همه درباره سقوط هواپیما باید پاسخگو باشند

سرنگونی هواپیمای اوکراینی با 176مسافر و خدمه در 18دی‌ماه، دولتی‌ها را به‌دنبال 3روز بی‌اطلاعی از شلیک پدافند خودی، مصمم به تعیین تکلیف ابعاد مختلف حقوقی، اطلاع‌رسانی، اجتماعی و انسانی آن کرده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت به‌دنبال این حادثه از تشکیل یک کمیته برای بررسی «ابعاد سقوط هواپیما»، «علل عدم‌اطلاع‌رسانی» و «شفاف‌کردن موضوع» و «مسائل بازمانده‌ها و خانواده‌های قربانیان» خبر داده بود. لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به این سؤال که دولت چطور می‌خواهد این حادثه را پیگیری کند، گفت: کمیته را هیأت دولت تعیین کرده و آقای اسلامی، وزیر راه هم عضو آن هستند. سازمان هواپیمایی با وجود اینکه در جنبه‌هایی کاملا مستقل است، ولی ارتباطاتی با وزارت راه دارد و موضوع مربوط به حمل‌ونقل هوایی بوده است. به همین علت وزیر راه در کارگروه حضور دارد. بقیه بخش‌های مرتبط مثل وزارت دفاع، وزارت امور خارجه، وزارت دادگستری، معاونت حقوقی و سخنگوی دولت نیز همگی داخل این کارگروه هستند. خود ستاد نیروهای مسلح نیز عضو است.
به گزارش همشهری، جنیدی درباره این کارگروه توضیح داد: «در ذیل کارگروه منتخب دولت، کمیته حقوقی، کمیته اطلاع‌رسانی و کمیته اجتماعی انسانی تشکیل شده است که هرکدام از اینها مسئولی دارند و مسئول کمیته حقوقی بنده هستم. ما متناظر با اعضای کارگروه معاونان حقوقی‌شان را نیز صدا کردیم، ازجمله نیروهای مسلح و وزارت دفاع. آنها نیز در جلسه‌ای که تشکیل دادیم، حضور داشتند. بنابراین آنها نیز گزارش خودشان را داده‌اند.
او با توضیح این مسئله که سرنگونی هواپیما از نقطه‌نظر هوانوردی صرفا محدود به نیروهای مسلح نیست و دولت ایران باید پاسخگوی ابعاد آن در صحنه بین‌الملل باشد، یادآور شد: به هر حال این اتفاقی که افتاده نقطه ارتباط ما با دنیا از نظر هوانوردی و حمل‌ونقل هوایی در سازمان هواپیمایی کشوری است. از این منظر سازمان هواپیمایی کشوری که خودش Civil Aviation (سازمان کشوری و حمل‌ونقل مدنی) است، مرکزیت دارد، چراکه از لحاظ ارتباطات با دنیا در تعامل است و باید پاسخگوی ایکائو باشد. به همین دلیل خیلی قابل درک است که دولت باید در این ماجرا فعال باشد و بایستی در درجه اول در داخل به مردم پاسخگویی داشته باشد و در درجه دوم چون اتباع دیگر هم در این هواپیما حضور داشتند و به‌ویژه هواپیما متعلق به یک شرکت حمل‌ونقل خارجی بوده، پاسخگوی دیگران هم در دنیا باشند. ما هم در کمیته حقوقی همه را دعوت کردیم.
معاون حقوقی رئیس‌جمهور در پاسخ به این سؤال که چه تضمینی وجود دارد نیروهای مسلح اطلاعات درخواستی دولت درخصوص سانحه سرنگونی هواپیما را در اختیار کارگروه قرار دهند، تأکید کرد: ما درخواست کرده‌ایم و باز هم درخواست داده‌ایم. به‌نظر من کشور نمی‌تواند اینقدر چندپاره باشد و طبیعی است وقتی آن نهادی که پاسخ می‌دهد سازمان هواپیمایی است، بایستی نهادهای نظامی همه اطلاعات را بدهند. یک مشکل اجرایی و عملی که گاهی اوقات وجود دارد این است که وقتی ایرادی به‌وجود می‌آید، ما می‌خواهیم اصل قاعده و قانون را نادیده بگیریم. قاعده و قانون این است که کلیت کشور و حاکمیت یکپارچه است و وقتی در دنیا اتفاقی می‌افتد، مربوط به State(حاکمیت) است. بنابراین طبیعی است که بایستی تمام اجزا پاسخگو باشند؛ چه بخش کشوری و چه بخش لشکری. همه هم باید اطلاعات خودشان را ارائه کنند.
جنیدی درباره ضمانت‌های ارائه اطلاعات در پیگیری علت واقعی سقوط، تصریح کرد: ما اعلام می‌کنیم جایی اگر مشکلی در ارائه اطلاعات وجود داشته باشد، حتما به رئیس‌جمهور اعلام می‌کنیم و ایشان هم حتما به مقام رهبری اعلام می‌کنند. بالاخره این یک مشکل کلی است، تجزیه‌پذیر نیست که ما از منظر تجزیه‌پذیری به آن نگاه کنیم. بنابراین باید حل شود. اگر هم مشکلاتی از این منظر وجود دارد، باید حل شود. تا الآن که ما برای جلسات درخواست داشته‌ایم و حضور داشته‌اند و از این به بعد هم مواردی که نیاز داریم، نامه می‌نویسیم و در درجه اول آقای اسلامی که مسئولیت کارگروه اصلی را دارند و من هم مسئولیت کارگروه حقوقی را دارم، این کار را انجام می‌دهیم. به‌ویژه الآن قسمت تکنیکی و فنی حادثه بسیار مهم است که با همکاری همه تحقیقات به‌درستی درباره آن انجام ‌و نتیجه آن هم صریحا اعلام شود.
لعیا جنیدی‌ معاون حقوقی رئیس‌جمهور، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، امیر حاتمی وزیر دفاع، محمد اسلامی وزیر راه، محمد شهیدی رئیس بنیاد شهید و علی ربیعی در کارگروه بررسی سرنگونی پرواز752 اوکراین حضور دارند.