مفهوم کامل خلق
نگاهی به فیلم سینمایی پوست
سحر عصرآزاد _ روزنامه‌نگار
«پوست» نخستین فیلم بلند سینمایی بهرام و بهمن ارک در گونه سینمای وحشت است که رویکردی چند‌وجهی به نقاط مغفول سینمای ایران دارد و خلأ آن همواره احساس می‌شد.
برادران ارک پس از ساخت فیلم‌های کوتاه موفق و تحسین‌شده در جشنواره‌های داخلی و خارجی، برای گام نهادن در حیطه فیلمسازی حرفه‌ای به یک توصیه کاربردی قدیمی تکیه کرده‌اند و خوب هم جواب گرفته‌اند؛ اینکه رجعت به خود، ریشه‌ها و جهانی که نسبت به آن شناخت و تعلق خاطر دارند، می‌تواند منجر به ساخت فیلمی حسی و دلی با اشراف کامل به اتسمفر درام شود و بستری برای بروز خلاقیت‌ها و ایده‌پردازی‌های آنها فراهم کند.
این‌چنین است که «پوست» وامدار یک افسانه کهن آذری درباره عاشقانه‌ای پررمز و راز میان یک عاشق و معشوق خاص است که بستر پرمخاطره و غریب را برای رسیدن به مقصود طی می‌کنند؛ بستری وام گرفته از افسانه، قصه‌ها و مثل‌ها و نمادهای قومی، مذهبی و محلی که نه فقط عاشق و معشوق بلکه جغرافیای پررمز و راز روستایی کوچک در آذربایجان و مردمان محلی و روابط و مناسبات پرجزئیاتشان را در برمی‌گیرد و درنهایت عشق راستین را به مدد می‌گیرد تا مفهوم وصل و ناکامی را به چالش بکشد. با این همه دستمایه جذاب و دراماتیک و تصویری، برادران ارک از شیوه روایت حکایت‌گونه با مولفه‌های خاص منطقه آذربایجان همچون عاشیق بهره برده‌اند تا با نغمه‌سرایی و قصه‌گویی به موازات کار، این افسانه کهن را پیش ببرند.
وقتی صحبت از سینمای ترس و وحشت در ایران به‌خصوص از جنس ایرانی می‌شود، به انگشت‌شمار مواردی همچون «شب بیست‌ونهم»، «خوابگاه دختران»، «آل»، «اقلیما» و «پوسته» می‌رسیم که البته برخی با اغماض در این فهرست کم‌تعداد جای می‌گیرند.
از همین‌رو معتقدم پوست فیلمی است که خلأ سینمای ایران را در رویکرد به وحشت‌آفرینی و ترس از جنس ایرانی و ریشه‌دار در فرهنگ و باور این مرزوبوم پر می‌کند و می‌تواند تبدیل به الگویی شود.
اما همچنان امتیازات فیلم فقط به این وجوه ختم نمی‌شود بلکه در رأس همه این موارد، مغز متفکر کارگردانان خلاقی قرار دارد که این دستمایه‌ها را در ساختاری منظم و هوشمندانه طراحی و پرداخت کرده‌اند و برای هر لحظه فیلم یک ایده تصویری دارند.
واقعیت این است که ایده پرداختن به جذابیت‌های نادیده‌ای همچون جن، روح، طلسم و... به تنهایی نمی‌تواند یک فیلم سینمایی را اداره کند و اتفاقاً این جذابیت‌ها بدون وجود یک طراحی و تفکر مرکزی می‌توانند به ضد‌خود و مضحکه تبدیل شوند. اما برادران ارک توانسته‌اند مجموع جذابیت‌هایی را که در ذهن داشته‌اند، به‌گونه‌ای دراماتیک مدیریت و خروجی آن را تبدیل به فیلمی جذاب، بدیع، خوش‌ساخت و تحسین برانگیز کنند؛ فیلمی که همراه با کلیشه‌زدایی از بسیاری از مفاهیم رایج و جاافتاده در مناسبات و روابط امروزی است، اما با رجعت به یک فرهنگ بومی و ریشه‌دار احیا شده و اتسمفر درام و فیلم را تازه و نوآورانه می‌کند. پوست، از معدود فیلم‌های اول است که به ما یادآور می‌شود چطور فیلمسازان جوان در قدم‌های اول می‌توانند گام‌های لرزان خود را با تکیه بر ریشه‌ها و باورها و جهانی که بر آن تسلط دارند، محکم کنند و از مواجهه با ترس‌هایشان نهراسند تا به جسارت خلق به‌معنای واقعی کلمه نزدیک شوند. پوست، مفهوم دقیق خلق در همه اجزای یک اثر هنری است.
