کرونا سفر‌ را محدود کرد

محمد باریکانی ـ دبیر گروه زیست‌بوم

فعالان صنعت گردشگری همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور برای فروش تورهای مسافرتی سردرگم شده‌اند. بسیاری‌شان به‌دلیل لغو پروازها و کنسل‌شدن سفرها متضرر شده و حالا باید پول‌های مسافران خود را بازگردانند. آنها نیز که در کشورهای دیگر هتل یا پرواز خارجی خریداری کرده‌اند حالا با ضرر بیشتری مواجه هستند و طرف‌های خارجی برای بازگرداندن پول سفرهای کنسلی اما و اگر آورده‌اند.
همین شرایط، مدیران بیش از 50شرکت خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور را عصر دیروز دور یک میز نشاند تا در حضور مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و مدیران معاونت گردشگری کشور طرح موضوع کنند که در شرایط کنونی آیا باید تورهای گردشگری بفروشند یا از ترس شیوع گسترده‌تر کرونا در سفرهای داخلی و جلوگیری از دیپورت و قرنطینه ایرانی‌ها در سفرهای خارجی، فروش سفرهای خارجی را نیز متوقف کنند.
روزنامه همشهری همان روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان چین با حضور در مرکز مراقبت‌های مرزی در مهم‌ترین مرز هوایی ایران یعنی فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) اعلام کرده بود که اگرچه کرونا پشت درهای ایران مانده است اما احتمال ورود این ویروس به کشور در صورت نبود کنترل‌های شدید، حتمی است.
آنطور که پیش‌تر فعالان صنعت گردشگری به همشهری گفته بودند، گردشگری یکی از عواملی است که احتمال شیوع سریع کرونا در نقاط مختلف کشور را تسریع می‌کند. همشهری همچنین در گزارش خود خواسته بود سفر محدود شود و حالا همین عصر دیروز شرکت‌های خدمات مسافرتی کشور اعلام کردند ‌بخش گردشگری مسئولیتی سنگین در شرایط بحرانی فعلی با شیوع کرونا، برعهده دارند. برخی از آنها حتی در حضور مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و مدیران معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی اعلام کردند اگر فعالیت‌های گردشگری در ایران عامل شیوع بیشتر کرونا در کشور باشد این «لکه ننگ» تا ابد بر پیشانی صنعت گردشگری کشور باقی خواهد ماند.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با اعلام این خبر که اکنون بسیاری از کشورها جلوی ورود صددرصدی تورهای گردشگری ورودی به ایران را گرفته‌اند، گفت: تنها دو سه کشور همسایه هستند که هنوز جلوی ورود اتباع خود به ایران را نگرفته‌اند.
این خبر حرمت‌الله رفیعی درست دقایقی پیش از آن اعلام شد که مدیران شرکت‌های خدمات گردشگری در همین نشست اعلام کردند ترکیه مرزهای هوایی خود با ایران را بست و ارمنستان در حال خارج‌کردن کارکنان سفارت خود از ایران است و کویت هم با اعزام 6پرواز به ایران تمامی اتباع خود را از ایران ‌‌خارج کرده است.
او به‌عنوان رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران تأکید کرد که شرکت‌های خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی باید در شرایط «فورس ماژور» کنونی که کشور نیز با بحران کرونا مواجه است در مقابله با این ویروس مهاجم ‌همکاری کامل داشته باشند. 
براساس آنچه شرکت‌های خدمات مسافرتی اعلام کرده‌اند، 90درصد هتل‌های شهر مشهد خالی از مسافر شده و در شهر قم حتی یک مسافر در ‌هتل‌های آن شهر اقامت ندارد. فعالان صنعت گردشگری از مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت میراث‌فرهنگی خواستند تا تکلیف آنها را با ویروس کرونا مشخص کنند. آنها در پی یافتن پاسخ دولت به این سؤال مهم هزاران شرکت خدمات مسافرتی هستند که آیا می‌توانند تورهای نوروزی داخلی و خارجی بفروشند یا خیر؟ به گفته آنها، بدون همکاری ایرلاین‌ها و هتل‌ها بابت پس‌دادن پول‌های مسافرانی که سفرهای داخلی و خارجی‌شان کنسل شده، نمی‌توان زیان‌های سنگین صنعت گردشگری را که ناشی از شیوع ویروس کرونا در ایران است، جبران کرد.
براساس آمار یکی از شرکت‌های خدمات مسافرتی، رقم کنسلی تورهای مشهد به‌دلیل ترس از ویروس کرونا به بالای 75درصد رسیده است. پروازهای عمان به ایران کنسل شده و ارمنستان نیز تا دهم اسفندماه تمامی اتباع و حتی کارکنان سفارت خود را از تهران خارج می‌کند.
