شهردار تهران: رود دره فرحزاد مناسب سازی شد
16سال پیش وقتی بم لرزید در 11ثانیه، 40هزار نفر از ساکنان این شهر کشته شدند. امسال وقتی سیل بهاری رخ داد چند روز طول کشید تا آمار نهایی کشته‌شدگان به‌دست بیاید. هفته پیش بررسی آماری نشان می‌داد سالانه 19هزار نفر بر اثر آلودگی هوا در تهران می‌میرند، اما این مرگ نه در چند ثانیه و چند روز بلکه در طول یک سال رخ می‌دهد. شهردار تهران در مراسمی که برای آغاز به‌کار دستگاه‌های سنجش و شبکه اطلاع‌رسانی سیل و زلزله برگزار شده بود بخشی از سخنان خود را به آلودگی هوا اختصاص داد.
تقریبا هیچ‌یک از دستگاه‌های مسئول در حوزه مدیریت بحران شهر تهران نمی‌توانند اعلام کنند که به اندازه کافی از ابزار‌های سنجش بهره‌مند هستند. در تهران که نزدیک7 روددره از آن می‌گذرد تنها یک ایستگاه هواشناسی فعال است و شتاب‌نگار‌های نصب شده نسل جدید هم کمتر از آن تعدادی است که بتواند اطلاعات سامانه تخمین خسارت‌های زلزله را تامین کند. در مراسم افتتاح و بهره‌برداری از پروژه‌های مدیریت بحران شهر تهران مدیران 4 ارگان مسئول در این زمینه از همکاری برای استفاده از امکانات یکدیگر برای ارزیابی شرایط بحرانی و عملکرد مؤثر در زمان بحران سخن گفتند؛ اگرچه مشخص نشد که سازوکار این ارتباط و همکاری چگونه خواهد بود. شهردار تهران در این مراسم که در منطقه 2و محدوده فرحزاد برگزار شده بود، اظهار کرد: شهر تهران در امتداد 7 روددره اصلی شکل پیدا کرده است و 240میلیون مترمکعب آبی که از ارتفاعات البرز جاری می‌شود از طریق این روددرهها انتقال پیدا می‌کند. در شهرداری تلاش می‌کنیم مسیر این روددرهها علاوه بر تبدیل شدن به یک فضای باز و مفرح و مناسب برای شرایط بحرانی هم آماده باشد و نخستین نمونه روددره فرحزاد خواهد بود.
«پیروز حناچی» افزود: ابتدا حادثه‌ای را یادآوری می‌کنیم که در سالگرد آن قرار داریم و هم ایران و هم دنیا را تکان داد؛ زلزله بم، حادثه‌ای که اگر از آن درس نگیریم و در مدیریت خود تحولی ایجاد نکنیم خسارت عظیمی تلقی می‌شود. او افزود: آن چیزی که مهم است و نقطه امیدواری محسوب می‌شود، همکاری دستگاه‌هایی است که قبل از این به شکل انفرادی کار می‌کردند. تجربه‌های مختلف شرایطی را رقم زده‌اند که به واسطه آنها می‌دانیم دیگر به تنهایی نمی‌توانیم اقدامی انجام دهیم.
شهردار با اشاره به بیت «به‌جویی که یک روز بگذشت آب، نسازد خردمند ازو جای خواب» بیان کرد: کسی در بستر رودخانه سولقان خانه‌ای ساخته بود که یک دیوار آن را صخره کنار بستر رودخانه تشکیل می‌داد و مسلم بود که در اثر بارندگی شدید تمام بنا خراب می‌شود؛ مثال دیگر این موضوع شیراز است؛ جایی که آن اتفاق ناگوار در فروردین‌ماه رخ داد و در اصطلاح بومی آن منطقه مسیل‌آباد نام گرفته بود و معلوم است که بار‌ها در اثر بارندگی سیل از آن عبور کرده بود. حناچی درباره قنات‌های تهران گفت: وقتی حجم بارندگی زیاد می‌شود، تمام قنات‌ها و مسیل‌ها حتی اگر مجرای عبور فاضلاب شده باشند آب را منتقل می‌کنند اما وقتی مسیر آنها مسدود باشد آب راه دیگر برای خود پیدا می‌کند.
