باید و نبایدهای تغذیه‌ای در‌ماه مبارک رمضان برای اینکه بدن تحلیل نرود
امتحان کن چند روزی در صیام
آیا یک ماشین گران‌قیمت و خوب، هرقدر هم که کیفیت بالایی داشته باشد، می‌تواند بدون بنزین و انرژی مناسب یا با بنزین و انرژی نصفه‌نیمه به راه خودش ادامه بدهد؟ طبیعی است که نه. آیا اینقدر داخل باک یک ماشین عالی و با‌کیفیت، بنزین می‌ریزید که سرریز شده تا خیال‌تان راحت باشد که دیگر بنزین کم نمی‌آورید؟ طبیعی است که نه. اگر در مورد ماشین‌ها چنین است، چرا در مورد انسان‌ها چنین نباشد؟ انسان هم برای زندگی کردن و فعالیت و انجام کارهایش نیاز به انرژی دارد؛ و این انرژی مادی و معنوی است. انرژی مادی ما از طریق اکسیژن، آب، غذا، استراحت و... تأمین می‌شود. غذاهایی که میل می‌کنیم، اهمیت زیادی در رساندن انرژی‌ها به بدن دارند. طوری که برخی از متخصصان تغذیه، می‌گویند به من بگو چه می‌خوری تا به تو بگویم چه‌کسی هستی. یعنی که امور مربوط به تغذیه اینقدر مهم است.ماه مبارک فرا رسیده و یکی از رایج‌ترین بحث‌های مرتبط با این ماه، بحث تغذیه است. نگاهی وجود دارد که این میزان گرسنگی و تشنگی، شاید آسیب‌زا باشد. اما از نگاهی دیگر و کامل‌تر، این امر نه‌تنها می‌تواند مشکل‌ساز نباشد، که اتفاقاً می‌تواند نظم و نظام و طراوت جدیدی به بدن ببخشد.
فراموش نکنید که بخش بزرگی از دردسرهای انسان امروزی، کالری‌های اضافه دریافت شده و اضافه وزن است. در این صورت نظم و نظام تغذیه‌ای ماه مبارک، می‌تواند یک نعمت بزرگ باشد. به هر روی، روزه گرفتن یک تکلیف الهی است. اما باید و نبایدهای علم تغذیه هم طبق تکلیفی که داریم، باید رعایت شوند؛ باید و نبایدهایی که متخصصان این حوزه تبیین می‌کنند. اگر این قواعد را رعایت کنید، اتفاقاً با روزه گرفتن می‌توانید لطف بزرگی هم به بدنتان کنید. با هم، بخش‌هایی از این قواعد را مرور می‌کنیم
پرخوری سر سفره افطار
ساعت‌های طولانی روزه‌داری، حتماً حسابی گرسنه‌تان خواهد کرد. آنقدر که در طول روز برای خوردنی‌های وعده افطار نقشه بکشید و نتوانید سر سفره افطار خویشتنداری کنید. اما سنگین‌خوردن در این وعده می‌تواند باعث معده‌درد و سیر بودن در وعده سحری شود. از طرفی خوردن غذاهای سنگین و پرکالری، باعث افزایش سریع قند خون می‌شود و در نتیجه، بدن انسولین بیشتری ترشح می‌کند. انسولین، قند خون شما را جذب کرده و ناگهان دچار افت قند خون و ضعف و سرگیجه می‌شوید. پس دور مواد غذایی چرب و سنگین، غذاهای سرخ کرده و شیرینی‌جات را خط بکشید و به جای آن میوه‌هایی با قند بالا بخورید. وعده افطارتان را سالم و کم‌حجم انتخاب کنید و2ساعت بعد از صرف افطار، باز یک وعده کوچک غذایی داشته باشید. در واقع این ریز‌ریز غذا خوردن باعث سیری در طول شب و از بین رفتن ضعف شما می‌شود.
روزه‌داری بدون سحری
شاید سخت باشد که درست چند ساعت بعد از آنکه خوابیده‌اید، بیدار شوید و خواب‌آلوده غذایی بخورید و دوباره بخوابید. از این گذشته، غذا خوردن در آن وقت سحر، ممکن است به شما احساس سنگینی بدهد و در نتیجه تصمیم به حذف وعده سحری بگیرید اما این بدترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. در این صورت، بدن مجبور به تحمل بیشتر از 20ساعت گرسنگی و تشنگی می‌شود که در پی آن سردرد، افت فشار خون، افت قند خون و کاهش تمرکز و حافظه خواهید داشت. چند روز که به همین شیوه بگذرد، بدن شما برای تأمین انرژی خود شروع به تحلیل بردن عضلات‌تان می‌کند و در نتیجه به‌شدت لاغر می‌شوید. این نوع لاغری البته به معنی از بین رفتن سرمایه‌های بدن شما، به هم خوردن تناسب اندام و ضعیف شدن است. بنابراین به هیچ عنوان وعده سحری را حذف نکنید. اگر بیدار شدن در سحرگاه برایتان دشوار است، به‌مدت یک‌ماه سبک زندگی‌تان را تغییر داده و شب‌ها کمی زودتر بخوابید تا راحت‌تر از خواب برخیزید. اگر مشکلتان با وعده سحری، سنگین‌شدن بعد از خوردن آن است، نوع غذایتان را عوض کنید. از خوردن کربوهیدرات‌هایی مثل نان و برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی، حبوبات و نشاسته خودداری کرده و به جای آن پروتئین‌هایی مثل مرغ و ماهی بخورید. اگر همین هم برایتان زیاد است، کمی سالاد کاهو با چند عدد فیله مرغ میل کنید و پس از آن چند برش هندوانه یا میوه مورد‌علاقه‌تان را بخورید. حتی اگر باز هم اذیت می‌شوید، می‌توانید 4تا 5عدد خرما با گردو و شیر بخورید. این حداقل کاری است که می‌توانید برای حفظ سلامتی‌تان در روزهای روزه‌داری انجام دهید.