مدیران شرکت‌های خدمات مسافرتی در این نشست اعلام کردند که براساس قوانین کمیته اضطرار سازمان بهداشت جهانی هیچ کشوری حق بستن مرزهای خود به روی افراد سالم را ندارد. بر همین اساس آنها از دولت خواستند که پیشگیری از شیوع کرونا و تشخیص آن، در مبادی مرزی کشور پیش از خروج مسافران و گردشگران صورت بگیرد و اگر گردشگران مشکل کرونا نداشتند به آنها اجازه سفر داده شود. برخی دیگر از مدیران شرکت‌های خدمات گردشگری کشور در حضور مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و مدیران وزارت میراث‌فرهنگی در بخش گردشگری، تنها راه چاره مقابله صنعت گردشگری کشور با انتشار ویروس کرونا را محدودکردن سفر اعلام کردند.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران اما در واکنش به این اظهارات از جلسه‌ای خبر داد که روز یکشنبه در شورای‌عالی هوایی کشور برای بررسی بحران کرونا و وضعیت گردشگری کشور تشکیل شد. او گفت: در این جلسه تصویب شد که تمامی هواپیماهای ورودی و خروجی پس از پیاده‌شدن مسافران کاملا ضدعفونی شوند و تمامی مسافران و گردشگرانی که قصد خروج از کشور دارند، پیش از سفر گواهی سلامت دریافت کنند. به گفته او، همچنین مقرر شده است که وزارت بهداشت در تمامی فرودگاه‌های کشور اتاق قرنطینه داشته باشد تا با بررسی وضعیت مسافران خروجی گواهی سلامت برای سفر آنها صادر کند.
علی‌اصغر باریکانی، مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی در سازمان هواپیمایی کشوری نیز در این نشست اعلام کرد: شرایط ایجادشده در کشور باید پشت سر گذاشته شود و جدای از بخش گردشگری بسیاری از حوزه‌های دیگر نیز به‌دلیل شیوع کرونا با مشکل مواجه شده‌اند.
او با تأیید این مطلب که آژانس‌های مسافرتی در وضعیتی که به سفرهای نوروزی نزدیک می‌شویم شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند اعلام کرد: در جلسه روز یکشنبه حوزه حمل‌ونقل هوایی کشور و در جلسه صبح دیروز در وزارت راه و شهرسازی که نمایندگان و معاونان وزارت بهداشت نیز حضور داشتند، موضوعات مرتبط با سفر و حمل‌ونقل هوایی مطرح و قرار شد در فرودگاه‌هایی که به مقصد ترکیه پرواز دارند یعنی فرودگاه امام خمینی(ره)، فرودگاه مشهد و شیراز نمایندگان دانشگاه علوم پزشکی  حضور مداوم داشته باشند و تأییدیه سلامت مسافران و گردشگران براساس پروتکل‌های وزارت بهداشت صادر شود تا اختلالی در خروج گردشگران و مسافران ایجاد نشود.
به گفته او، براساس تصمیم بلندمدت وزارت بهداشت در صورت ادامه بحران کرونا در استان‌هایی که پروازها به مقصد ترکیه از آنها صورت می‌گیرد، دانشگاه‌های علوم پزشکی مراکزی را تعیین کنند تا گردشگران خروجی 24ساعت پیش از مراجعه به فرودگاه تأییدیه سلامت خود را از آن مراکز دریافت کنند. مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی با اشاره به بسته‌شدن مرزهای هوایی برخی کشورهای همسایه به روی ایران گفت: عراق به‌دلایلی مرز خود با ایران را بسته است و کویت نیز روز یکشنبه 5پرواز و روز دوشنبه یک پرواز دیگر برای بازگرداندن اتباع خود به مشهد اعزام کرد. جواد موسوی، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری در معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی نیز که در این نشست حضور یافته بود در پاسخ به بلاتکلیفی فعالان صنعت گردشگری برای فروش تورهای نوروزی با شیوع کرونا، گفت: سال خشکسالی گردشگری است و نمی‌دانیم شرکت‌های خدمات گردشگری با چه تعداد هتل و ایرلاین برای اسکان و جابه‌جایی گردشگران قرارداد بسته‌ یا چه تعداد تور فروخته‌اند که بتوانیم براساس آنچه وزارت بهداشت به‌عنوان شهرهای ممنوعه برای سفر اعلام خواهد کرد، کاهش سفر را به اجرا بگذاریم. به گفته او، وزارت بهداشت به دستور رئیس‌جمهوری مسئول اعلام سیاست‌های مقابله با کرونا شده و باید به وزارت میراث فرهنگی اعلام کند کدام شهرها برای سفر ممنوع هستند تا این وزارتخانه ‌‌از آژانس‌های گردشگری بخواهد سفر به آن مناطق را محدود و ممنوع کنند. به گفته جواد موسوی، جلسه‌ای با وزارت خارجه برای «پیگیری وضعیت تورهای خارجی فروخته‌شده اما کنسل شده به‌دلیل شیوع کرونا» برگزار خواهد شد تا تکلیف بازگرداندن پول شرکت‌هایی که تورهای خارجی فروخته‌اند مشخص شود. فعالان صنعت گردشگری در گفت‌وگوهای خود با همشهری همچنین از لغو کامل پروازهای خطوط هواپیمایی ترکیه در ایران و احتمال بالای ریزش گردشگران نوروزی کشور با رقم بیش از 80درصد در بحران کرونا خبر داده‌اند. به گفته آنها، تنها راه مقابله با کرونا در صنعت گردشگری کاهش تعداد پروازها و محدودشدن فروش تورهای گردشگری تنها به مقصد شهرهای امن و بی‌خطر کشور است.