آخرین نوروزگاه قرن چهاردهم

محمود مولایی- خبر‌نگار

در آستانه سال جدید، فصل تازه و سبز و فرارسیدن عید باستانی، «جشنواره نوروزگاه تهران99» آماده پذیرایی از شهروندان و گردشگران می‌شود. در فاصله یک‌ماه مانده تا نوروز نشست هم‌اندیشی معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران با مدیرعاملان مراکز هنری و فرهنگی برای برگزاری جشنواره نوروزگاه برگزار شد. سال99 خبر از پایان سده چهاردهم خورشیدی می‌دهد و قدم گذاشتن به سده پانزدهم که معاون شهردار از برنامه فشرده شهرداری در این ایام سخن می‌گوید. محمدرضا جوادی‌یگانه در ابتدای این نشست گفت: «ما در آینده با دو رویداد مهم روبه‌رو هستیم، یکی رویداد تهران1400 که در نوروز1400 برگزار خواهد شد، و دیگری نوروزگاه تهران1399 که زمان زیادی به برگزاری آن نمانده است.» پیش از برگزاری رویداد1400، جشنواره نوروزگاه99 در اولویت قرار دارد که معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران از آماده‌شدن زیرساخت‌های این برنامه خبر داد و گفت: «زیرساخت‌های این برنامه‌ها تقریبا مشخص شده است، ولی آنچه این جلسه به‌خاطر آن تشکیل شده، گفت‌وگو و هم‌اندیشی درباره نوع اجرا و مظروفی است که می‌توانیم با کمک شما آن را تکمیل‌تر کرده و قابل استفاده‌تر کنیم.» او ادامه داد: «بهتر است کارهای فرهنگی‌هنری شهرداری به هنرمندان و فعالانی سپرده شود که خودشان به انواع شیوه‌ها درگیر کارهای هنری هستند و با یک ساماندهی در قالب برنامه‌های شهر جهت پیدا کنند. تلاش و قصد ما این است که برنامه‌های نوروزی شهرداری شکل متنوع‌تری به‌خود بگیرد، کمااینکه ابزارها و ظرفیت‌های متنوعی در شهرداری تهران برای اجرای این نوع برنامه‌ها وجود دارد.» جوادی یگانه در ادامه برای نمونه به چند مثال متوسل شد و عنوان کرد: «مثلا ما هیچ‌وقت از ظرفیت «دریاچه چیتگر» برای برگزاری جشن‌ها و برنامه‌های فرهنگی‌هنری در ایام نوروز استفاده نکرده‌ایم؛ یا مثلا از ظرفیت و فضای «حرم حضرت عبدالعظیم(ع)» کمتر استفاده شده است. یا در شرق تهران فضاهای چندانی برای این نوع برنامه‌ها شکل نگرفته و برای نمونه «پارک سرخه‌حصار» می‌تواند ظرفیت خوبی را در اختیار ما قرار دهد. به هر حال معمولا جمعیتی در این فضاها شکل نمی‌گیرد و ما می‌توانیم از این ابزارهای متنوع استفاده بیشتری کنیم.»
ایجاد فضای شاد
هدف از برگزاری این نشست ایجاد «فضای شاد، فرهنگی و هنری» اعلام شد و اینکه برای شادکردن مردم تلاش شود. مجید رجبی‌معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان گفت: «خانه هنرمندان آمادگی این را دارد که در این برنامه‌ها به‌طور فعال مشارکت داشته باشد، ولی خانه هنرمندان واقعا بودجه‌ای برای انجام برنامه‌هایی که خودش بخواهد به انجام برساند، ندارد؛ مگر اینکه شهرداری متقبل بشود و خانه هنرمندان با ظرفیت‌هایی که دارد با شهرداری همکاری کند.»
شهرام گیل‌آبادی، مدیرعامل خانه تئاتر هم در ادامه بر ضرورت ایجاد شبکه ارتباطی هنرمندان برای اینگونه مناسبت‌ها و برنامه‌های عمومی تأکید کرد و گفت: «اگر بتوانیم برای نوروز سال آینده شبکه ارتباط هنری و هنرمندان را استارت بزنیم می‌تواند فرهیختگان فراوانی را پای کار بیاورد و فعال کند. این اقدام بسیار مؤثری است. در نظر داشته باشید که براساس آخرین آماری که داریم در تهران با 27هزار نخبه هنری طرفیم که شناسنامه دارند و شناسایی شده‌اند. این یعنی 27هزار خانوار هنری داریم که اگر از اینها خواهش کنیم هر کدامشان یک کار کوچکی مقابل خانه خودشان انجام دهند، نمود برجسته‌ای در زندگی شهری تهران خواهد داشت.» او ادامه داد: «ما در خانه تئاتر آمادگی داریم که در ایام نوروز در 50نقطه تهران اجراهای خیابانی داشته باشیم؛ همچنین می‌توانیم نوروزخوانی را با کمک هنرمندان تئاتری همزمان در ده‌ها نقاط شهر برگزار کنیم تا مردم با نوروز بیشتر آشنا بشوند. خود ما جشنی را پیش‌بینی کرده‌ایم تا با مشارکت موزه موسیقی به انجام برسانیم با عنوان «مردم‌روز» یعنی روز مردم. این برنامه در ایام نوروز برگزار خواهد شد.»
نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل خانه کتاب هم در این جلسه با بیان اینکه خانه کتاب آماده همکاری با معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است، گفت: «یکی از کارهایی که می‌شود از قبل برای ایام نوروز انجام داد، جاانداختن عادت هدیه‌دادن کتاب در نوروز، به‌جای هدیه‌دادن سررسید است. این کار به یک جنب‌وجوش فرهنگی منجر خواهد شد که در درازمدت وضعیت کتاب و کتابخوانی را به شکل خوبی ارتقا خواهد داد. نکته بعدی که به‌نظر من می‌آید دخیل‌کردن کشورهای عضو اکو است که آنها هم نوروز را گرامی می‌دارند و عید می‌گیرند. سازمان اکو که دفتر آن در تهران هم مستقر است، ظرفیت خوبی برای برگزاری آیین‌های نوروزی در ایران دارد.» حسینی‌پور همچنین پیشنهاد داد برنامه‌هایی با موضوع شاهنامه‌خوانی و نقالی و قصه‌گویی، برگزاری شب‌های شعر با موضوعات طنز و... در سطح شهر تهران و در فضای عمومی شهر برگزار شود.

