سفر گران شد

محمد باریکانی- خبر‌نگار

مجلس شورای اسلامی صبح دیروز قانونی را مصوب کرد که گردشگران خروجی کشور را ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به سازمان امور مالیاتی کشور می‌کند. سایه این مصوبه بر گردشگری داخلی نیز افتاد و براساس تصمیم نمایندگان مجلس، بخش حمل‌ونقل زمینی برون‌شهری که اقدام به جابه‌جایی مسافران می‌کند با حمل‌ونقل دریایی نیز مشمول پرداخت 5درصد مالیات بر ارزش افزوده شدند. مصوبه دیروز مجلس، سنگ دیگری پیش پای سفر و گردشگری ایران انداخت و از این پس گردشگران داخلی و ایرانیانی که با هدف گردشگری به خارج از کشور سفر می‌کنند باید مالیات بدهند.
مصوبه دیروز مجلس البته  منجر به اعتراض فعالان بخش خصوصی در صنعت گردشگری کشور و حتی رئیس فراکسیون گردشگری مجلس شد.

فقط گردشگران مالیات بدهند
نمایندگان مجلس دیروز در بررسی ماده33 لایحه قانون مالیات بر ارزش افزوده تصویب کردند: «سازمان امور مالیاتی مکلف است بابت خروج هر مسافر ایرانی به جز موارد تبصره یک این ماده از مرزهای هوایی، دریایی و زمینی وجوهی را به‌عنوان مالیات از مسافران دریافت و به‌حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز نماید. میزان مالیات مذکور نیز در قوانین بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود.»
تبصره یک ماده33 قانون مالیات بر ارزش افزوده اما دارندگان گذرنامه‌های سیاسی و خدمت، خدمه وسایل نقلیه عمومی زمینی و دریایی و خطوط پروازی، دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور (دارندگان اجازه خروج دانشجویی)، بیمارانی که با مجوز شورای پزشکی جهت درمان به خارج از کشور اعزام می‌گردند، دارندگان پروانه گذر مرزی و مرزنشینان، جانبازان انقلاب اسلامی که برای معالجه به کشورهای دیگر اعزام می‌شوند از پرداخت مالیات موضوع این ماده مستثنی هستند. همچنین زائران ایرانی که در ایام اربعین حسینی(ع) به مقصد عراق از کشور خارج می‌شوند و ایرانیان مقیم خارج از کشور که دارای کارنامه شغلی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند نیز این مالیات را نخواهند پرداخت.»
براساس این مصوبه «نیروی انتظامی موظف است پرداخت مالیات خروج از کشور مسافران ایرانی که عازم خارج از کشور هستند را به روشی که سازمان امور مالیاتی تعیین می‌نماید کنترل و از خروج مسافرانی که مالیات مزبور را پرداخت ننموده‌اند، جلوگیری نماید.»
ماده۳۴ لایحه قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز تصریح کرده است: «اشخاصی که مبادرت به حمل‌ونقل برون‌شهری مسافر و فروش بلیت در داخل کشور با وسائل نقلیه زمینی (به استثنای ریلی) و دریایی می‌کنند، مکلفند 5درصد بهای بلیت را با درج در بلیت و یا قرارداد (صورتحساب)، حسب مورد، به‌عنوان عوارض شهرداری از مسافران اخذ و هر‌ماه حداکثر تا پانزدهم‌ماه بعد به‌حساب شهرداری مبدأ سفر واریز نمایند.»
با بررسی تصمیم دیروز نمایندگان مجلس در حوزه گردشگری مشخص می‌شود، نمایندگان تنها گردشگری داخلی و خروجی کشور را هدف گرفته‌اند و بر سخت‌تر شدن سفر و گردشگری در کشور تأکید دارند. این مصوبه در شرایطی از تصویب نمایندگان گذشته است که گردشگران داخلی و حتی خروجی کشور در بسته تورهای سفر داخلی و خارجی مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می‌کنند و مالیات جدیدی که به سفر بسته شده است، چیزی جز گرانتر شدن سفر و گردشگری و خارج از دسترس شدن موضوع سفر برای جامعه ایرانی نیست.
تصمیم دیروز نمایندگان مجلس در مالیات بستن به سفر و گردشگری آن هم به نفع سازمان امور مالیاتی و شهرداری‌ها حتی موجب اعتراض جبار کوچکی‌نژاد، رئیس فراکسیون گردشگری مجلس شد و او در گفت‌وگو با مهر اعلام کرد: زمانی که عوارض از مسافر دریافت می‌شود دیگر نیازی به گرفتن مالیات نیست. سازمان مالیاتی می‌گوید این حوزه خدماتی است و به هر حوزه خدماتی نیز مالیات تعلق می‌گیرد. همچنین در این مصوبه زائران معاف از پرداخت مالیات هستند ولی مسافران باید مالیات بپردازند. هنوز مبلغ مالیات برای مسافران مشخص نشده است و این موضوع به بررسی بیشتر نیاز دارد و ما نیز به‌دنبال ملغی شدن این ماده در لایحه قانون مالیات بر ارزش افزوده هستیم.»

