راز شکست طرح نوسازی 19هزار اتوبوس دیزلی
یک مؤسسه مطالعاتی دولتی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت، راز شکست طرح نوسازی حمل‌ونقل عمومی درون شهری را برملا کرد. مؤسسه مطالعات بازرگانی با اشاره به طرح نوسازی وتبدیل 19 هزار اتوبوس شهری دیزلی به گازسوز براساس مصوبه شورای اقتصاد می‌گوید: پیش‌بینی نشدن آورده نقدی اولیه متقاضیان نوسازی اتوبوس‌های درون شهری در طرح اولیه باعث شد تا این طرح فاقد جذابیت اقتصادی برای سرمایه‌گذاران باشد و بانک‌ها هم از تامین مالی این طرح ملی به‌دلیل ابهام در تامین وثایق و تضامین لازم در بازپرداخت تسهیلات، از همکاری سرباز زدند و به این ترتیب این طرح شکست بخورد.
این نهاد تحقیقاتی با اشاره به مصوبه 20خرداد1397 شورای اقتصاد و شرایط تسهیل مالی پیش‌بینی شده در آن می‌افزاید: براساس این تصمیم قرار شد تا دولت 80درصد آورده اولیه را برای نوسازی 19هزار اتوبوس‌های دیزلی و تبدیل آنها به گازسو تامین کند. 50درصد این رقم باید از محل یارانه صرفه‌جویی سوخت و 30درصد هم از محل وام بانکی تامین می‌شد؛ وزارت نفت هم به تامین 20درصد باقی‌مانده از آورده اولیه و اقساط وام بانکی متعهد شده بود. در گزارش مؤسسه مطالعات بازرگانی آمده است: به‌رغم امیدواری‌هایی که اعمال تمهیدات تامین آورده اولیه ایجاد کرد، متأسفانه باز هم این طرح از جذابیت اقتصادی لازم برای ورود عامل صرفه‌جو برخوردار نشد که مهم‌ترین دلیل آن جهش بیش از 100درصدی قیمت اتوبوس گازسوز بود که سبب شد همچنان تامین 20درصد آورده اولیه از مسیر عامل صرفه جو و پرداخت اقساط 30درصد وام تعلق گرفته، باتوجه به درآمدهای حمل‌ونقل عمومی و هزینه فرصت‌های طرح، مقرون‌به‌صرفه نباشد.
بخش خصوصی استقبال نمی‌کند
براساس گزارش این نهاد مطالعاتی دولتی، هرچند طرح نوسازی ناوگان مزیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی فراوانی به‌ویژه برای کلانشهرها در بردارد، اما باید به این نکته توجه داشت که تنها سودآوری اقتصادی است که باعث مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌شود. مؤسسه یادشده پیشنهاد داده برای شکسته شدن طلسم نوسازی و تغییر سوخت 19هزار اتوبوس آلاینده دیزلی به گازسوز، بهتر است که اسقاط اتوبوس‌های فرسوده چند سال به تأخیر بیفتد و تمرکز سیاستگذاران به پرداخت بیشتر تسهیلات به ناوگان درون شهری متمرکز شده و ملاک اندازه‌گیری یارانه صرفه‌جویی انرژی در کلانشهرها هم از کیلومتر کارکرد به ساعت کارکرد تغییر یابد. ازجمله دیگر راهکارهای پیشنهاد شده مؤسسه مطالعات بازرگانی، افزایش یارانه صرفه‌جویی، آسان‌تر شدن شرایط پرداخت تسهیلات و حمایت از کاهش هزینه تمام‌شده تولید اتوبوس گازسوز است. این نهاد تحقیقاتی تأکید کرده است: با توجه به مشکلات مالی ناشی از تحریم‌های اقتصادی، نمی‌توان از دولت انتظار داشت تا منابع مالی بیشتری به این طرح اختصاص دهد.