زیاده‌روی در نوشیدن مایعات
ممکن است از ترس ساعت‌ها تشنه بودن، تمام مدت افطار تا سحر را به خوردن مایعات بگذرانید. اما این کار برخلاف آنچه فکر می‌کنید، باعث کاهش تشنگی شما نمی‌شود و اتفاقاً ضعف و کم‌آبی بدنتان را بیشتر می‌کند. نوشیدن افراطی مایعات، باعث می‌شود بدن با سرعت بیشتری آنها را دفع کند. در هر نوبت دفع مایعات، بدن مقداری املاح هم از دست می‌دهد. در نتیجه شما احساس ضعف بیشتری می‌کنید. اگر عادت به خوردن نوشیدنی‌های کافئینی مثل چای، قهوه و نوشابه دارید، باید در این یک‌ماه این عادت خود را فراموش کنید و به‌خصوص در وعده سحر، از خوردن آنها اجتناب کنید. چون این نوشیدنی‌ها به سرعت آب بدن شما را دفع می‌کنند. بهتر است به جای آنها، دوغ بدون گاز، شیر و دمنوش بنوشید.
در حسرت یک لیوان آب یخ
اگر از شدت تشنگی دلتان می‌خواهد با آب روزه‌تان را باز‌کنید، باز هم در حال آسیب‌زدن به‌خودتان هستید. نوشیدن آب سرد در وعده افطار باعث انقباض دستگاه گوارش و درد معده می‌شود. همچنین زیاد خوردن آب، اشتهای شما را کور می‌کند و دیگر جایی برای خوردن غذا ندارید. بنابراین بدنتان با کمبود انرژی مواجه می‌شود. بهترین کار این است که روزه‌تان را با چای کمرنگ و خرما باز کنید، کمی فرنی یا سوپ رقیق بخورید و تا هنگام خواب، کم‌کم آب از دست رفته بدنتان را تأمین کنید. یادتان باشد که تا می‌توانید در این یک‌ماه از ادویه‌ها، ترشی‌ها و نمک دوری کنید تا کمتر دچار تشنگی شوید؛ چرا که کم‌آبی بدن در مدت روزه‌داری، باعث کاهش تمرکز، سرگیجه، کاهش هوشیاری و آسیب جدی به ارگان‌های حیاتی بدن می‌شود.
عرقیات سنتی را دریابید
بعد از افطار از نوشیدن عرقیجات سنتی غافل نشوید. عرق کاسنی و عرق بیدمشک بهترین عرقیاتی هستند که می‌توانند عطش شما را کم کنند. طبع هر دوی این گیاهان سرد و‌تر است و بدنتان را خنک می‌کنند. کاسنی علاوه بر افزایش میزان تحمل بدن در برابر گرما، باعث پاکسازی کبد می‌شود و عرق بیدمشک هم به جز خنک کردن، آرام‌بخش و مقوی قلب است. عرق شاه‌تره یکی دیگر از عرقیات خنک‌کننده است که با طبع سرد و مرطوبش کمک می‌کند حرارت بدنتان را کاهش دهید.
خاکشیر و تخم‌شربتی هم خنک‌کننده و ضدعطش هستند و می‌توانند آب را در دانه‌های خود نگه دارند و به‌تدریج آن را در روده آزاد کرده و به بدن برسانند. در نتیجه نیاز بدن به آب را به‌مدت طولانی‌تر تامین می‌کند.
از بین دمنوش‌های ضدعطش هم، دم‌کرده برگ خشک نعناع یک دمنوش ضدعطش است. به‌خصوص اگر آن را با عسل و آبلیمو مخلوط کنید در افطار تا سحر موجب رفع تشنگی شما خواهد شد.
دم‌کرده لیمو‌عمانی با گل گاو زبان و نبات هم می‌تواند علاوه بر رفع تشنگی، باعث آرامش و خواب مناسب در شب شود.
در همینه زمینه :
