قیمت جدید خودروها روی میز ستاد تنظیم بازار

علی ابراهیمی _ روزنامه‌نگار

کشمکش بر سر چگونگی قیمت‌گذاری و اعلام نرخ جدید خودروهای پرتقاضای داخلی به پایان خود نزدیک می‌شود. در شرایطی که تحت‌تأثیر تعلل دستگاه‌های تصمیم‌گیر، تنور قیمت‌سازی‌ در بازار خودرو داغ شده یافته‌های خبرنگار همشهری حاکی است: در آخرین نشست دست‌اندرکاران صنعت خودرو با مسئولان تنظیم بازار و دستگاه‌های نظارتی، در روز چهارشنبه هفته گذشته، که با حضور رئیس‌جمهوری در وزارت صنعت برگزار شد، سرنوشت نحوه قیمت‌گذاری این خودروها مشخص شده و حتی قیمت جدید خودروها در سازمان حمایت و کمیته خودرو نیز نهایی شده و در دستور کار بررسی ستاد تنظیم بازار قرار گرفته است.

ظاهرا در این نشست به تداوم قیمت‌گذاری خودرو در ستاد تنظیم بازار و کمیته خودرو حکم داده شده و به‌دلیل برخی مخالفت‌ها، تلاش خودروسازان برای تعیین قیمت بر مبنای قیمت‌های حاشیه بازار محقق نشده است. اما سازمان حمایت با آنالیز هزینه تمام‌شده جدید تولید و درنظر گرفتن شرایط کنونی اقتصاد ایران، نرخ جدید را استخراج و به کمیته خودرو ارائه کرده است. همچنین با توجه به زیان انباشته و مشکلات قطعه‌سازان و خودروسازان برای تولید و عرضه خودرو به‌نظر می‌رسد این سازمان نیز مشکلی با افزایش قیمت خودرو بر مبنای هزینه تمام‌شده واقعی خودروسازان ندارد و بحث اصلی در مورد نرخ سود 4 تا 17درصدی خودروسازان برای تولید و عرضه خودرو است. از سوی دیگر با وجود دیدگاه‌های مطرح در زمینه احتمال بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو ارائه دستورالعمل قیمت‌گذاری این شورا به ستاد تنظیم بازار، در نشست مذکور نیز تأکید بر تداوم قیمت‌گذاری خودرو در ستاد تنظیم بازار و کمیته خودرو موجب دلخوری رئیس شورای رقابت شده است؛ با این روند به‌نظر می‌رسد نحوه قیمت‌گذاری جدید خودروهای داخلی نسبت به گذشته تغییر چندانی نخواهد کرد و تنها نقش کمیته خودرو در فرایند بررسی و تصویب قیمت نهایی این خودروها پر رنگ‌تر شده است.
 
تعیین سرنوشت قیمت خودرو تا دوشنبه هفته آینده
 براساس مصوبات دوشنبه هفته گذشته ستاد تنظیم، وزارت صنعت، سازمان حمایت و سایر دستگاه‌های مسئول، برای مشخص کردن ضوابط قیمت‌گذاری و میزان افزایش احتمالی نرخ خودروهای پرتیراژ داخلی یک هفته مهلت گرفته بودند؛ ظاهرا سازمان حمایت ظرف همین مدت با بررسی مستندات خودروسازان در زمینه رشد هزینه تمام‌شده تولید، قیمت‌های جدید خودروهای پرتیراژ را استخراج و به کمیته خودرو ارائه کرده است. مقرر شده این کمیته نیز بعد از بررسی، قیمت جدید خودروها را برای بررسی، تصویب نهایی و ابلاغ به ستاد تنظیم بازار کشور ارائه کند. اما با وجود این اقدامات به‌دلیل تعدد موضوعات در دستور کار دوشنبه هفته جاری ستاد تنظیم بازار نوبت به رسیدگی و تصویب نهایی قیمت جدید خودرو‌ها در ستاد تنظیم بازار نرسید. با این روند می‌توان گفت قیمت جدید خودروهای پرتقاضای داخلی تعیین و در انتظار بررسی نهایی و ابلاغ از ستاد تنظیم بازار است. درواقع چانه‌زنی برای تعیین مرجع، دستورالعمل قیمت‌گذاری و میزان افزایش قیمت خودرو به پایان رسیده اما اعلام قیمت‌های جدید در انتظار بررسی و اعلام نظر نهایی این سازمان است که احتمالا تا دوشنبه هفته آینده سرنوشت قیمت‌های جدید خودرو مشخص خواهد شد.خودروسازان تداوم بلاتکلیفی قیمت خودرو و الزام آنها به فروش و پیش‌فروش محصولات خود با قیمت‌های بهمن‌ماه سال گذشته را موجب زیان‌دهی بیشتر و تشدید مشکلات تولید، عرضه و بازار خودرو قلمداد کرده و معتقدند باید ستاد تنظیم بازار حتی در نشستی فوق‌العاده نسبت به بررسی و اعلام قیمت‌های جدید خودرو اقدام کند.

