افزایش همزمان بارش‌ و گرما در ایران

الهام مصدقی‌راد - خبر‌نگار

بیشتر نقاط کشور در سال‌جاری شاهد بارندگی‌‌های قابل توجهی هستند. بارش برف و تگرگ در برخی نقاط نیز طی روزهای گذشته رخ داده و پیش‌بینی می‌شود این شرایط تا نیمه اول اردیبهشت نیز ادامه داشته باشد. براساس اعلام سازمان هواشناسی، بارش‌ها تا‌کنون بیش از حد نرمال و طبیعی بوده، این اتفاق در حالی است که اقلیم‌شناسان از روند افزایش دمای هوا و گرمایش جهانی سخن گفته و تأکید می‌کنند افزایش بارش‌ها و سیلابی‌شدن آنها از نتایج گرم‌شدن زمین است و دقیقا به همین دلیل، افزایش بارندگی‌ها کمکی به رفع خشکسالی نخواهد کرد. در عین حال اما نحوه پیش‌بینی‌ها از سال گذشته در سازمان جهانی هواشناسی با تغییرات و اصلاحاتی همراه شده که نتیجه آن در ایران، بارندگی‌های بیش از نرمال را برای این منطقه پیش‌بینی کرده است.
آنچه تاکنون در سازمان جهانی هواشناسی و به‌تبع آن در سازمان هواشناسی ایران درخصوص پیش‌بینی‌ها انجام می‌شد، به‌صورت پیش‌بینی ماهانه یا پیش‌نگری 100ساله بود. فاصله میان این دو نوع پیش‌بینی و جای خالی بررسی‌های دقیق‌تر میان این دو زمان، موجب شد از سال گذشته سازمان جهانی هواشناسی، ‌پیش‌بینی‌های میان این دو بازه زمانی را مورد توجه قرار دهد و پیش‌بینی‌های بیشتر از یک‌سال و کمتر از 10سال را در دستور کار قرار داد.

افزایش دما و بارندگی در ایران تا 4سال آینده
سازمان هواشناسی کشور به کمک داده‌های جدید سازمان جهانی هواشناسی و با یاری 5مدل، وضعیت آب‌وهوای ایران را از سال2019 تا 2023پیش‌بینی کرده است.
ایمان بابائیان، سرپرست پژوهشکده اقلیم‌شناسی به همشهری می‌گوید: «75درصد مدل‌های مورد استفاده برای پیش‌بینی 5ساله وضعیت آب‌وهوا در ایران، نشان دادند کشور تا سال2023 شاهد بارش‌های بیش از حد نرمال خواهد بود.» او تأکید می‌کند، صحت داده‌ها، ‌بیشتر در مورد دمای هواست که البته نتایج معناداری در مورد وضعیت بارش‌ها نیز ارائه داده است. با توجه به پیش‌بینی‌ها احتمال وقوع بارش‌های بیش از حد نرمال همانند آنچه در سال گذشته و سال قبل رخ داد، همچنان تا سال2023 وجود دارد. پیش‌بینی‌ها اما این موضوع را نیز مورد تأکید قرار داده‌اند که ایران 3سال از این دوره 5ساله را شاهد بارش‌های بیش از حد نرمال است. سازمان جهانی هواشناسی، ‌داده‌های سال2020 را نیز تا یک‌ماه دیگر منتشر خواهد کرد و بعد از آن تا نیمه دوم سال‌جاری، وضعیت دما و بارندگی‌های کشور از سال 2023 تا 2028 نیز قابل پیش‌بینی خواهد بود.

همچنان در خشکسالی هستیم
پیش‌بینی‌های 5ساله، در مورد دمای هوای ایران اما مشخص می‌کند که به‌طور میانگین دمای کشور تا سال2023 به میزان 1.5درجه سانتی‌گراد افزایش خواهد یافت. به بیان دیگر، بارش‌های بیش از حد نرمال در زمانی اتفاق خواهد افتاد که دمای کشور نیز به‌دلیل گرمایش جهانی همچنان رو به افزایش خواهد گذاشت.
ایمان بابائیان در این‌باره می‌گوید: «پایان خشکسالی و ورود به ترسالی تنها با بررسی میزان بارش‌ها و فرارفتن آنها از حالت طبیعی و نرمال، اندازه‌گیری نخواهد شد، بلکه دمای هوا نیز در این میان نقش قابل توجهی دارد.» 
کارشناسان تأکید دارند در چنین شرایطی امکان پایان دوره خشکسالی و ورود به دوره ترسالی در ایران تا 4سال آینده وجود ندارد، چراکه افزایش دما موجب تبخیر بیشتر و همچنین افزایش نیاز آبی می‌شود و ایران نیز همچنان به‌دلیل فشار بیش از اندازه بر سفره‌های آب زیرزمینی در شرایط خشکسالی به سر خواهد برد.