جاده‌های نفسگیر

مریم سرخوش _ خبرنگار

جاده‌های کشورمان در چند دهه اخیر حادثه‌ساز مانده‌اند و سازمان راهداری و حمل ‌و ‌نقل جاده‌ای کشور هم فقط از شناسایی 1500 نقطه حادثه‌خیز با وجود بیش از 3 هزار نقطه حادثه‌خیز در جاده‌های کشور خبر می‌دهد؛ اتفاقی که به دلیل محدودیت‌های منابع مالی در حد همین شناسایی‌ها باقی می‌ماند یا روند اصلاح جاده‌ها را به کندی پیش می‌برد. 

به گزارش گروه ایرانشهر، حوادث رانندگی در جاده‌های کشورمان به دلایلی از جمله ‌سرعت زیاد، بی‌احتیاطی رانندگان، نقص فنی و کیفیت جاده‌های کشور فقط در هفته گذشته 38 نفر را به کام مرگ فرستاده است؛ اتوبوس مسافربری تهران - گنبد در منطقه دوآب سوادکوه به دره سقوط کرد و 22 مسافر آن جان خود را از دست دادند. بر اثر برخورد کامیون و وانت در جاده ارتباطی زنجان - قزوین، یک نفر جان باخت. طی یک روز، در 3 سانحه رانندگی در جنوب سیستان و بلوچستان 33 نفر مصدوم شدند و یک نفر هم کشته شد. حادثه رانندگی در کیلومتر ۱۶ اراک – توره یک کشته برجا گذاشت و در سانحه‌ای رانندگی دیگر در کیلومتر یک محور ساوه – بوئین‌زهرا یک راننده کامیون بر اثر تصادف فوت کرد.
همچنین بر اثر حادثه رانندگی در محور زاهدان به خاش محمد‌نعیم امینی‌فر، نماینده ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، جان باخت و جاده کمربندی یاسوج - اصفهان هم یک نفر در تصادف یک دستگاه خودرو سواری کشته شد. در سانحه تصادف خودرو سواری با کامیون در جاده جیرفت، 3 نفر فوت کردند. حادثه رانندگی در جاده شهرستان رشتخوار خراسان رضوی ۶ کشته و 3 مصدوم بر جای گذاشت. 3 سانحه رانندگی در جاده‌های استان فارس 3 نفر را به کام مرگ کشاند و ۱۵ تن را مجروح کرد. فرماندهی انتظامی خراسان رضوی هم از کشته شدن یک نفر و مجروحیت 11 نفر دیگر در تصادفات جاده‌ای خراسان رضوی استان طی هفته گذشته خبر داد.

 افزایش تلفات رانندگی 
حوادث جاده‌ای و حتی درون‌شهری در حالی هر روز تکرار می‌شود که، به گفته رئیس سومین جشنواره پیشگیری از سوانح و حوادث ترافیکی، (این جشنواره اسفندماه برگزار خواهد شد) ۸۰ درصد کشته‌شدگان در سوانح و حوادث ترافیکی، مردان بین ۱۸ تا ۲۹ سال هستند و این موضوع به معنای از دست دادن جمعیت جوان و پویای کشور است.
صدیقه اعتماد‌سعید می‌گوید: در آخرین سنجش‌های جهانی برای تعیین و اندازه‌گیری سلامت و بهداشت در جامعه ما در حوزه حوادث ترافیکی با امتیاز ٢٧ در وضعیت هشدار قرار داریم. 17 هزار و 850 نفر کشته در سال 97 رقم قابل توجهی است. تنها در نیمه اول سال ۹۸ هم 6 هزار و ۵۳ نفر در محور‌های برون‌شهری با 1.5 درصد افزایش نسبت به سال ۹۷، 2 هزار و ۲۴۶ نفر در مسیر‌های درون‌شهری با 2.7 درصد افزایش نسبت به سال گذشته و ۸۱۰ نفر در مسیر‌های روستایی 21.3 درصد افزایش نسبت به سال ۹۷ بوده است و بیش از سه‌چهارم کشته‌شده‌ها نیز مرد هستند؛ آماری که نشان می‌دهد تنها در نیمه اول سال جاری حتی از نیم‌فصل سال گذشته هم تعداد کشته‌شدگان بیشتر است و به رقمی نزدیک به 10 هزار نفر می‌رسد. 

