شیراز، مهد فرهنگ و تمدن

نیکنام حسین‌پور ـ مدیرعامل ‌خانه کتاب

شیراز به‌عنوان شهر مشاهیر ادبیات ایران با پیشینه‌ای عظیم درتاریخ و فرهنگ ایران‌زمین، جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانی‌ها دارد. این شهر به‌عنوان یکی از پایتخت‌های تمدنی، فرهنگی و دینی در ایران شناخته شده است و دلیل آن وجود نقش‌آفرینان بزرگی در حوزه ادب و شعر فارسی، همچون حافظ و سعدی با آوازه جهانی و وصال و قاآنی و نیز فیلسوفان و اندیشه‌پردازان مطرحی همچون ملاصدرا و سیبویه است که پایه‌های ادب فارسی نه در شیراز، بلکه در ایران و جهان هستند. حافظ و سعدی و فرصت شیرازی و این‌ همه گنجینه حکمت و معرفت و ادب و هنر، همه ‌آنها ریشه‌اش در شیراز بوده و استوانه‌های ادب فارسی را نیز ما در شیراز می‌توانیم جست‌وجو کنیم. در حوزه تمدنی هم همینطور؛ مثل تخت‌جمشید و پاسارگاد. در حوزه دین و دیانت نیز عالمان بزرگی را می‌توان در این استان زرخیز دید؛ مثل میرزای شیرازی، آیت‌الله دستغیب، آیت‌الله مکارم شیرازی و... .
هویت تاریخی و دینی شیراز، نقطه عطفی در پرورش رجال و شخصیت‌های بزرگ و تأثیر‌گذار بوده است؛ به‌طوری که با بررسی گنجینه مشاهیر متقدم و متأخر بزرگ کشور، حتما می‌توان نامی از بزرگان این خطه دل‌انگیز یافت که نقش ارزشمندی در عرصه‌های سیاسی، علمی، فرهنگی و اجتماعی کشور داشته‌اند. نقش شیرازی‌ها همچنین در جهان چاپ و نشر بسیار مهم است و حتی نخستین نشریه‌ای که در هند چاپ شده است توسط شیرازی‌‌ها چاپ شده و نخستین روزنامه‌ای که در ایران درآمد توسط 2 شیرازی به زیور طبع آراسته شد؛ میرزا صالح شیرازی و برادر وی میرزا محمدجعفر.
درواقع شیرازی‌ها انسان‌های خونگرم و خردمندی هستند و هیچ‌گاه اهل جنجال و ستیهندگی نبوده‌اند. اقتصاد فرهنگی در شیراز نیز بسیار مهم است. بعضاً با تحقیق و تفحص در بعضی از استان‌ها متوجه این نکته می‌شویم که اگر کسی کتاب و مجله چاپ می‌کرد متضرر می‌شد اما در شیراز سود می‌کرد و این نشان از پیوند مردم شیراز با فرهنگ و اقتصاد فرهنگی دارد که این به مدد اقتصاد ملی کتاب است. انجمن‌های ادبی که در شیراز شکل گرفتند و نسل‌پروری کردند، پاتوق‌های فرهنگ و هنر و کتابفروشی‌های مهم مثل مرحوم بلادی و... همه تأثیر‌گذار بوده‌اند. می‌توان گفت شیراز برای جنوب ایران یک قطب بوده است. شیرازی‌ها پیشگام و هدایت‌گر جریان‌های جنوب بوده‌اند. شیراز برکت‌خیز بوده که نه‌تنها برای شهر شیراز و دیار فارس بلکه برای پاره عظیمی از ایران‌زمین و هموطنانی که در جنوب ساکن هستند، مفید بوده و از آن بهره برده‌اند. در این راستا، تجلیل و تکریم بزرگانی که برای رشد و تعالی فرهنگ ایران اسلامی عاشقانه و دلسوزانه قدم برداشته‌اند، کوچک‌ترین قدم در صیانت از فرهنگ جامعه است. به‌همین منظور خانه کتاب روز گذشته با مشارکت و همراهی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، از مقام شامخ علمی آقایان دکترسیدمحمدمهدی جعفری، دکتر اکبر نحوی و محمدرضا آل ابراهیم به پاس تلاش‌های بی‌وقفه و مؤثر در زمینه آموزش و پژوهش در ششمین عصر کتاب استانی تجلیل کرد. حضور این فرهیختگان در شیراز و نیز سایر فرهیختگان در جای جای این سرزمین اهورایی و آثاری که خلق می‌کنند، نشان از این است که تولید کتاب و اندیشه، فقط در تهران خلاصه نمی‌شود و ایران فقط تهران نیست. برای همه فرهیختگان ایران بهترین‌ها را آرزومندم و امیدوارم بتوانیم در خور شأن ایران عزیز، از آنان تجلیل و تکریم کنیم.