زنان
در همایش «زنان و فضا‌های شهری» عنوان شد
شهر انسان‌محور با حضور زنان معنا پیدا می‌کند
محمد سرابی _ خبرنگار
3 نشست جداگانه در همایش «زنان و فضا‌های شهری» همه به یک نتیجه رسیدند؛ «هرچقدر زنان، بیشتر در فضای عمومی شهر تردد و حضور داشته باشند شاخص‌های کیفیت زندگی شهری از امنیت تا منظر شهری بهبود خواهد یافت و محدودیت حضور زنان در خانه‌ها یا تنها تردد در مراکز تجاری و تفریحی، بر مشکلات شهری می‌افزاید.» این مجموعه نشست که در برج میلاد برگزار شد، شامل 3 نشست جداگانه «فضای تعاملی اجتماعی با محوریت خانواده»، «امنیت زنان در شهر» و «زنان، هنر و فضا‌های عمومی شهر» بود.
فضای امن با خیابان کامل
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در این نشست تأکید کرد: در اراضی عباس‌آباد همیشه از پولی شدن خدمات پرهیز کرده‌ایم تا حضور ارزان‌قیمت خانواده همیشه در فضای‌های مجموعه عباس‌آباد تداوم داشته باشد. پولی‌کردن فضای همگانی می‌تواند این حضور را کاهش دهد و مدیریت شهری باید از آن پرهیز داشته باشد. «عبدالرضا گلپایگانی» افزود: در تهران و از منظر شهرسازی محله‌های مختلف و مناطق مختلف با هم تفاوت قابل توجه دارند و در هنگام طراحی و برنامه‌ریزی باید این تفاوت را مدنظر قرار داد. حضور بانوان و کودکان نیز در محله‌های مختلف با هم تفاوت دارد. نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم فرهنگ و سابقه ایرانی است که باید از ایجاد تغییر ناگهانی در آن یا عدم‌استفاده صحیح از ظرفیت‌های آن پرهیز کنیم.
او گفت: استفاده از فضا‌های شهری باید برای بانوان سالمند یا باردار نیز ممکن باشد. این شرایط را باید در «خیابان کامل» هم رعایت کنیم تا بنا به تعریف آن، فضایی امن برای همه اقشار و به شکل عملیاتی فراهم شود.
شهر انسان‌محور
سخنگوی شورای شهر نیز در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: در این دوره از مدیریت شهری تلاش شده است تا مدیریت شهری، دسترس‌پذیرتر و مردمی‌تر شود. شورا و شهرداری در این راستا حرکت کردند تا به نشست‌هایی از این دست منجر شود. علی اعطا بیان کرد: هرچه که درباره نیاز‌های زنان در شهر تصور می‌کنیم در مفهوم شهر انسان‌محور جای می‌گیرد؛ درحالی‌که وقتی از «زنان و شهر» صحبت می‌شود تصور این است که از یک مفهوم اقلیت سخن گفته‌ایم. روشن است که وقتی درباره زنان صحبت می‌کنیم درباره همه جامعه حرف می‌زنیم. تعریف شهر انسان‌محور باید به‌گونه‌ای توسعه پیدا کند که همه مفاهیم طرح شده در این نشست را در بر گیرد.
ظرفیت‌های داوطلبانه
مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران در حاشیه این مراسم با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های داوطلبانه شهر زیاد است، اظهار کرد: یکی از فرصت‌هایی که در طول سال داریم روز زن به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س) است که در آن می‌توانیم درباره مسائل مختلف حوزه زنان گفت‌وگو کنیم و توجه‌های رسانه‌ای را به آن افزایش دهیم. 3 گروه معماران و شهرسازان، سازمان‌های مردم‌نهاد و مدیران شهری در این نشست با یکدیگر تبادل نظر کردند.
