سرگیجه اصناف برای بازگشایی کسب وکارها

علی ابراهیمی- روزنامه‌نگار

کندی سیاستگذاری برای تعیین فهرست و ابلاغ و اجرای پروتکل‌های بازگشایی مشاغل و کسب‌وکارهای کم‌خطر، موجب سردرگمی و تخلف برخی فعالان صنفی، شلوغی خیابان‌ها و به خطرافتادن طرح قرنطینه خانگی و فاصله‌گذاری اجتماعی شده است.
به‌گزارش همشهری، اظهارنظر چندی پیش حسن روحانی رئیس‌جمهوری، مبنی بر بازگشایی کسب‌وکارهای استان‌ها از 23 و تهران از 30فروردین‌ماه جاری موجب شد تا صاحبان برخی مشاغل بدون توجه به رعایت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی کرکره‌های محل کسب‌وکار خود را بالا دهند؛ اقدامی که اگرچه با موضع‌گیری برخی دستگاه‌های مسئول و برخورد و جریمه واحدهای صنفی پرخطر مواجه شد اما یکی از متهمان اصلی شلوغی خیابان‌ها و بازگشت ترافیک به کلانشهر تهران محسوب می‌شود. اما درتازه‌ترین اقدامات علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، بر ضرورت اجرای پروتکل‌های این وزارتخانه در بازگشایی کسب‌وکارها و ثبت‌نام 5میلیون‌و200هزار واحد صنفی در سامانه این وزارتخانه تأکید کرده  و در عین حال به گفته عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور هم مقرر شده فضای فعالیت اقتصادی و بازار، با توجه به تصمیمات جلسه اخیر ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، به‌گونه‌ای هدایت شود که اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی دچار خلل نشود. برخی مسئولان تشکل‌های صنفی از این موضوع ابراز بی‌اطلاعی کرده و برخی دیگر رعایت این الزامات را در چارچوب پروتکلی می‌دانند که هنوز به تشکل‌های صنفی ابلاغ نشده است. از سوی دیگر مسئولان وزارت صنعت که پیش از این در قالب نامه‌ای به استان‌ها بر تعطیل‌بردارنبودن تولید و ضرورت بازگشایی واحدهای تولیدی تأکید کرده بودند، می‌گویند ستاد مقابله با کرونا هیچ مصوبه‌ای برای تعطیلی واحدهای تولیدی نداشته است. اما اکنون شمارش معکوس برای بازگشایی واحدهای صنفی توزیعی و خدماتی، با تقسیم‌بندی آنها به مشاغل شلوغ و خلوت یا پرخطر و کم‌خطر آغاز شده، البته این بازگشایی‌ها تدریجی و زمان‌بندی خواهد بود.
پیش از این حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت در گفت‌وگو با همشهری از تصمیم‌گیری درباره زمان و چگونگی بازگشایی واحدهای صنفی براساس پروتکلی خبر داده بود که مقرر شده این هفته تدوین و با تشکل‌های صنفی ابلاغ شود. به گفته او هیچ منعی برای بازگشایی واحدهای تولیدی وجود نداشته و صنوف توزیعی و کسب‌وکارها نیز بنابر شلوغی، ضرورت و میزان خطرپذیری به‌تدریج و طبق پروتکل ابلاغی و برنامه زمان‌بندی بازگشایی خواهند شد که در چارچوب آن ممکن است آغاز به‌کار برخی مشاغل پرخطر حتی به پایان بحران کرونا موکول شود. اما واقعیت آن است که هنوز اتفاق نظری درمورد زمان و کم و کیف بازگشایی کسب‌وکارها حتی بین مدیران دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های صنفی وجود ندارد و این موضوع مستمسک تخلف برخی فعالان صنفی برای از سرگیری زود هنگام کسب‌وکارهایشان شده است.

الزام ثبت‌نام اصناف در سایت وزارت بهداشت 
معاون بهداشت وزارت بهداشت در مورد چگونگی بازگشایی واحدهای صنفی با تأکید بر اینکه ۵میلیون و ۲۰۰هزار صنف در کشور وجود دارد که این اصناف باید در سایت وزارت بهداشت ثبت‌نام کنند، گفت: صنوف مختلف را در 2 دسته ریسک کم و ریسک بالا قرار داده‌ایم، چنانچه قرار باشد بازار باز شود از اصناف با ریسک کمتر شروع به‌کار می‌شود. علیرضا رئیسی افزود: اصناف باید در سایت وزارت بهداشت ثبت‌نام کنند. به گفته او برای مراکزی که حذف آنها در زندگی عادی مردم خللی وارد نمی‌کند مانند استخرها هنوز تصمیمی برای بازگشایی گرفته نشده است.