استفاده از طراحان گرافیک

در ادامه این نشست هم‌اندیشی فاطمه کرکه‌آبادی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک گفت که طراحی گرافیک یکی از عناصر مؤثر در ظواهر شهر است. او با بیان اینکه می‌توان در نوروز سال99 از این ظرفیت استفاده کرد و ادامه داد: «مثلا کاراکتری که ما به‌عنوان «عمونوروز» داریم کمتر مورد استفاده طراحان گرافیک قرار گرفته است، درحالی‌که این کاراکتر یکی از سمبل‌های نوروز است و می‌شود روی آن کار کرد.»
برگزاری ورک‌شاپ‌های هنر خوشنویسی، نمایشگاه‌های خوشنویسی و کارگاه‌های کوتاه‌مدت آموزش خوشنویسی در سطح شهر نیز پیشنهادهای محسن میرحسینی، عضو شورای انجمن خوشنویسان ایران در این جلسه بود. در ادامه محمدرضا جوادی‌یگانه با اشاره به نزدیک بودن ولادت امام‌علی(ع) گفت: «در 18اسفندماه، اجرای برنامه‌هایی مانند علی‌خوانی یا نقالی و شاهنامه‌خوانی مناسب است و این نوع برنامه‌ها را می‌توان در کنار مردم و همراهی با آنها در مراکزی که برای خرید یا رفت‌وآمد تجمع دارند اجرا کرد.» او همچنین یادآور شد: «یک نکته درخصوص برنامه‌های پیش از نوروز مهم است؛ اینکه روزهای پایان سال یک فضای جنب‌وجوش است و ما نباید در این میانه جلوی دست‌وپای مردم باشیم، بلکه باید بیشتر در کنار آنها باشیم. این مسئله شکل‌هایی از برنامه و اجرا را ایجاب می‌کند که تا حدودی با برنامه‌های روزهای نوروز متفاوت است.»
سال گذشته ویژه‌برنامه‌های نوروزی از 15اسفند تا 15فروردین در 40نقطه؛ نوروزگاه‌ها، پیاده‌راه‌ها و بوستان‌ها برگزار شد، درحالی‌که امسال برنامه‌های معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران از 3اسفند شروع خواهد شد.

   نوروزگاه‌ها با محوریت گردشگری
  محوریت نوروزگاه‌های  99 در مناطق 6، 11 و 12 است. سال گذشته بیشتر برنامه‌ها در دو منطقه 6 و11 برگزار شد.
  3 جشنواره میدانی موضوعی در3 میدانگاه شمالی، مرکزی و جنوبی تهران  برگزار خواهد شد.
  ششمین دوره جشنواره «نوروزگاه عید شرقی» در ایام نوروز 99 در منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد برگزار می‌شود.
  ﺑﻮﺳﺘﺎن ﻫﺎی آب و آﺗﺶ، ﺑﻨﺎدر، ﻧﻮروز ، ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ ، ﭘﻞ ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻮم و ﻧﺠﻮم ﮔﻨﺒﺪ ﻣﯿﻨﺎ در اراضی عباس‌آباد میزبان گردشگران خواهند بود و برنامه‌های ویژه‌ای خواهند داشت.
  برنامه‌های میدانی، برنامه‌های استیج محور، بازی‌های واقعیت مجازی (VR) و مسابقات عمومی، نورافشانی ویژه برنامه‌های گنبد مینا شامل اکران فیلم‌های سه بعدی از منظومه شمسی، و تورهای گردشگری با محوریت نجوم بخشی از این برنامه‌هاست.
  یکی از میادین مهم که برای برگزاری جشنواره نوروزی میدان آزادی است. نمایشگاه صنایع دستی و سوغات ایران،  مراسم و موسیقی شاد آیینی، ویدئو مپینگ و  بازدید از موزه جواهرات برج آزادی بخشی از برنامه‌های این میدان بزرگ است.
  مجموعه برج میلاد  در قالب هفتمین جشنواره نوروزی خود به پیشواز بهار می‌رود.
  میدان‌های راه آهن، منیریه، نبوت (هفت‌حوض)، تجریش و ولیعصر(عج) از جمله میادین مهم هستند که جشنواره‌های نوروزی در آنها برگزار خواهد شد.