زهرا بهروزآذر افزود: در روز دوم همایش هم موضوع سلامت زنان را دنبال می‌کنیم. هدف ما حساس کردن مدیران شهری و جلب مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد است. الان مهم‌ترین بحثی که داریم و به برنامه سوم پنج‌ساله توسعه شهر تهران ارتباط پیدا می‌کند، یکی توانمند‌سازی زنان یکی شناسایی فضا‌های بی‌دفاع و دیگری افزایش فضا‌های ورزشی برای ایجاد عدالت جنسیتی است. امیدواریم که تا آخر سال برنامه عملیاتی و اجرایی آن را طراحی کنیم. او در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهری درباره نقش نیرو‌های مردمی و داوطلب برای تامین امنیت معابر و محلات گفت: ظرفیت‌های داوطلبانه ما زیاد است و این کار شدنی به‌نظر می‌رسد، اما اینکه آیا این راه مناسبی است باید مورد مطالعه قرار گیرد. مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران اضافه کرد: رفتار زنان و مردان با هم متفاوت است. مردان در استفاده از وسایل حمل‌ونقل و طول مسافتی که با آنها طی می‌کنند شیوه مختلفی دارند. برخی مادران به‌دلیل اینکه برای همراهی فرزندانشان و حمل اشیای مختلف با سختی روبه‌رو هستند، نمی‌توانند همه فاصله‌ها را به‌صورت پیاده طی کنند. بهروزآذر افزود: راهی که پیشنهاد می‌شود این است که استاندارد‌های حمل‌ونقل عمومی و فاصله بین ایستگاه‌های آن را با این گروه تطبیق بدهیم. در بازیافت و تولید زباله هم این تفاوت دیده می‌شود.
تهران شهری زنانه شده است
مجتبی بدیعی ، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی:
زنان دیگر نقاط کشور اگر فرصتی پیدا کنند به زندگی در تهران تمایل دارند و در مناطق جنوبی هم اگر بتوانند محل زندگی خود را عوض کنند به سمت مناطق شمالی شهر می‌روند. آمار‌هایی که داریم نشان می‌دهد نسبت جمعیتی در تهران با بقیه کشور متفاوت است. نسبت زنان و مردان تا سن 20سالگی در تهران مانند بقیه کشور است، اما از این به بعد تغییر می‌کند. درحالی‌که در کشور به ازای 100زن، 103مرد وجود دارد، در تهران به ازای 100زن 99مرد زندگی می‌کنند. در این نوع آمار‌های جمعیتی یک نفر هم می‌تواند تأثیر‌گذار باشد. در مناطق مختلف شهر این نسبت خیلی فاصله دارد؛ مثلا در مناطق جنوبی شهر به ازای 100زن 120مرد و در مناطق شمالی مانند منطقه سه، 82مرد زندگی می‌کنند.
می‌توان گفت: این زنان از شرایط فرهنگی مناطق جنوبی که به‌دلیل مساحت کم خانه‌ها و شرایط زندگی عمومی باعث دخالت در حریم و زندگی خصوصی اشخاص می‌شود ناراضی هستند و به همین دلیل به سمت شمال شهر می‌روند. البته نباید تصور کرد که زنان در مناطق جنوبی در خارج از خانه کار نمی‌کنند. اتفاقا اشتغال آنها به‌دلیل نیاز مالی در خارج از خانه خیلی زیاد است و مردان هم حساسیتی درباره اشتغال زنان ندارند زیرا به درآمد آنها احتیاج پیدا می‌کنند. در مناطق جنوبی کار در طول روز به‌شدت مشاهده می‌شود اما به محض تاریک شدن هوا مناسبات به هم می‌ریزد و زندگی به خانه‌ها منتقل می‌شود. ابتدا باید این تغییرات برای ما قابل فهم باشد و بعد همه آنها را منطقه به منطقه بررسی کنیم. از طرف دیگر مناسبات خانواده‌ها نیز به نسبت سال‌های قبل تغییر کرده است. زمانی بود که از هر چند خانواده یکی صاحب خودروی شخصی بود. الان نه‌تنها خانواده‌ها بلکه گاهی اوقات زن و شوهر خودرو‌های جداگانه دارند و اگر یک خودرو داشته باشند احتمال اینکه زن با آن رانندگی کند و مرد از وسایل عمومی استفاده کند زیاد است. درون خانواده‌ها هم ما با تحولاتی روبه‌رو هستیم که سرعت زیادی پیدا کرده است. در سال 1390در کشور از هر 3/8 ازدواج یکی به طلاق می‌انجامید. در سال 1397در کشور از هر 3/3 ازدواج یکی به طلاق منجر می‌شد اما این آمار در تهران از این هم جلوتر بود و از هر 2/2 ازدواج یکی با طلاق تمام می‌شد. اینها شرایط خاصی ایجاد می‌کند که باید برای آن راه‌حل‌های خاص داشته باشیم.