فعالان صنفی متعهد به رعایت پروتکل‌های بهداشتی
عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور، نیز در جمع خبرنگاران گفت: همه اصناف و مشاغلی که براساس تصمیم ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا تا پایان فروردین فعالیت خود را از سر می‌گیرند باید پیش از آن، گواهی سلامت از وزارت بهداشت دریافت کنند و در مغازه‌ها نیز اهم محورهای پروتکل‌های بهداشتی در زمینه این بیماری را در معرض دید مردم قرار دهند. او افزود: مقرر شده فضای فعالیت اقتصادی و بازار، با توجه به تصمیمات جلسه اخیر ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، به‌گونه‌ای هدایت شود که اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی دچار خلل نشود. او به دسته‌بندی فعالیت‌های صنفی در قالب کم‌ریسک، متوسط و دارای ریسک بالا از نظر شیوع بیماری کرونا اشاره کرد و گفت: مشاغل کم‌ریسک براساس ضرایب ۷۰درصد بهداشتی و ۳۰درصد اقتصادی و اجتماعی تعیین و در مرحله نخست مقرر شده فعالیت مشاغل دارای ریسک پایین از 23فروردین در استان‌ها و از 30فروردین در تهران آغاز شود. رحمانی‌فضلی افزود: مقرر شده پروتکل‌هایی آماده شده به‌صورت روشن و مشخص در همه مغازه‌ها و فروشگاه‌ها نصب شود تا همه مردم نیز از آن مطلع باشند. وزیر کشور درمورد نحوه اجرای پروتکل‌های بهداشتی و نظارت بر آن افزود: قرار است هر دستگاهی خودش متولی اجرا باشد و به‌عنوان مثال، صنوف، اتحادیه‌ها و وزارت صنعت باید اجرای پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی را در مورد صنوف برعهده داشته باشند اما در همه شرایط، وزارت بهداشت باید ناظر باشد.

مشاغل تابع تصمیمات ستاد مقابله با کرونا
رئیس اتاق اصناف ایران نیز در مورد زمان از سرگیری فعالیت مشاغل گفت: بررسی مشاغلی که ریسک کمتری برای بازگشایی دارند با همکاری وزارت بهداشت و اتاق اصناف ایران و ستاد ملی مقابله با کرونا صورت گرفته؛ تصمیمات اتخاذشده را بعد از تأیید ستاد ملی مقابله با کرونا، اعلام خواهیم کرد. به گزارش همشهری، سعید ممبینی، افزود: ستاد ملی مقابله با کرونا از ۱۵فروردین کمیته‌ای را در اتاق اصناف ایران تشکیل داد تا با درنظر گرفتن حساسیت‌ها و پروتکل‌های بهداشتی تصمیمات بهتری اتخاذ شود. او افزود: با توجه به جنبه‌های اقتصادی و همچنین توجه بر سطح اشتغال واحدهای صنفی، توانسته‌ایم یک مدل کاملا علمی را زیرنظر وزارت بهداشت، اتاق اصناف ایران و سایر اعضای کمیته تدوین کنیم. براساس این مدل مقرر شده از ۲۳فروردین در استان‌ها و از ۳۰فروردین در تهران برخی مشاغل با ریسک کمتر فعالیت خود را شروع کنند. ممبینی تأکید کرد: سایر مشاغل نیز به‌دلیل ریسک بالاتری که برای شیوع ویروس کرونا دارند، تا اطلاع بعدی ستاد ملی مقابله با کرونا، بسته خواهند بود. همچنین در مشاغلی که برای شروع فعالیت با تأیید ستاد ملی کرونا تعیین می‌شوند، پروتکل‌های بهداشتی در اختیار این واحدها قرار خواهد گرفت و به رعایت آن ملزم هستند. او افزود: هم‌اکنون تنها مشاغلی که نیازهای اولیه را تامین می‌کنند فعالیت دارند و با نظر وزارت بهداشت مشاغلی که همچنان شیوع ویروس کرونا را تشدید می‌کنند باید بسته بمانند. البته این امر دائمی نیست و با ارزیابی شرایط و تأثیر گشایش واحدهای صنفی در طول هفته‌های آینده ممکن است مشاغل بیشتری تحت بازگشایی قرار بگیرند.