ارائه نشدن پرونده گرانفرشی خودرو به تعزیرات 
قیمت‌سازی‌ و گرانفروشی خودرو با سوءاستفاده از شکاف قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی از کارخانه تا حاشیه بازار در حالی ادامه دارد که ضعف نظارت و برخورد با این تخلفات به نابسامانی بازار دامن زده است. سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی در گفت‌وگو با همشهری در زمینه علت تداوم افزایش بی‌رویه و قیمت‌سازی‌ خودرو در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و تأثیر آن بر بازار خودرو، گفت: اقدام سازمان تعزیرات حکومتی برای بررسی تخلفات خودرو و سایر اقلام کالایی تنها به‌عنوان مرجع رسیدگی و نه مرجع ناظر مطرح است و این سازمان تنها زمانی می‌تواند به تخلفات قیمت‌گذاری و عرضه خودرو رسیدگی کند که مثلا شرکت‌های خودرو‌سازی‌ گرانفروشی کرده و سازمان حمایت با تشکیل پرونده تخلف این موضوع را برای رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال کند.
یاسر رایگانی نحوه دیگر ورود سازمان تعزیرات حکومتی به برخورد با قیمت‌سازی‌ و گرانفروشی خودرو را اعلام و طرح شکایت این موضوع را در اتحادیه‌های صنفی ذیربط دانست و افزود: بر این اساس برای برخورد با قیمت‌سازی‌ و گرانفروشی خودروهای داخلی و وارداتی اتحادیه صنف دارندگان نمایشگاه‌ها و فروشندگان خودرو می‌تواند تخلفات بازار خودرو در زمینه گرانفروشی یا قیمت‌سازی‌ را به این سازمان منعکس کند تا پس از بررسی با تخلفات برخورد شود.
او با بیان اینکه متأسفانه قیمت‌های درج شده برای خرید و فروش خودرو در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی غیرواقعی است و به افزایش تنش در بازار خودروهای داخلی و وارداتی دامن می‌زند، افزود: وظیفه برخورد با اینگونه تخلفات و قیمت‌سازی‌ خودرو در فضای مجازی با دستگاه‌های نظارتی مانند پلیس فتا، وزارت ارتباطات است تا با تشکیل پرونده اینگونه تخلفات را به دادستانی، سازمان تعزیرات و سایر دستگاه‌های قضایی ارجاع دهند. رایگانی افزود: متأسفانه تا‌کنون هیچ پرونده‌ای برای برخورد با قیمت‌سازی‌ و گرانفروشی خودرو به سازمان حمایت یا سایر دستگاه‌های نظارتی برای رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی ارائه نشده که با توجه به افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و کاهش شدید عرضه جای تعجب دارد. سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی در مورد سرنوشت تعیین قیمت جدید خودروهای پرتیراژ داخلی و تأثیر منفی آن بر نوسان قیمت و عرضه در بازار خودرو گفت: سازمان تعزیرات حکومتی نیز تنها یکی از اعضای ستاد تنظیم بازار در زمینه تعیین قیمت خودرو است اما هنوز خبری از تصمیم این ستاد برای تعیین و ابلاغ رسمی قیمت‌های جدید خودروهای پرتیراژ داخلی منتشر نشده است.

رایگانی رشد تولید، عرضه و نظارت بر فروش محصولات خودروسازان با قیمت مصوب را راهکار ساماندهی بازار خودرو تلقی کرد و افزود: با توجه به التهاب بازار و افزایش دلال‌بازی خودرو امیدواریم ستاد تنظیم بازار تدابیری برای رشد عرضه خودرو با قیمت مصوب اتخاذ کرده و با اشباع بازار و تامین نیاز مشتریان واقعی، بسترهای دلال‌بازی و قیمت‌سازی‌ در بازار خودرو از بین برود. سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی با اعلام اینکه اکنون مشکل اصلی بازار خودرو کسب سود برخی افراد با قیمت‌سازی‌ و استفاده از فاصله قیمت مصوب و حاشیه بازار خودرو است، گفت: وقتی مثلا قیمت پژو206 در کارخانه 67میلیون تومان است اما همین خودرو در حاشیه بازار به نرخ 125میلیون تومان قیمت می‌خورد، نمی‌توان انتظار واقعی شدن و کاهش شکاف فروش خودرو را داشت. به‌گفته او، این موضوع ناشی از ضعف نظارت و قیمت‌سازی‌ خودرو توسط دلال‌ها و واسطه‌هایی است که بدون هیچ‌گونه برخوردی هر روز قیمت خودرو را افزایش می‌دهند.