هشدار ایران درباره مکانیسم ماشه

ایران می‌گوید با برداشتن گام پنجم در کاهش تعهدات هسته‌ای توانسته است توازن را در برجام برقرار کند، با این حال موضع‌گیری اروپایی‌ها برای استفاده از مکانیسم ماشه یعنی سازوکار حل اختلاف که می‌تواند به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بینجامد سرنوشت توافق هسته‌ای را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. روز گذشته سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در جمع خبرنگاران درباره آخرین تحولات برجام پس از برداشتن گام پنجم از سوی ایران تصریح کرد: برجام دستاوردی دیپلماتیک است، هدف ما این بود از طریق برجام به یک راه‌حل برد-برد در مسائل منطقه برسیم. ما در برجام موفق بودیم اما همه‌‌چیز با آمدن ترامپ تغییر کرد. ایران کاملا به تعهداتش در برجام پایبند بود و ما قائل به صلح و ثبات منطقه‌ای بودیم. آزادی دریانوردی کامل ایجاد می‌شد، اما یک تغییر رئیس‌جمهور در آمریکا آن هم برای ازبین‌بردن دستاوردهای رئیس‌جمهور قبل، توافق برد-برد را به باخت-باخت تبدیل کرد. عراقچی با بیان اینکه الان سیاست براساس موازنه است، گفت: دو طرف باید به این توازن پایبند باشند. وقتی آمریکا از توافق خارج شد و تحریم‌ها را برگرداند، این توازن به هم ریخت. ایران به طرف‌های دیگر یک‌سال فرصت داد تا این توازن به حالت عادی خود برگردد. اما پس از بیش از یک‌سال شاهد هیچ تحولی در این‌باره نبوده‌ایم. از این‌رو تلاش کردیم خودمان این توازن را برقرار کنیم. این مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران با اشاره به اینکه گام پنجم به‌معنای خروج از برجام نیست و بخش نظارتی برجام همچنان برقرار است، اظهار کرد: پروتکل الحاقی در حال اجراست. از نظر ما در بحث برجام توازن بین تعهدات و اقدام ما و آمریکا شکل گرفته و برجام در توازن جدیدی است؛ هرچند که ما دنبال این نوع توازن نبودیم. ما آمادگی بازگشت به همه تعهداتمان را داریم و آماده مذاکره مجدد درباره همین مسائل و چگونگی بازگشت به تعهدات هستیم. وی همچنین درباره مکانیسم ماشه که از سوی اروپایی‌ها بعضا مطرح می‌شود، تصریح کرد: این تصمیمی اشتباه است که موازنه جدید را بر هم خواهد زد. طبیعی است که این موضوعات شرایطی را ایجاد می‌کند که ما به پایان برجام سریع‌تر نزدیک شویم. عراقچی در عین حال خطاب به اروپایی‌ها بیان کرد: همان طور که ایران در زمان خروج آمریکا از برجام به‌صورت مدبرانه برخورد کرد، این انتظار وجود دارد که طرف‌های مقابل نیز مدبرانه و با تدبیر برخورد و از افزایش تنش خودداری کنند. در روزهای اخیر رویترز نوشته بود که احتمالا انگلیس، فرانسه و آلمان به‌عنوان 3کشور اروپایی عضو برجام درخواست فعال‌شدن مکانیسم ماشه را خواهند داد، مکانیسم ماشه شرایطی است که یکی از اعضای برجام مدعی شود ایران به تعهدات خود عمل نکرده، در این صورت شورای امنیت برای ادامه لغو تحریم‌های ایران رأی‌گیری می‌کند و درصورت وتوی یکی از اعضای برجام، به‌صورت اتوماتیک تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازخواهد گشت. ژان ایو لودریان، وزیر امورخارجه فرانسه در جدیدترین اظهارات خود راجع به کاهش تعهدات برجامی ایران گفته است: اروپا طی روزهای آتی روند فعال‌سازی‌ «مکانیسم ماشه» را که می‌تواند به پایان برجام منتهی شود بررسی خواهد کرد. وزیران امورخارجه تمامی کشورهای اتحادیه اروپا قرار است روز جمعه یک نشست برگزار کنند. پیش از این اخباری مبنی بر دعوت از ظریف برای سفر به بروکسل منتشر شده بود. نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین به گام نهایی ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی‌اش واکنش نشان داد و آن را نتیجه عملکرد آمریکا دانست. سخنگوی وزارت خارجه آلمان در واکنش به گام نهایی کاهش تعهدات برجامی ایران، گفت که آلمان همچنان خواستار حفظ توافق هسته‌ای است. بورل در پیامی توییتری گفت که اتحادیه اروپا بر ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه بررسی تعهدات ایران نسبت به این توافق متکی خواهد بود.

گفت‌وگوی یک ساعته مکرون با روحانی

حسن روحانی در تماس تلفنی «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه با وی با اشاره به مطالبه مردم ایران برای پاسخ به آمریکا، خاطرنشان کرد: مسئولیت عواقب این ترور و پیامدهای آن بر عهده دولت آمریکا‌ست. رئیس‌جمهور افزود: آمریکایی‌ها باید بدانند که امروز امنیت و منافع آنها در سرتاسر منطقه با شرایط خطرناکی مواجه است و نمی‌توانند از عواقب این جنایت بزرگ مصون بمانند. روحانی تصریح کرد: ایران هرگز به‌دنبال جنگ و ناامنی در منطقه نیست، اما نسبت به دفاع از حقوق و حاکمیت خود تردید نمی‌کند. رئیس‌جمهور در رابطه با برجام، تصریح کرد: هر زمانی که طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل کنند، گام‌های برداشته شده از سوی ایران قابل بازگشت خواهد بود. رئیس‌جمهور فرانسه با اشاره به تعهد همیشگی آن کشور برای برقراری صلح و ثبات، از حوادث اخیر ابراز تأسف کرده و آمادگی خود را برای کمک به کاهش تنش‌ها اعلام کرد.