در انتظار ابلاغ و اجرای پروتکل 
رئیس اتاق اصناف تهران در گفت‌وگو با همشهری، با اشاره به ابلاغ‌نشدن پروتکل بازگشایی کسب‌وکارها گفت: براساس آنچه تا‌کنون رسما اعلام شده از سرگیری همه کسب‌وکارها با رعایت شرایط و پروتکل ستاد مقابله با کرونا در استان‌ها از 23 و در تهران از 30فروردین‌ماه جاری خواهد بود. قاسم نوده فراهانی با بیان اینکه پیش شرط بازگشایی این کسب‌وکارها رعایت 100درصدی مسائل بهداشتی و طرح فاصله‌گذاری الزامی است، افزود: از این مورد که باید 5میلیون و 200هزار واحد صنفی برای آغاز کسب‌وکار خود در سامانه وزارت بهداشت ثبت‌نام کنند، اطلاع دقیقی ندارم ضمن اینکه اصلا ما بیشتر از 3میلیون واحد صنفی نداریم. او با ابراز بی‌اطلاعی از تقسیم‌بندی بازگشایی مشاغل در قالب کم‌خطر و پر خطر، افزود: در استان تهران هنوز این پروتکل ابلاغ نشده ولی این امکان وجود دارد که در پروتکل مذکور با فهرست‌بندی مشاغل پیش‌بینی شده باشد که صنوف پر خطر دیرتر بازگشایی شود. نوده‌فراهانی در مورد بازگشایی برخی واحدهای صنفی بدون توجه به محدودیت‌های ستاد کرونا نیز گفت: متأسفانه برخی واحدهای صنفی غیرضروری بدون توجه به ممنوعیت‌های ستاد مقابله با کرونا نسبت به بازگشایی کسب‌وکارشان اقدام کرده‌اند که در 3روز گذشته 250واحد صنفی به‌دلیل رعایت نکردن قانون بسته‌بودن واحدهای صنفی به ‌مدت یک‌ماه پلمب شده‌اند.

در انتظار فهرست اتاق اصناف ایران
دبیر ستاد مقابله با کرونا در وزارت صنعت نیز در گفت‌وگو با همشهری مسئولیت تعیین فهرست و اولویت‌بندی مشاغل را برعهده اتاق اصناف ایران دانست و گفت: براساس مصوبات ستاد مقابله با کرونا مقرر شده تا روز سه‌شنبه اتاق اصناف ایران فهرست مشاغل کم‌خطر قابل بازگشایی را ارائه کند اما مشاغل کم ضرورت، شلوغ و پرخطر همچنان بسته خواهد بود. جمشید گل‌پور با بیان اینکه مشاغل پرریسک و شلوغ مانند استخرها و آرایشگاه‌های زنانه و مردانه، رستوران‌ها، تالارها و... احتمالا تا پایان بحران کرونا تعطیل خواهند بود، افزود: مشاغل کم‌خطر با رعایت پروتکل ابلاغی در تهران از 30فروردین و در استان‌های دیگر از 23فروردین‌ماه بازگشایی می‌شود. به گفته او صنوف تولیدی نیز از ابتدای شروع ویروس کرونا باز بوده و هیچ محدودیتی برای فعالیت برای آنها چه در صنف یا صنعت نیست. همچنین فعالیت برخی صنوف توزیعی مانند فروشندگان اقلام ضروری و مواد غذایی، خدمات فنی مرتبط با منزل، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و نانوایی‌ها از ابتدا ممنوع نشده اما برخی صنوف کم‌خطر وجود دارند که می‌توانند فعالیت خود را با رعایت پروتکل از سر گیرند. با وجود این اگر شاغلان این واحدهای صنفی به‌دلیل رعایت قرنطینه یا نگرانی از سلامت خود، نخواهند فعالیتشان را آغاز کنند، منعی برای انجام این کار وجود ندارد. به گفته گل‌پور با ابلاغ این فهرست و پروتکل به اتحادیه‌ها و ثبت‌نام واحدهای صنفی در سامانه وزارت بهداشت فعالیت صنوف کم‌خطر آغاز خواهد شد.

  واحدهای صنفی چشم‌انتظار ابلاغ فهرست مشاغل کم‌خطر و پروتکل ستاد مقابله با کرونا برای بازگشایی کسب‌وکارهای خود از 30فروردین در تهران و 23فروردین در شهرستان‌ها هستند

  با وجود مصوبات ستاد برای تعیین فهرست مشاغل کم‌خطر قابل بازگشایی در تهران و شهرستان‌ها و شروع فعالیت آنها بر مبنای پروتکل وزارت بهداشت، تشکل‌های صنفی از ابلاغ و نحوه این پروتکل اطلاعی ندارد