3 استان پرحادثه 
شیب تلفات تصادفات رانندگی در بسیاری از جاده‌های کشورمان تند شده است و در این میان 3 استان بوشهر، یزد و خراسان جنوبی به ترتیب با ارقام 43.3، 32.5 و 32.4 بیشترین افزایش تعداد کشته‌شدگان در حوادث رانندگی در 8 ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته را داشتند.
کارشناس حوزه راهداری وسیله نقلیه، جاده و محیط را مهم‌ترین عوامل بروز تصادفات جاده‌ای برون و درون‌شهری عنوان می‌کند و می‌گوید: شرایط اقلیمی متنوع در کشورمان هم بر افزایش یا کاهش تصادفات جاده‌ای نقش بسزایی دارد. استان‌هایی که در ارتفاعات و با شرایط آب‌وهوایی سرد قرار دارند افزایش تصادفات جاده‌ای در این مناطق مورد انتظار است. علی رودکی می‌افزاید:‌ ‌سرعت زیاد و بی‌احتیاطی رانندگان و کیفیت جاده‌ها هم از عوامل دیگر افزایش تلفات رانندگی است. خودروهای فرسوده، غیراستاندارد بودن جاده‌ها و بی‌توجهی رانندگان به مقررات راهنمایی و رانندگی موجب تشدید نرخ آمار مرگ‌ومیر در حوادث رانندگی ایران طی سال‌های اخیر شده است.
بر این اساس، حیدر مطاعی، معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌ و نقل جاده‌ای، هم آمار مسیرهای مواصلاتی موجود در کشور را به این شرح اعلام می‌کند که بیش از ۳۲ درصد راه‌های شریانی سالم، ۳۵ درصد دچار خرابی کم، ۲۴ درصد دچار خرابی متوسط و ۹ درصد دچار خرابی شدید هستند. راه‌های فرعی و غیرترانزیتی نیز در اولویت دوم قرار می‌گیرند. همچنین از مجموع ۸۸ هزار کیلومتر راه‌های شریانی و غیرشریانی به غیر از راه‌های روستایی، ۳۵ درصد از سلامت برخوردار هستند و ۳۰ درصد دچار خرابی کم و ۱۱ درصد دچار خرابی شدید هستند. با این اوصاف و با توجه به آمار اعلام‌شده نمی‌توان سهم نقاط حادثه‌خیز در وقوع تصادفات را نادیده گرفت. پیش‌تر ۵ هزار نقطه حادثه‌خیز در جاده‌های کشــور وجود داشت که، بر اساس اعلام پلیس راه کشــور، نزدیک به ۲ هزار نقطه اصلاح شد و اکنون حدود ۳۴۰۰ نقطه حادثه‌خیز همچنان وجود دارد که ۱۵۰۰ نقطه آن شناسایی و در معرض بهسازی قرار دارد. در آذربایجان شرقی 60، در آذربایجان غربی 44، در اردبیل 80، در اصفهان 109، در ایلام 113، در بوشهر 37، در چهارمحال و بختیاری 49، در خراسان جنوبی 7، در زنجان 97، در سمنان 19، در سیستان و بلوچستان 13، در هرمزگان 22،‌ در قزوین 72، در قم 66،‌ در کردستان 66، در کرمانشاه 66، در کهگیلویه و بویراحمد 88، در گلستان 146،‌ در گیلان 97، در لرستان 118، در مازندران 157، در مرکزی 32،‌ در هرمزگان 158، در همدان 70 و در یزد 280 نقطه حادثه‌خیز شناسایی شده‌اند که در صورت تامین منابع مالی بهسازی خواهند شد یا در دست ایمن‌سازی قرار دارند. 

اصلاح نقاط حادثه‌خیز جاده‌ها 
مدیر دفتر توسعه ایمنی راه و حریم سازمان راهداری و حمل‌ و ‌نقل جاده‌ای کشور از تداوم اجرای طرح اصلاح نقاط پرحادثه کشور با وجود محدودیت منابع اعتباری خبر می‌دهد و می‌گوید: نقاط پرتصادف شناسایی شده‌اند، اما منابع مالی اجازه نمی‌دهد اجرای طرح اصلاح آنها با سرعت انجام شود. 
مجید صباغ‌زاده با تاکید بر این‌که همه این نقاط اولویت‌بندی‌ شده و پس از بررسی مهندسان طرح اصلاح آنها تهیه و اجرایی می‌شود، عنوان می‌کند: به کار بردن عبارت ناایمن بودن جاده‌های کشور بی‌انصافی است. تلاش می‌کنیم بتوانیم استاندارد بالاتری نسبت به استانداردهای قبلی در بخش راهداری کشور داشته باشیم.

    هر ماه 70 کشته در جاده‌های سیستان و بلوچستان

فقط در جاده‌های سیستان و بلوچستان در سال گذشته 1100 کشته بر اثر سوانح رانندگی جان خود را از دست دادند. جاده‌هایی که از شمال تا جنوب آن 1200 کیلومتری وسعت دارد، اما از نظر برخورداری استاندارد جاده‌ای در آخرین رتبه کشوری قرار دارند و فقط 272 کیلومتر آن بزرگراه است که در شمال استان واقع شده است. حتی می‌توان گفت جاده‌های ترانزیتی این استان هیچ فرقی با جاده‌های روستایی ندارد. نماینده مردم سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها در این باره می‌گوید: راه‌های ارتباطی این استان ماهانه 40 نفر قربانی می‌گیرند و همین هفته گذشته هم نماینده ایرانشهر در مجلس در جاده زاهدان به خاش جان خود را از دست داد. سیستان و بلوچستان شاهراه ارتباطی به کشورهای آسیای میانه و کشور افغانستان است و در بسیاری از مسیرهای آن به‌ویژه ایرانشهر ـ خاش، زاهدان ـ نیکشهر و چابهار روزانه شاهد تلفات رانندگی هستیم. حمزه قادری می‌افزاید: از ابتدای سال جاری تا‌کنون 650 نفر در جاده‌های استان کشته شده‌اند. یعنی به طور تقریبی هر ماه بیش از 70 نفر جان خود را از دست داده‌اند، اما کسی پاسخگوی این حجم از کشته‌ و زخمی‌ها در جاده‌های استان نیست.