پس از یک دوره تمدید مرخصی زندانیان تا 30فروردین، موضوع بازگشت زندانیان به زندان‌ها در دستور کار قوه قضاییه قرار گرفته است؛ رئیس سازمان زندان‌ها در جلسه شورای‌عالی قضایی که روز دوشنبه با حضور رئیس قوه قضاییه برگزار شد، ضمن تشریح اقدامات سازمان متبوعش در حفظ بهداشت و سلامت زندانیان و با اشاره به تأثیر تعیین‌کننده اعطای مرخصی به زندانیان در تأمین سلامت زندان‌ها در ایام شیوع ویروس کرونا، از تدوین دستورالعملی برای نحوه بازگشت زندانیان از مرخصی خبر داد که براساس آن با همکاری وزارت بهداشت، زندانیان ابتدا در محلهای پیشبینی شده برای قرنطینه مستقر می شوند و پس از دریافت گواهی سلامت وارد زندان خواهند شد.
جزئیات دستورالعمل بازگشت زندانیان هنوز مشخص نیست، اما مدیریت زندان‌ها و زندانیان همزمان با همه‌گیری کرونا در کشور یک چالش مهم به شمار می‌آید؛ از یکسو حفظ سلامتی زندانیان در داخل زندان و جلوگیری از شیوع کرونا در زندان‌ها تدابیر ویژه‌ای می‌طلبد و از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد که حضور زندانیان در خارج از زندان چالش‌های امنیتی برای جامعه ایجاد کرده است. اخیرا سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران طی اظهاراتی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «آزادسازی زندانی‌ها زحمت ما را مضاعف و سرقت‌ها را بیشتر کرد». وی در عین حال اطمینان داد که 60تا 70درصد زندانی‌های آزاد شده توسط پلیس کنترل می‌شوند. این اظهارات رئیس پلیس تهران روز گذشته توسط سخنگوی قوه قضاییه رد شد. غلامحسین اسماعیلی در نشست خبری در این‌باره گفت: «فرمایش این عزیزمان فرمایش صحیحی نبود و یک تحلیل و برداشت بود نه بررسی دقیق». اسماعیلی افزود: «در 45روزه اخیر در اسفندماه و 15روز فروردین آمار سرقت‌ها کاهش داشته است. اینکه گفته شد در این سرقت‌ها تعداد زیادی توسط زندانیانی که به مرخصی رفته‌اند انجام شده، چنین موضوعی نبود. عدد دستگیری‌های این ایام نسبت به ایام مشابه کمتر است. دربین دستگیر‌شدگان که مرتبط با استان تهران بود افرادی بودند که سابقه داشتند اما نه جزء کسانی که در مرخصی باشند. کسی بود که محکومیتش به اتمام رسیده و آزاد شده است». وی تصریح کرد: «در تمامی افرادی که بررسی کردیم عدد درشتی بود که بعد به 40نفر تقلیل پیدا کرد و بررسی کردیم در تهران از زندانیانی که در مرخصی بودند فقط یک بازداشت مجدد داشتیم». اعطای مرخصی به زندانیان برای مقابله با کرونا اقدام بسیار مهمی بود؛ بنابراین ارتکاب جرم یک زندانی که در مرخصی بوده است، نمی‌تواند دلیلی بر سلب حقوق ده‌ها هزار زندانی در زمینه استفاده از مرخصی شود. با این حال، قوه قضاییه بازگشت زندانیان را در دستور کار خود قرار داده است. اما به‌نظر می‌رسد هرگونه بی‌احتیاطی و کم تدبیری در فراخوان زندانیان به زندان‌ها می‌تواند دستاوردهای عدلیه در اعطای مرخصی به زندانیان را از بین ببرد؛ سازوکار قوه قضاییه و سازمان زندان‌ها برای بازگرداندن زندانیان مشخص نیست که آیا همه زندانیان به‌طور یکجا و همزمان فراخوانده می‌شوند یا اینکه به‌صورت زمانبندی شده و در نوبت‌های مختلف این اقدام صورت خواهد گرفت؟ با توجه به تجهیزات بهداشتی و امکانات پزشکی و شرایط موجود در کشور، می‌توان 100هزار زندانی را همزمان قرنطینه و غربالگری کرد؟ چگونه می‌توان از عدم‌ابتلای قطعی 100هزار زندانی به کرونا پیش از بازگشت و ورود به زندان اطمینان حاصل کرد، درحالی‌که احتمال تشخیص اشتباه یک زندانی و ورود احتمالی یک زندانی مبتلا به زندان می‌تواند آثار جبران‌ناپذیری را تحمیل کند؟ در این شرایط آیا امکان تمدید دوباره مرخصی زندانیانی که حسن رفتار داشته و برای جامعه بی‌خطر محسوب می‌شوند، همچنان وجود دارد؟ با شیوع کرونا در کشور قوه قضاییه تدابیر ویژه‌ای را برای حفظ سلامتی زندانیان و جلوگیری از شیوع کرونا در محیط زندان‌ها اتخاذ کرده است. اعطای مرخصی به حدود 100هزار زندانی در سراسر کشور در ایام نوروز و آزادی قریب به 10هزار زندانی به‌واسطه عفو سالانه رهبری، اقدامی بی‌سابقه به‌شمار می‌آید.
سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود در 10فروردین با اشاره به دستور رئیس قوه قضاییه گفت: «دادستان‌ها با تدوین برنامه زمانبندی و شرایط و نحوه بازگشت زندانیان در پایان مرخصی، تلاش کنند که وضعیت بازگشت آنها را از طریق پیامک و ارتباط تلفنی، به خود زندانی و یا خانواده و ضامن او ابلاغ کنند و درصورت لزوم زندانی را فراخوان کنند و شرایط و کیفیت بازگشت او به زندان را به وی ابلاغ کرده تا هریک از زندانیان دقیقا از برنامه بازگشت خود به زندان، مطلع باشد».
کاهش سرقت‌ها بعد از مرخصی زندانی‌ها
از طریق پیامک و ارتباط تلفنی، شرایط و کیفیت بازگشت زندانی‌ها به زندان ابلاغ می‌شود
در همینه زمینه :
