ظریف: حمله به مراکز فرهنگی کشورها جرمی نابخشودنی است

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران صبح دیروز در نشست هم‌اندیشی حفاظت از اموال فرهنگی ملت‌ها و میراث جهانی، میزبان شخصیت‌های فرهنگی و متخصصان میراث و سفرای خارجی بود تا تهدید ترامپ برای هدف قرار دادن 52نقطه فرهنگی ایران را به بررسی بگذارند.
به گزارش همشهری، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان نیز سخنران اصلی این اجلاس بود که اظهارنظر ترامپ در هدف قرار دادن مراکز فرهنگی ایران را مغایر با تمامی کنوانسیون‌های جهانی در پاسداری از میراث فرهنگی خواند.
وزیر خارجه اعلام کرد: «کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه درخصوص حفاظت از اموال فرهنگی در مخاصمات مسلحانه، آسیب به اموال فرهنگی هر ملتی را به‌منزله آسیب رساندن به میراث ‌فرهنگی تمام بشریت و جرمی نابخشودنی درنظر گرفته است. این کنوانسیون هر نوع حمله و ایراد آسیب به اموال فرهنگی را منع کرده و براساس پروتکل دوم (۱۹۹۹) آن، حتی در زمان مخاصمات مسلحانه، اموال فرهنگی، اموال غیرنظامی محسوب شده و نباید مورد حمله قرار گیرند. همچنین کنوانسیون ۱۹۷۲ حفاظت از میراث‌ فرهنگی و طبیعی جهان نیز همه کشورهای متعهد را مکلف می‌دارد تا از هرگونه اقدام عمدی که مستقیم یا غیرمستقیم به میراث‌فرهنگی و طبیعی واقع در سرزمین سایر کشورهای عضو این کنوانسیون آسیب برساند، خودداری کنند.»
این پاسخ اصلی وزیر خارجه ایران به تهدید رئیس‌جمهور آمریکا برای هدف قرار دادن مراکز فرهنگی ایران بود که البته پیش‌تر نیز با محکومیت جهانی مواجه شده بود.
پس از اظهارات محمدجواد ظریف پنل‌های تخصصی بررسی کنوانسیون‌های جهانی در پاسداری از میراث فرهنگی حتی در مخاصمات و منازعات مسلحانه و بررسی پیام توییتری ترامپ در حمله به مراکز فرهنگی ایران، به بررسی گذاشته شد و شخصیت‌های فرهنگی کشور همچون مهدی حجت رئیس شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) ایران، سیداحمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه‌ها وابسته به شورای جهانی موزه‌ها، حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، محمدحسن طالبیان معاون میراث ‌فرهنگی کشور و محمد نامورمطلق کارشناس فرهنگ و هنر ایرانی و معاون سابق صنایع‌دستی پیام مغایر با کنوانسیون‌های بین‌المللی پاسداری از میراث ‌فرهنگی ترامپ را به بحث و بررسی گذاشتند.
تفکیک فضاهای تاریخی و فرهنگی کشور از فضاهای نظامی و انتظامی به همراه تأکید بر اجرای کامل کنوانسیون 1954دیوان بین‌المللی کیفری (لاهه) در ایران برای حفاظت مطلق از آثار تاریخی در مواقع جنگ و بحران از دیگر موضوعاتی بود که در پنل‌های تخصصی هم‌اندیشی حفاظت از اموال فرهنگی مطرح شد.

مراکز فرهنگی از مراکز نظامی تفکیک شوند
سیداحمد محیط‌طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران اما اظهارات جالبی دارد. او در پنل تخصصی که مهدی حجت نیز در آن حضور داشت اعلام کرد: درگیری‌ها و جنگ‌ها همیشه وجود داشته است؛ همچون درگیری‌هایی که در افغانستان مشاهده شد یا جنگ پیش آمده در سوریه و عراق و لیبی.
او گفت: در تمام این کشورها ایکوم جهانی (شورای بین‌الملل موزه‌ها) فهرست قرمز آثار تاریخی‌شان را تهیه کرده است. تمام کشورهایی نیز که دچار بحران شدند دارای فهرست قرمز هستند.
سیداحمد محیط‌طباطبایی با تأکید بر این موضوع که لازم است پیش از وقوع جنگ و بحران فهرست قرمز آثار تاریخی کشورها تهیه شود، گفت: ایکوم جهانی نیز موظف به پاسداری از آثار موجود در فهرست قرمز میراث فرهنگی کشورهاست. او افزود: اجرای کنوانسیون 1954دیوان بین‌المللی کیفری در ارتباط با آثار تاریخی که به‌منظور آموزش تمامی دستگاه‌های یک کشور برای حفاظت از میراث‌فرهنگی در زمان جنگ و بحران تصویب شد، هنوز در ایران به‌طور کامل اجرا نشده است. او گفت: براساس این کنوانسیون تمام نهادهای کشور باید مورد آموزش قرار بگیرند تا در مواقع جنگ و بحران آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور به خطر نیفتد.
رئیس ایکوم ایران همچنین در پنل تخصصی بررسی تهدید ترامپ در هم‌اندیشی حفاظت از اموال فرهنگی ملت‌ها و میراث جهانی در کتابخانه ملی اعلام کرد: تفکیک فضاهای فرهنگی و میراثی از فضاهای نظامی و انتظامی به‌منظور کاهش خسارات ناشی از بحران‌ها و صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی الزامی است.
سیداحمد محیط‌طباطبایی از مقامات دولت و وزارت میراث ‌فرهنگی خواست برای نخستین بار در جهان ایران به‌عنوان کشوری که پیش از بحران اقدام به انتشار فهرست قرمز خود کرده است الگوی تمامی کمیته‌های بین‌المللی میراث فرهنگی در کشورهای دیگر شود.

