماسک حتما ارزان‌تر از ماسک‌های عرضه شده در بازار باشد. ما گفتیم که حداکثر قیمت ماسک 2هزار تومان باشد؛ یعنی از این ماسک‌های سه لایه مورد تأیید. علاوه بر این تصمیم داریم تعدادی از این ماسک‌ها هم به افرادی که توان مالی ندارند، رایگان عرضه شود. البته به این شکل نیست که ماسک‌ها یکسره به‌صورت رایگان توزیع شود، اما وقتی که آن «الزام» هم سفت و سخت شد ما در این زمینه آمادگی کمک داریم و ماسک به قیمت مناسب توزیع خواهد شد.
تولید و توزیع ماسک وظیفه شهرداری تهران نیست. ما صرفا مکان و محل استقرار فروش ماسک را به دوستان خود در وزارت صمت می‌دهیم تا خودشان هماهنگ کنند؛ زیرا بحث استاندارد، بهداشت، قیمت و تأییدیه مربوطه آن مطرح است. برای همین، بحث فنی به‌عهده ما نیست.
عرضه ماسک در ایستگاه‌های پر جمعیت
فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران:
واقعیت آن است که استفاده اجباری از ماسک را نمی‌توان یکباره اجرا کرد. همین حالا اگر آمارها تحلیل شود، نشان خواهد داد که بالای 90درصد از مردم هنگام استفاده از مترو ماسک می‌زنند و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت می‌کنند. باید توجه شود که هم‌اکنون در ایستگاهی که جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر در آنها تردد می‌کند عرضه ماسک با قیمت مصوب صورت می‌گیرد. این اقدام با محوریت وزارت صمت، شهرداری تهران و معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و با همکاری اتاق اصناف تهران و اتحادیه پوشاک تهران در ایستگاه‌های تهران (صادقیه)، کرج، گلشهر، امام خمینی، شهرری، پانزده خرداد، تئاتر شهر، میدان آزادی، بیمه، آزادگان، میدان محمدیه، شادمان، سعدی، فرهنگسرا، فردوسی، خیام، پایانه جنوب، جوانمرد قصاب، میدان انقلاب اسلامی، حسن‌آباد، شهدای هفتم تیر، شهید نواب صفوی، دروازه دولت، میدان شهدا و سبلان اجرا می‌شود. دیروز این اقدام به‌گونه ارشادی اجرا شد و اتفاقا بازخورد مناسبی گرفتیم. از روزهای آینده طرح با سختگیری بیشتری همراه خواهد بود تا آن تعداد کمی که ماسک ندارند هم به نوعی ماسک در اختیارشان قرار گیرد. به هرترتیب باید پروتکل‌های وزارت بهداشت در مقابله با ویروس کرونا در اماکن عمومی به‌ویژه مترو، اتوبوس و تاکسی به دقت اجرا شود.
روزانه 10پایانه مجهز به مراکز فروش ماسک می‌شوند
محمود ترفع، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی:
با اجرای طرح اجبار استفاده از ماسک در حمل‌ونقل عمومی، مراکز فروش ماسک در تعدادی از پایانه‌های خطوط اتوبوسرانی آغاز به‌کار کردند. روزانه حداکثر 10پایانه مجهز به این مراکز فروش خواهند شد و قیمت میانگین هر ماسک حدود 2 هزار تومان خواهد بود.
بنابر آخرین جلسه با وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) و ستاد ملی مقابله با کرونا، قرار شد که به‌منظور اجرای طرح «اجبار استفاده از ماسک»، فضا برای توزیع در اختیار فروشندگان قرار داده شود. امروز(شنبه) بخشی از فروشندگان در تعدادی از پایانه‌های اتوبوسرانی مستقر شده‌اند، مراکز فروش ماسک در ابتدا و انتهای 10خط اتوبوسرانی تندرو، 63پایانه اتوبوسرانی، ایستگاه‌های تبادل سفر خطوط تندرو و تعدادی از ایستگاه‌های پر تردد نظیر ایستگاه میدان انقلاب، میدان امام حسین(ع)، میدان ولیعصر(عج) و... آغاز به‌کار خواهند کرد. روزانه بین 5تا 10پایانه اتوبوسرانی مجهز به مراکز فروش ماسک می‌شوند.
یکی از مشکلات فعلی فروش ماسک، الزام استفاده از دستگاه کارتخوان است. جابه‌جایی وجه نقد به گسترش ویروس کرونا کمک می‌کند. بنابراین گروه‌های فروش باید این تجهیزات را فراهم کنند که مجهز شدن به دستگاه‌های کارتخوان مدتی به طول خواهد انجامید. همچنین قیمت هر ماسک باتوجه به نوع ماسک، متغیر است. قیمت یک عدد ماسک حدود 2 هزار تومان خواهد بود.
در همینه زمینه :
