تقویت مسئولیت اجتماعی

فرشاد شیبانی_روانشناس

این روزها که کرونا مهمان ما شده است، این ویروس توانسته فشار سنگینی را به اقشار ضعیف‌تر جامعه وارد کند. در چنین شرایطی موضوع توجه به مسئولیت اجتماعی اهمیت بالایی پیدا کرده و با کمک گرفتن از آن می‌توان سختی‌هایی را که مردم در زندگی خود با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، به حداقل رساند. باید این را بدانیم که وقتی انسان‌ها به یکدیگر توجه می‌کنند بخشی از آن به احساس مسئولیت درونی آنهابازمی‌گردد. اما تعریف ما از مسئولیت درونی چیست؟ 
هر انسانی دارای 4بعد مختلف است که بعد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی را شامل می‌شود. کمک به افراد ضعیف‌تر در دوران بروز بلایا و حوادث نیز ناشی از بعد اجتماعی و معنوی انسان‌هاست. افراد با کمک کردن به دیگران، بخشی از نیاز اجتماعی و معنوی خود را تأمین می‌کنند. با تأمین این نیاز در ضمیر ناخودآگاه خود، احساس رضایت می‌کنیم و از اینکه چنین فعالیتی را انجام داده‌ایم به‌خود می‌بالیم. از سوی دیگر، بخشی از مسئولیت اجتماعی که در دوران شیوع کرونا برعهده داریم، موضوع رعایت اصول بهداشتی و از خانه بیرون نرفتن است. حتماً شما افرادی را در نزدیکی خود دیده‌اید که تأکید بر خارج نشدن از خانه یا رعایت وسواس‌گونه بهداشت فردی دارند. این رفتار دربرگیرنده مسئولیت اجتماعی تقویت شده در فرد است و از این رو، نباید به آن خرده‌گرفت اما رفتارهای دیگری نیز وجود دارد که آن را می‌توان از بعد زیستی مورد‌توجه قرار داد. رسیدگی به وضعیت همسایه و افراد سالمند که امکان تردد زیاد در بیرون از خانه را ندارند بخش مهمی از بعد زیستی در افراد است.
کسانی که با انجام خریدهای روزانه سالمندان، راه‌اندازی پویش‌های مردمی برای کمک مالی به نیازمندان یا جبران خسارت با بذل اجاره بها و کارهایی از این دست به یاری همنوعان خود می‌روند، بعد زیستی خود را نشان می‌دهند. این دسته افراد مفاهیم ابعاد زیستی را به شکل عمیقی درک کرده و می‌دانند در دنیای امروز نیازمند تعامل و داشتن ارتباط با دیگران هستند و این ارتباط را می‌توانند با چنین رفتارها و حرکت‌هایی تقویت و به آن معنا دهند. امروز شاهد هستیم تعاملات بین مردم افزایش یافته و افراد بیشتر از گذشته جویای حال یکدیگر می‌شوند. این تعامل مثبت و یاری کردن‌ها می‌تواند به برطرف کردن برخی مشکلات که در گذشته نیازمند مداخله گروه‌های دیگر بود منجر شود و راه را برای توسعه ریش‌سفیدی هموار کند.