ونزوئلا؛ غرق در کرونا و تشنه بنزین

جواد نصرتی ـ خبرنگار

ونزوئلا که روی اقیانوسی از نفت خام خوابیده، یکی از ارزان‌ترین بنزین‌های تمام دنیا را به شهروندانش ارائه می‌داد اما این روزها که کرونا دنیا و این کشور را گرفته، بنزین تقریبا رایگان، خاطره‌ای از روزهای خوش گذشته است و هر لیتر آن در بازار سیاه، تا 5دلار معامله می‌شود.
به گزارش رویترز، بنزین در حالی در ونزوئلا کمیاب شده که شبکه پالایش 1.3میلیون بشکه نفت روزانه در این کشور عملا فروپاشیده و تحریم‌های سنگین آمریکا علیه این کشور هم ضربه کاری به تجارت نفت آن زده است.
در این شرایط، تهیه نفت یارانه‌ای دولتی که قیمت آن تقریبا رایگان است و مردم با کلوچه و شیرینی بهای آن را پرداخت می‌کنند، به مشقتی روزانه تبدیل شده و مردم ساعت‌ها باید در صف بایستند تا 10 لیتر بنزین به‌دست بیاورند. حتی ماشین‌های پلیس و آمبولانس‌ها هم مجبورند که از 3 نیمه شب در صف بایستند و بعد از حدود 10ساعت موفق می‌شوند باکشان را نیمه پر کنند.
در این شرایط، بازار سیاه بنزین در سراسر کشور رونق گرفته و هر لیتر بنزین با قیمت‌های مختلف معامله می‌شود؛ شاهدان عینی به رویترز گفته‌اند که در شهر ماراسیبو در غرب کشور، قیمت بنزین حتی به لیتری 5دلار هم رسیده است. این قیمت، از قیمت هر لیتر در هنگ‌کنگ که گفته می‌شود گران‌ترین بنزین را در سراسر دنیا دارد هم بالاتر است.

گرسنگی، خطرناک‌تر از بنزین
قیمت بنزین در حالی در ونزوئلا اوج گرفته که قرنطینه این کشور برای مهار کرونا، به کمبود مواد غذایی که از پیش وجود داشت دامن زده و قیمت‌ها را هم به‌شدت بالا برده است. ونزوئلا پیش از شیوع کرونا هم شرایط اقتصادی بسیار دشواری را تحمل می‌کرد و عرصه چنان بر مردم تنگ آمده بود که بیم شورش گرسنگان بیش از پیش امنیت این کشور را تهدید می‌کرد. قرنطینه یک ماهه در ونزوئلا بدون توجه به آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه، آنها را خشمگین کرده و برخی رسانه‌ها از غارت برخی فروشگاه‌ها در 7 ایالت این کشور خبر داده‌اند.
شرایط چنان وخیم شده است که اولیسه گوترز، یک اسقف شناخته‌شده در جنوب این کشور، درباره خطر گرسنگی مردم هشدار داده. گوترز در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ای گفته است که گرسنگان، قانون را نمی‌شناسند و به آن احترام نخواهند گذاشت. او گفته  که قرنطینه، بدون اقداماتی برای حمایت از قشر فرودست جامعه، شرایط را بدتر کرده و بسیاری از خانواده‌ها در ونزوئلا به آب آشامیدنی سالم، ‌برق و بنزین دسترسی ندارند. به گفته گوترز، کشاورزان به‌خاطر کمبود بنزین نمی‌توانند محصولات خود را جا‌‌به‌جا کنند و محصولاتشان در مزرعه فاسد می‌شود. این مسئله، به گسترش گرسنگی در جامعه دامن می‌زند و می‌تواند یک شورش اجتماعی سراسری به همراه داشته باشد؛ «درد مشترک در تمامی اعتراض‌ها، گرسنگی خواهد بود...گرسنگی بیشتر از بنزین می‌تواند جامعه را به آتش بکشد.»

بنزین در دست نظامی‌ها 
مسئله کمبود بنزین و عرضه آن در کشوری که بزرگ‌ترین منابع نفت خام دنیا را دارد، به چالشی بزرگ برای دولت نیکلاس مادورو رئیس‌جمهور چپ‌گرای ونزوئلا تبدیل شده است، به گزارش بلومبرگ، علاوه بر کاهش درخواست جهانی برای خرید نفت در شرایط کرونا و تحریم‌های آمریکا، سوءمدیریت و فساد در ونزوئلا هم یکی از عوامل اصلی بحران پیش‌آمده است. دولت مادورو، در پی تشدید بحران بنزین، عرضه آن را به نظامیان سپرد و حالا همین نظامیان، با عرضه بنزین در بازار سیاه، تجارت پرسودی برای خود رقم زده‌اند. افرادی هم که پول کافی یا ارتباطات مناسبی داشته باشند می‌توانند از عرضه‌کنندگان اصلی در بازار سیاه بنزین بخرند و با قیمتی بالاتر به مردم بفروشند. 

بحران در خدمات پزشکی
شرایط افتضاح اقتصادی و کمبود بنزین، ارائه خدمات در بخش درمانی را هم به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. به گزارش رویترز، بیماران در برخی مناطق، برای دریافت خدمات ضروری درمانی باید برای پرستاران و پزشکان بنزین بفرستند تا آنها خود را به بیمارستان برسانند. فایننشال تایمز هم در شروع موج همه‌گیری کرونا در ونزوئلا گزارش داده بود که کادر درمان در این کشور، حتی به ماسک هم دسترسی ندارند و بسیاری از آنها مجبورند ماسک‌های معمولی را با قیمت یک دلار بخرند. این در حالی است که میانگین درآمد کارکنان بخش درمان در ونزوئلا، چیزی در حدود 6 تا 7 دلار است. علاوه بر کمبود اقلام محافظت شخصی مانند دستکش، ماسک و لباس‌های محافظ، برخی  کلینیک‌ها در ونزوئلا حتی به آب سالم هم دسترسی ندارند. مادورو، در پی شروع بحران، از صندوق بین‌المللی پول 5میلیارد دلار وام درخواست کرده است. آمار رسمی از مبتلایان به کرونا در ونزوئلا پایین است (325مبتلا و 10کشته)، با این حال کارشناسان هشدار داده‌اند درصورتی که بیماری از کنترل خارج شود، مانند آتش‌سوزی مرگبار تمام کشور را در بر خواهد گرفت.