بنیاد و ستاد در راه بورس

بهزاد رنجبر ـ روزنامه‌نگار

شتاب رشد شاخص‌های بورس مسئولان را به تحرک واداشته است به‌طوری که به‌دنبال اعلام دولت برای عرضه 3صندوق بزرگ سرمایه‌گذاری در اردیبهشت ماه، در تازه‌ترین رویداد قرار است 3 نهادبزرگ شبه‌دولتی هم سهام شرکت‌های زیر مجموعه‌شان را وارد بورس کنند. همچنین مشخص شده است که مردم می‌توانند بدون داشتن کد سهامداری فقط از طریق کد ملی، یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی را بخرند. دیروز حسن روحانی رئیس‌جمهوری هم برای سومین بار از بورس حمایت کرد و گفت: خبر‌های خوبی برای بورس داریم. به‌گزارش همشهری، افزایش حضور مردم در بورس و شتاب رشد شاخص‌ها مقامات دولتی و مسئولان بازار سرمایه را به تحرک واداشته است تا با عرضه سهام شرکت‌های جدید بازار را به تعادل برسانند. در طول سال‌های گذشته یکی از انتقاد‌های اصلی رسانه‌ها به مسئولان بورس، روند کند پذیرش و ورود شرکت‌های جدید به بورس بود، ‌طوری که برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد از مجموع کل شرکت‌های حاضر در اقتصاد ایران فقط سهام 5درصد از شرکت‌ها در بازار سرمایه دادوستد می‌شود.
 بر همین اساس این انتقاد همیشه به بورس وارد بوده که بازاریابی کارا و مؤثری برای ورود شرکت‌های تازه نفس به بورس انجام نمی‌دهد. اما در تازه‌ترین رویداد بعد از آنکه رشد پر شتاب بازارسهام منجر به پرواز شاخص‌های بورس شد مقامات مسئول از ترس رشد حباب‌گونه شاخص‌ها به فکر افتاده‌اند تا به روند عرضه سهام شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی در بورس شتاب دهند. آمار‌ها نشان می‌هد حجم نقدینگی وارد شده بورس به قدری زیاد است که با وجود عرضه‌های سنگین سهامدارن حقوقی صف‌های خرید برچیده نمی‌شود و اغلب شرکت‌های بورس با صف‌های سنگین خرید سهام مواجه هستند.
همچنین تازه‌ترین محاسبات نشان می‌دهد، سهامداران حقیقی فقط در یک‌ماهه فروردین امسال بیش از 19هزار میلیارد تومان پول جدید وارد بورس کرده‌اندکه این مقدار برابر با 61درصد از کل نقدینگی وارد شده بورس در 12ماهه سال1398 است. در سال قبل جمعا 31هزار میلیارد تومان پول جدید وارد بازار سهام شده بود. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد فقط در یک‌ماهه فروردین امسال بیش از 125هزار میلیارد تومان معامله در بازارسهام انجام شده است که این میزان معامله، معادل 20درصد از کل معاملات انجام شده در 12ماهه سال1398 است. این فشار شدید نقدینگی که منجر به رشد شدید بورس شده  حالا مقامات بازار سرمایه را به فکر انداخته است تا هرچه سریع‌تر زمینه عرضه سهام شرکت‌های جدید را در بورس فراهم کنند تا جلوی تشکیل حباب در بازار سرمایه را بگیرند.
از همین رو براساس تازه‌ترین خبر‌ها به‌دنبال نهایی شدن عرضه یونیت‌های 3 صندوق بزرگ دولتی با ارزشی بیش از 55هزار میلیارد تومان که قرار است اردیبهشت‌ماه انجام شود، اکنون به شرکت‌های شبه‌دولتی هم دستور داده شده تا سهام شرکت‌های زیر مجموعه‌شان را در بورس عرضه کنند. برهمین اساس قرار است بنیاد مستضعفان، ستاداجرایی فرمان امام و صندوق ذخیره فرهنگیان سهام شرکت‌های زیر مجموعه‌شان را در بورس بفروشند.
دیروز همچنین حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جلسه هیأت دولت برای سومین بار ازبازارسرمایه حمایت کردوگفت: درزمینه واگذاری‌ دربورس قدم‌های خوبی برداشته شده و در روزهای آینده شاهد فروش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس خواهیم بود. هر فرد می‌تواند 2میلیون تومان سهام خریداری کند. حسن روحانی وعده داد: باز هم خبرهای خوبی در بورس برای مردم داریم. این یکی از راه‌های حرکت اقتصادی است. یکی از راه‌ها بانک‌ها و بازار سرمایه است. پیش‌بینی می‌شود با عرضه سهام این شرکت‌ها قدری از عطش بازار برای خرید سهام شرکت‌ها کاسته شود. با این حال شدت ورود نقدینگی به بورس به قدری زیادی است که به‌نظر می‌رسد در بلندمدت باید برنامه‌های تازه‌ای برای پذیرش و ورود شرکت‌های جدید به بورس تدوین شود.

