مهر تأیید مجلس بر نیاز شهرها

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اخیرا گزارش‌هایی را منتشر کرده که هم مهر تأییدی بر اقدامات مدیریت شهری تهران در مقابله با کرونا به‌حساب می‌آید و هم درست همان چیزی است که مدیران شهری کشور مدت‌هاست اعلام می‌کنند برای رفع مشکلات موجود شهرها باید مورد توجه قرار گیرد. در یکی از این گزارش‌ها ابعاد آثار گسترش ویروس کرونا بر حوزه شهری و شهرسازی نیز بررسی شده است.

به گزارش همشهری، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس، در گزارش خود آورده که تاب‌آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی و انسان‌ساخت از اصولی است که به‌طور معمول در فرایند توسعه نادیده یا کم‌اهمیت تلقی شده، اما یکباره در بحران‌ها مدنظر قرار می‌گیرد و منجر به تغییراتی در برنامه‌ریزی و طراحی محیطی می‌شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مسائل و اولویت‌های توسعه شهری در مواجهه با آسیب همه‌گیری بیماری کرونا و نیز موضوعات مغفول که از این‌پس با درس‌آموزی از تجربه تبعات این اپیدمی در عرصه توسعه شهری مدنظر مدیران و برنامه‌ریزان توسعه شهری قرار گیرد را تبیین می‌کند.

آثار کرونا بر حوزه شهرنشینی و توسعه شهری 
خوشحالی از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اینجاست که مشکلات کلانشهرها به‌طور دقیق، مورد اهمیت قرار گرفته و از طرف دیگر در آن تأکید شده مسئولان باید توجه کنند که بیماری‌های نوظهور، شیوه‌های شهرسازی را تغییر خواهند داد. در 8سرفصل‌ از این گزارش، به موضوعات الگوی سکونت، محله‌های خودکفا و شهرسازی محله‌محور، نهادهای محلی، حمل‌ونقل شهری، عرصه عمومی، کسب‌وکارهای خرد و محلی، تاب‌آوری و شهر هوشمند اشاره و بر اهمیت آنها در آینده تأکید شده است.
به‌طور نمونه در بخش حمل‌ونقل عمومی آمده که تجربه ابتلا به کرونا نشان داد سیستم‌های حمل‌ونقل با شرایط جدید باید سازگار شوند. در فرودگاه‌ها و پایانه‌ها تمهیداتی برای غربالگری بیماری، توزیع ماسک و ضدعفونی مداوم، هدایت مردم از طریق علائم و خطوط رنگی در کف برای رعایت فاصله اجتماعی و کاهش تعداد مسافر در هواپیما و قطار باید درنظر گرفته شود. سیستم حمل‌ونقل ریلی و اتوبوس درون‌شهری هم نیازمند تغییراتی در زمینه طراحی ایستگاه‌ها، نحوه خدمات‌دهی و توزیع تعداد براساس تراکم جمعیت است. بازطراحی خیابان‌ها با هدف ترویج فاصله اجتماعی، تعریض پیاده‌روها در مکان‌های شلوغ و تجاری و ساخت پیاده‌روهای جدید در دستور کار قرار گیرد. همچنین ایجاد و تعریض خطوط دوچرخه به‌منظور ترغیب به استفاده بیشتر و امکان رعایت فاصله اجتماعی در پیاده‌راه‌های مراکز شهری پیشنهاد می‌شود.
درخصوص عرصه عمومی نیز ایجاد فضاهای شهری باز و مناسب در مقیاس محلات، نه به‌صورت منفرد، بلکه به‌صورت شبکه‌ای از فضاهای باز متصل به هم (ترجیحا از طریق پیاده‌راه سرسبز) توصیه شده است. در بخش تاب‌آور نیز شناسایی اراضی و مکان‌یابی بیمارستان‌های صحرایی در برنامه‌ریزی‌های پیش از وقوع بحران و آماده‌سازی کامل پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران و درمانگاه‌ها و سایر کاربری‌ها و مراکزی که در صورت نیاز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، مورد تأکید است. در یک بخش مهم با سرفصل نهادهای محلی آمده: «با درس گرفتن از تجربه ارزشمند کنونی، به رسمیت شناختن نهادهای محلی در همه زمان‌ها، برقراری ارتباط مداوم و مؤثر با بدنه مدیریتی، ساختارمند کردن نهادها با حداقل مداخلات بوروکراتیک، تقویت هماهنگی میان نهادهای دولتی و حاکمیتی سطح محله با مدیریت شهری و آموزش مؤثر، می‌توان تاب‌آوری محلات را ارتقا بخشید.»
این در حالی است که در گزارش مدیریت پسماند مرکز پژوهش‌های مجلس نیز دقیقا همان چیزهایی توصیه شده که شهرداری تهران هم‌اکنون با الگوبرداری از چین انجام می‌دهد.