بخشش اجاره‌ها، کاهش فشارها

فهیمه پناه‌آذر ـ روزنامه‌نگار

شیوع ویروس کووید-۱۹ در ۲‌ماه گذشته باعث شد تا مشکلات اقتصاد هنر برجسته‌تر شود و خود را بیشتر نشان دهد. بیش از ۲‌ماه است که درِ سالن‌های سینما، تئاتر، موزه‌ها، گالری‌ها و... بسته شده؛ همین تعطیلی نشان داد که بخش خصوصی و اقتصاد فرهنگ و هنر هنوز نتوانسته به‌خوبی ساماندهی شود که در همین مدت همه‌‌چیز به هم ریخته و مشکلات یکی پس از دیگری خود را به شکل‌های مختلف نشان می‌دهد. توسعه ناموزون بخش هنر، توسعه‌ای که برایش نقشه‌راهی وجود نداشته و ندارد. هنرمندانی که با تحصیل در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزشی وارد فضای حرفه‌ای هنر شده‌اند اما کاری برای انجام ندارند؛ یک ناهمگونی که در تئاتر، سینما، موسیقی و... دیده می‌شود. آنها به سبب نبود شغل در رشته‌های مختلف باز هم وارد گردونه تدریس در آموزشگاه‌ها و... شده و همچنان این چرخه ناموزون را ادامه می‌دهند؛ توسعه‌ای که حالا در آمار بیکاری هنرمندان به‌خوبی دیده می‌شود. تعریف‌نشدن بخش‌های مختلف هنری به‌عنوان شغل در وزارت کار یکی از همین مشکلات است. حالا که قرار شده وزارت کار به بیکاران وام بدهد و از آنها حمایت مالی کند، اهالی هنر در این میان با وجود نداشتن عنوان شغلی چه سهمی خواهند داشت؟ عنوان شغلی موضوعی است که سال‌های سال درباره‌اش صحبت شده اما این صحبت‌ها و اعتراض‌ها راه به جایی نبرده و کسی آن را نشنیده است؛ عدم‌عنوان شغلی هنرمند در این ۲‌ماه دیده شده تا جایی که وزارت ارشاد قرار است مشاغلی را به وزارت کار معرفی کند تا براساس مصوبه دولت به آنها وام ارائه شود و یا حمایت‌های مالی صورت گیرد. بحث دیگری که در این دوران، کمبودش به‌شدت محسوس است، نبود بودجه کافی در خود وزارت فرهنگ و ارشاد است. وزارتخانه‌ای که در ردیف بودجه با کمترین‌ها اداره شده و حالا که مشکلات زیادی دامن هنرمندان و بخش‌های مختلف را گرفته است حتی نمی‌تواند حمایت‌های حداقلی از آنها داشته باشد. بودجه‌ حداقلی که شاید کرونا باعث شود برای افزایش آن فکری شود.
در میان انبوه مشکلات که به‌طور حتم با بازشدن در سالن‌ها و ازسر‌گیری فعالیت‌ها مشکلات دیگر نیز به آن اضافه می‌شود، راهکار‌های حمایتی موقت نیز دیده می‌شود؛ ازجمله بخشیدن اجاره‌بهای سالن‌های دولتی از سوی دولت که براساس مصوبه هیأت وزیران؛ تمامی دستگاه‌های اجرایی و شهرداری‌های سراسر کشور مجاز هستند نسبت به بخشودگی کامل اجاره‌بهای اماکن واگذارشده به بخش خصوصی در طول دوره تعطیلی مربوط به جلوگیری از انتشار ویروس کرونا یا افزایش دوره بهره‌برداری حسب شرایطی و چارچوب واگذاری اقدام کنند.
این خبر از سوی لادن حیدری، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت ارشاد در حالی عنوان شده که بسیاری از تماشاخانه‌های خصوصی نیز نگران اجاره‌بهای خود هستند. اجاره‌هایی که هر‌ماه با اجرای نمایش و برگزاری نمایشگاه و... پرداخت می‌شد و حالا سالن‌دارها نگران ورشکستگی و تعطیلی‌ سالن‌ها بعد از شروع فعالیت هستند. حیدری عنوان کرده: «تدوین سیاست‌های حمایتی از فعالان اقتصادی و کسب و کارهای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای که در زمره پیشتازان اجرای محدودیت‌های ستاد بحران کرونا با توقف فعالیت‌هایشان قرار دارد، از نخستین روزهای بحران در دستور کار وزارت ارشاد قرار گرفته است و با پیگیری‌های وزیر ارشاد، هیأت دولت بخشودگی اجاره‌بهای فضاهای فرهنگی و هنری واگذار‌شده به بخش خصوصی را تصویب کرده است.» به گفته این معاون وزارتخانه؛ بر مبنای این مصوبه هیأت دولت و به دستور وزیر ارشاد، فعالان بخش غیردولتی که مجتمع‌های فرهنگی و هنری را در اختیار دارند و با همه‌گیری بیماری کرونا از ادامه فعالیت‌شان بازمانده‌اند، از پرداخت اجاره‌بهای اسفند و فروردین‌ماه در سال‌جاری معاف هستند.