سکوت وزارت میراث و اعتراض فعالان گردشگری
مسئولان وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مشخصا معاون گردشگری این وزارتخانه تمام  تماس‌های روزنامه همشهری برای گفت‌وگو درخصوص مصوبه صبح دیروز مجلس در گرانترشدن سفر  را بی‌پاسخ گذاشتند.  با این حال حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با انتقاد شدید نسبت به تصمیم نمایندگان در تصویب لایحه قانون مالیات بر ارزش افزوده که منجر به گرفتن مالیات چندباره از گردشگران در حوزه سفر می‌شود به همشهری گفت: تصویب این قانون در مجلس بار دیگر چرخ صنعت گردشگری کشور را کند می‌کند و اگر قرار بود چنین تصمیمی گرفته شود باید پیش از هر بخش دیگر، فعالان صنعت گردشگری خبردار می‌شدند و در مشورت با آنها چنین تصمیمی گرفته می‌شد.
او با اعلام اینکه بخش خصوصی هیچ اطلاعی از وجود چنین پیشنهادی در لایحه قانون مالیات بر ارزش افزوده نداشت گفت: 2روز قبل با وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی جلسه داشتیم و به او اعلام کردیم که باید تسهیلات برای بخش گردشگری در شرایط فعلی کشور مهیا شود و حداقل کار این است که به‌مدت 2سال مالیات را از گرده گردشگری کشور بردارند. اما چنین قانونی به تصویب مجلس رسید. درحالی‌که روز یکشنبه در کمیسیون اقتصادی مجلس بحث شد که مالیات بر ارزش افزوده بر صنعت گردشگری را در جلسه صبح دیروز مجلس حذف کنند. حرمت‌الله رفیعی تأکید کرد: گردشگران یک‌بار به دفاتر خدمات مسافرتی در خرید تورها مالیات می‌دهند و سازمان امور مالیاتی نیز این مالیات را از آنها می‌گیرد. پس گرفتن دوباره مالیات از گردشگر چه محل قانونی دارد؟
او افزود: راه‌های دیگری برای جلوگیری از بستن درهای کشور و جلوگیری از خروج گردشگران وجود دارد که آقایان بهتر است آن مسیرها را انتخاب کنند. اگر می‌خواهند مردم سفر خارجی نروند، خب می‌توانند مجوز پروازهای خروجی را کم کنند. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران اعلام کرد: عموم گردشگران ایرانی قادر به سفر به اروپا نیستند و بیشتر آنها مسافران عراق و ترکیه و کشورهای همسایه‌اند. خب اگر می‌خواهید به این کشورها هم سفر نکنند تعداد پروازها را کم کنید. این راه برای بستن درهای کشور بهتر از بستن مالیات بیشتر به سفر است. رفیعی در اعتراض به مصوبه مجلس در افزایش قیمت بلیت ناوگان حمل‌ونقل برون‌شهری برای جابه‌جایی مسافران نیز اعلام کرد: نمایندگان مجلس حتی تصویب کرده‌اند که حمل‌ونقل داخلی هم مشمول مالیات شود. درحالی‌که در همین مجلس مصوب شده است که حمل‌ونقل ریلی، دریایی و زمینی از پرداخت مالیات معاف هستند. خود مجلس این قانون را گذرانده است و حالا مشخص نیست چرا دوباره قانونی بر ضد‌همان قانون تصویب شده است. او درباره تأثیر منفی اخذ عوارض 5درصدی در بخش حمل‌ونقل مسافران برون‌شهری گفت: با این قانون، گردشگری که به استفاده از حمل‌ونقل عمومی در سفرها اقدام و حتی بخشی از پول بنزین ناوگان حمل‌ونقل عمومی را هم پرداخت می‌کرد حالا با خودروی شخصی سفر خواهد کرد و بر تعداد مرگ‌ومیرهای جاده‌ای کشور افزوده خواهد شد.