هاوکینگ و سفر به ایران

کامران وفا|استاد فیزیک دانشگاه هاروارد:

استیون هاوکینگ یکی از افراد نادر در جهان بود. او با روحیه و عزم بالایی که از خودش نشان داد،  توانست بر مشکلات فیزیکی و جسمی‌اش چیره شود. با وجود این اختلال بدنی، او دستاوردهای مهمی در فیزیک و دیگر حوزه‌های علم،  در بالاترین سطوح کسب کرد که هرکدام‌شان مهم و بی‌نظیر بودند.
در کنار این دستاوردهای علمی،  او با روش زندگی‌اش به الگویی برای ما تبدیل شد و نشان داد باید در برابر مشکلات استقامت نشان داد و تسلیم نشد.
بخشی از این درس‌ها را در زمانی از هاوکینگ آموختم که او مهمان من و همسرم بود. مهمانی شامی را که به افتخار او در سال 1999در خانه‌مان ترتیب داده بودیم خیلی واضح به یاد می‌آورم؛ برای استیون یک شام ایرانی تدارک دیده بودیم و او از سفرش به ایران در سال1962 (1341) خاطره تعریف می‌کرد. استیون نمی‌توانست حرف بزند. او با فشاردادن دکمه‌ای که در دستش داشت و به یک رایانه کوچک متصل بود، حروف را کنار هم می‌چید، جمله می‌ساخت و با این روش با اطرافیانش ارتباط برقرار می‌کرد. او خاطره‌های ارزشمندی از سفر 37‌سال پیش به ایران را به‌خاطر داشت و آنها را که قبل‌تر در هیچ‌جا ثبت نشده بودند،  به‌خاطر داشت و آن را بازگو می‌کرد. به جز این،  هاوکینگ دست‌کم نام 10شهر ایران را که سال‌ها پیش بازدید کرده بود،  به‌خاطر داشت و برایمان نوشت. او درباره آن سفر هیچ‌چیز را یادداشت نکرده بود. همه‌چیز در ذهنش بود اما همه را بدون هیچ کم و کاست یا اشتباهی بازگو کرد.
 تایپ کردن هر کلمه برای هاوکینگ چند دقیقه زمان می‌برد اما او در تمام مدت با صبوری کامل و دقت فراوان کارش را انجام می‌داد.
 همین طرز زندگی- توأم با صبر و استقامت که ما فقط گوشه‌ای از آن را دیدیم- می‌تواند برای همه ما به منزله یک درس زندگی باشد. به‌عنوان یک فیزیکدان تئوری، ‌دستاورد مهم استیون هاوکینگ در زمینه فهم عمیق‌تر سیاهچاله‌ها بود. بررسی‌های او نشان داد که درصورت درنظر گرفتن اثرات کوانتومی، سیاهچاله‌ها به‌تدریج انرژی‌شان را از دست داده و ناپدید می‌شوند. با این ناپدیدشدن، تمام اطلاعاتی که در داخل سیاهچاله پنهان شده بود، ‌ از دست می‌رود. این یافته در نهایت به معمای اطلاعات که یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فیزیک تئوری امروز است،  می‌رسد؛ موضوعی که حدود 35سال بعد از کشف هاوکینگ هنوز در جهان مطرح و مهم است.