همه‌گیری کرونا چگونه پایان خواهد یافت؟

علی ملائکه ـ  روزنامه‌نگار و پزشک

سناریوهای متفاوتی برای پایان همه‌گیری ویروس جدید کرونا ممکن به‌نظر می‌رسند.
یک سناریو این است هنگامی که شمار کافی افراد- یا به‌علت مبتلاشدن به ویروس یا به‌علت ساخت واکسن و واکــسیناسیون عمومی- به این ویروس ایمنی پیدا کنند، همه‌گیری رو به کاهش می‌گذارد. یک سناریوی ممکن دیگر این است که ویروس به گردش خود در محیط ادامه دهد و به‌صورت یک ویروس شایع تنفسی درآید.
اگر ویروس به‌صورت همه‌گیری جهانی یا پاندمی درآید، مانند سایر پاندمی‌ها هنگامی که افراد آسیب‌پذیر کافی برای عفونت وجود نداشته باشد، فروکش می‌کند.
 اگر شمار کافی افراد به‌علت ابتلا به بیماری یا زدن واکسن نسبت به ویروس ایمنی پیدا کنند، زنجیره انتقال آن گسسته می‌شود.
ممکن است خوش‌شانس باشیم و ویروس جدید کرونا طوری جهش یابد که سرایت‌دهندگی آن کمتر شود.
یک کروناویروس قبلی که در سال ۲۰۰۲ آن هم از چین ظهور کرد، چنین سرنوشتی پیدا کرد. این ویروس که بیماری ناشی از آن «نشانگان شدید حاد تنفسی» یا سارس نامیده شد، از ایالت گوانگ‌دونگ در جنوب چین در حیوانات به انسان‌ها منتقل شد. 
سارس به ۲۶ کشور انتشار پیدا کرد و بیم همه‌گیری جهانی آن می‌رفت اما چنین اتفاقی نیفتاد و شیوع ویروس نهایتا متوقف شد. یک علت موفقیت آن، اقدامات بهداشت عمومی برای مهار ویروس بود و اما علت دیگر این بود که ویروس ضمن جهش‌های تصادفی‌اش – پدیده رایجی در میان ویروس‌ها- گرچه بیماری‌زایی شدیدتری پیدا کرده بود، اما سرایت آن هم میان انسان‌ها مشکل‌تر شده بود.
اما ویروس جدید کرونا بعید است که میزان فعلی سرایت‌دهندگی‌اش به‌طور کامل ناپدید شود. حتی اگر اقدامات مهارکننده شیوع ویروس موفق شود، ممکن است هرسال مانند سایر بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا بازگشت پیدا کند. البته در این بازگشت‌ها احتمالا به‌علت ایمنی بیشتر افراد نسبت به آن، شمار کمتری را مبتلا خواهد کرد. 
البته هنوز روشن نیست که آیا افراد مبتلاشده، کاملا نسبت به ویروس ایمن می‌شوند یا ممکن است دوباره دچار عفونت با آن شوند.