نگران تعرض نظامی به آثار تاریخی نباشید
مهدی حجت، رئیس شورای جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در ایران (ایکوموس) در سخنانی با اعلام آنکه تمامی کنوانسیون‌های جهانی در حفاظت از میراث‌ فرهنگی خود به‌عنوان میراث معنوی بشر محسوب می‌شوند، تهدید ترامپ در حمله به مراکز فرهنگی ایران را تهدید کنوانسیون‌های میراثی دانست و گفت: تمامی کنوانسیون‌های جهانی نیز در حکم میراث ناملموس بشری قرار دارند و اگر شخصی به آنها آسیب برساند و این کنوانسیون‌ها را نقض کند در حقیقت به میراث جهانی تمام بشریت تعرض کرده است.
رئیس ایکوموس ایران با اعلام آنکه پس از تهدید ترامپ شورای بین‌المللی حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی در دفتر ایران اقدام به نامه‌نگاری با تمامی دفاتر ایکوموس در 148کشور جهان کرد، گفت: آنها بیانیه‌هایی در حمایت از ایران صادر کردند و نخستین کشوری که به یاری ایران آمد ایرلند بود و پس از آن اسپانیا در نامه‌هایی به ایکوموس ایران بر ارائه مشاوره‌های تخصصی برای مقابله با تهدید ترامپ تأکید کردند.
او گفت: جالب‌تر آنکه ایکوموس آمریکا با ارسال نامه‌ای به ایکوموس ایران اعلام کرد: مطلقا سخنان رئیس‌جمهور‌مان را قبول نداریم و ایکوموس آمریکا با ایکوموس ایران هم رأی است و حاضر به حفاظت از ایکوموس ایران است. حجت، تهدید ترامپ را بی‌معنا خواند و گفت: بنده نگران تعرض نظامی به هیچ‌ یک از آثار جهان نه در ایران که در تمامی کشورهای دنیا نیستم و معتقدم این قدر این موضوع احمقانه و غیرقابل انجام است که هیچ‌چیز نمی‌توان در مورد آن گفت.

ترامپ بد نقطه‌ای را تهدید کرد
محمد نامورمطلق، عضو فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و معاون صنایع ‌دستی در سازمان سابق میراث ‌فرهنگی کشور سخنران دیگری بود که تهدید ترامپ را غیرقابل باور خواند و گفت: ایران با برخورداری از بیش از یک میلیون اثر تاریخی، کشوری تماما فرهنگی است و تمام اروپا به اندازه ایران نقاط فرهنگی ندارد. بنابراین ترامپ بدنقطه‌ای را تهدید کرده است.
او گفت: طالبان و داعش نیز به‌عنوان فرقه‌های شمایل‌شکن پیش‌تر چنین اقداماتی را انجام داده بودند و تهدید ترامپ بشر را به یاد تخریب مجسمه‌های بودا در افغانستان توسط طالبان، ویران‌سازی‌ پالمیرا در سوریه و تخریب موزه نینوا در عراق انداخت.
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور نیز در پنل تخصصی که اشرف بروجردی رئیس کتابخانه ملی ایران و سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه نیز در آن حضور داشتند با ارائه گزارش عملکرد خود در معاونت میراث فرهنگی کشور در پاسخ به سؤال رئیس کتابخانه ملی ایران که از او پرسید وزارت میراث فرهنگی چه اقدامی در وضعیت پیش آمده انجام داد؟ گفت: تهدیدهای ترامپ برای ما تازگی ندارد. من به‌عنوان فردی که در شوش کار کرده‌ام می‌گویم که آشور بانیپال در حمله به شوش دستور تخریب معابد و مراکز فرهنگی شوش را صادر کرد و در تخت جمشید نیز که مشغول به‌کار بودم به شواهد آتش‌سوزی‌های وسیع در این محوطه رسیدیم که دانستیم اسکندر مقدونی هم همین کارها را کرده است.
او گفت: طالبان و داعش منفور بودند، اما زمانی منفورتر شدند که مجسمه‌های بودا در افغانستان و پالمیرا در سوریه را تخریب کردند و جامعه جهانی اقدامات آنها هشدار داد.