عرضه 16شرکت متعلق به بنیاد مستضعفان
رئیس بنیاد مستضعفان از برنامه پذیرش و عرضه اولیه ۱۶شرکت زیرمجموعه خبر داد. پرویز فتاح با اشاره به کلیات برنامه بنیاد مستضعفان برای حضور در بازار سرمایه و استفاده از ظرفیت‌های بورس برای واگذاری شرکت‌ها و عرضه اولیه سهام زیرمجموعه‌ها گفت: هم‌اکنون ۳۲شرکت بنیاد در بورس و فرابورس حضور دارند و سهام 2شرکت جنرال مکانیک و دوده صنعتی‌فام سال گذشته عرضه اولیه شد، همچنین هم‌اکنون ۱۶شرکت دیگر در حال پذیرش برای عرضه سهام در بازار هستند. او با اشاره به لزوم بهبود نقدشوندگی سهام شرکت‌های گروه بنیاد از طریق تشکیل صندوق‌های بازارگردانی افزود: صف‌های خرید و فروش سنگین و طولانی مدت نقدشوندگی سهام را با اختلال مواجه می‌کند. به همین دلیل به زیرمجموعه بنیاد دستور داده شده برای حفظ منافع سهامداران خرد و کمک به افزایش کارایی بازار سرمایه، نقدشوندگی سهام زیرمجموعه بنیاد را مدنظر قراردهند.
این مقام مسئول ادامه داد: بنیاد مستضعفان اراده جدی دارد تا شرکت‌های گروه بنیاد، حضورحداکثری در بازار سرمایه داشته باشند. به همین دلیل برای هر شرکت یک برنامه برای پذیرش در بازار سرمایه تهیه شده که اجرای این برنامه توسط هلدینگ‌ها و بنیاد به‌طور مستمر در حال انجام است.

عرضه‌های ستاد اجرایی فرمان امام و صندوق فرهنگیان
به موازات اعلام برنامه‌های بنیاد مستضعفان برای واگذاری شرکت‌های زیر مجموعه‌اش در بورس، رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام هم از برنامه عرضه اولیه حدود ۱۰شرکت جدید در بورس خبر داد. محمد مخبر در این‌باره گفت: حدود 10شرکت‌ ستاد اجرایی فرمان حضرت امام در صف ورود به بورس هستند و تاکنون نیز عمده شرکت‌های این ستاد وارد بورس شده‌اند و مابقی هم درحال آماده‌سازی برای حضور در بورس هستند. به گفته او تمام کارهای مطالعاتی و تدارکاتی ورود شرکت‌ها به بورس انجام شده و این ظرفیت در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام وجود دارد.از سوی دیگر مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان هم از عرضه سهام اغلب شرکت‌های زیر مجموعه این صندوق در بورس خبر داد و گفت: ورود به بورس در اکثر شرکت‌هایی که این توانمندی را داشته باشند به‌عنوان یک اصل شفافیت و پرهیز از زمینه‌های فساد مطرح است.
مهدی نیکدل درباره استراتژی ورود شرکت‌های زیر مجموعه این صندوق به بورس توضیح داد: همچنین کاهش هرچه بیشتر بنگاه‌داری توسط صندوق و ورود به حوزه‌های سرمایه‌گذاری که اطمینان کافی از سودآوری آنها وجود داشته باشد، برنامه‌های مهمی است که با جدیت دنبال می‌کنیم.

خرید یونیت صندوق‌های دولتی فقط با کد ملی
آن طور که وزارت اقتصاد اعلام کرده قرار است به‌زودی یونیت‌های 3 صندوق سرمایه‌گذاری دولتی به مردم فروخته شود از قرار معلوم قرار است به هر نفر2‌میلیون تومان سهام اختصاص یابد و نیازی نیست متقاضیان حتما کد سهامداری داشته باشند و خرید این صندوق‌های سرمایه‌گذاری صرفا با کد ملی انجام می‌شود. بر همین اساس رئیس سازمان خصوصی‌سازی‌ با اعلام جزئیاتی از عرضه ۳۰هزارمیلیارد تومانی سهام دولت در ۱۸شرکت‌ گفت: در گام اول پذیره‌نویسی این صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیازی به دریافت کد بورسی نیست. در این روش هر متقاضی می‌تواند با 2میلیون تومان در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاری کند، بنابراین یک خانواده ۴نفره می‌تواند به‌اندازه ۸میلیون تومان از واحد‌های این صندوق‌ها را بخرد. علیرضا صالح درباره عرضه حدود 30هزار میلیارد تومانی سهام دولت در 18شرکت‌ بزرگ حاضر در بورس و از طریق واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری (ETF) گفت: در این روش بهترین شرکت‌های بورس‌ انتخاب شده (از جمله ایران خودرو، سایپا، بانک‌های ملت، تجارت و صادرات، پالایشگاه‌ها، چند بیمه و...) تا خیال مردم از بابت سوددهی راحت باشد. در این میان علاوه بر تخفیف ۲۰درصدی، مبلغ سهام میانگین ارزش‌ماه گذشته اززمان صدور آگهی محاسبه می‌شود که خود تخفیف دیگری است. این مقام مسئول با اشاره به انتشار اساسنامه و امیدنامه نخستین صندوق در کدال و درآینده‌‌ای نزدیک برای اطلاع‌رسانی به مردم توضیح داد: در گام اول ممکن است برخی افراد کد بورسی نداشته باشند. بنابراین برای عدم‌تضییع حقوق این گروه با کد ملی پذیره‌نویسی می‌شود و افراد می‌توانند با همان کد ملی و بدون نیاز به مراجعه حضوری وارد سامانه صندوق مورد نظر شوند و ۲میلیون تومان را ثبت سفارش کنند. صالح ادامه داد: ولی تا زمان تشکیل بلوک صندوق، کد بورسی باید گرفته شود.