شهردار درباره آمادگی برای وقوع سیل تصریح کرد: اگر اطلاعات درست داشته باشیم می‌توانیم تا حد قابل‌قبولی پیش از وقوع حادثه از سیل خبر داشته باشیم. در عید امسال تا آستانه وقوع سیل پیش رفتیم، اما به‌دلیل انجام لایروبی و حاضر بودن افراد سر پست‌ها اتفاق ناگواری رخ نداد. به‌خاطر دارم ١٢ فروردین‌ماه در سازمان مدیریت بحران بودیم و همکارانم در پل کن با بیل مکانیکی مسیر را مدام باز نگه می‌داشتند و خوشبختانه با کاهش بارش خطر رفع شد وگرنه باید جاده بین تهران و کرج را می‌بستیم.
شهردار تهران در بخش دیگری از اظهارات خود اضافه کرد: تاریخ نشان می‌دهد تهران زلزله‌های متوالی را پشت سر گذاشته است. زمان حفاری برای مترو در عمق 13متری محله‌ای مانند مولوی آجر پیدا می‌شد که تنها دلیل آن تخریب مکرر بر اثر زلزله است. اکنون در روبه‌رو شدن با زلزله 2راه داریم؛ ترس و ایجاد آمادگی. تجربه نشان داده است هر یک دلار هزینه‌ای که قبل از بحران صرف می‌شود معادل40 دلار هزینه جبران خسارت بعد از حادثه است. همچنین در این مراسم ایستگاه‌های شتاب‌نگاری مشترک برای سامانه تخمین خسارت زلزله، ایستگاه‌های باران‌سنجی سامانه پیش‌بینی و هشدار سیل و استودیو شهر، آماده راه‌اندازی شدند. این استودیو که قبلا برای ساخت برنامه‌های تلویزیونی مورد استفاده قرار گرفته بود از این پس برای ساخت برنامه‌های آموزشی مدیریت بحران کاربرد خواهد داشت.
افتتاح 22سامانه شتاب‌نگار
رضا کرمی‌محمدی- رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران
وقتی بحرانی همچون سیل یا زلزله رخ می‌دهد معمولا مدیران براساس تجربیات قبلی و بدون اطلاع از میزان خسارات وارد میدان می‌شوند اما با ثبت سامانه‌های هشدار سریع و تخمین خسارات می‌توانند از میزان خسارت‌ها با خبر شوند. امروز گامی برای همکاری میان سازمان‌های مختلف دولتی با شهرداری برداشته شده است و مرکز تحقیقات زمین و مسکن، شرکت گاز و سازمان هواشناسی داده‌های خود را در اختیار یکدیگر قرار می‌دهند.اکنون 22سامانه شتاب‌نگار نسل جدید با همکاری مرکز تحقیقات راه و مسکن و شرکت گاز استان تهران و 10ایستگاه باران‌سنج در پایتخت نصب می‌شود. در شهر تهران 100پایگاه مدیریت بحران دایر است که کارایی خاصی در زمان غیربحران ندارند و حالا این پایگاه برای تبدیل‌شدن به استودیو «شهر آماده» به شبکه 5داده می‌شود تا برنامه‌های مرتبط با آن را به اجرا در آورد.
هوای تمیز حق همه مردم است
پیروز حناچی- شهردار تهران
آلودگی هم یکی از بحران‌های تهران است که می‌تواند زندگی را دچار اختلال کند درحالی‌که هوای تمیز حق همه مردم است. ما به دلایلی که الان به آنها نمی‌پردازم شرایطی را در آذرماه و دی‌ماه در تهران داریم که آلاینده‌ها در سطح شهر تهران بالا می‌رود و مجبور می‌شویم مدارس را تعطیل کنیم.
مشکل آلودگی فقط مشکل ما نیست. در سال ١٩۵٢ در لندن مه‌دودی ناشی از سوخت زغال سنگ ایجاد شد و به‌گونه‌ای آلودگی را رقم زد که حدود ١٢هزار نفر تلفات داشت و 100 هزار نفر در بیمارستان بستری شدند. بعد از آن روز لندن اقدامات جدی را آغاز کرد و اکنون میزان آلودگی را کاهش داده است. در دوره معاصر هم بزرگ‌ترین کلانشهری که در این زمینه موفق عمل کرد پکن بوده است. پکن در سال ١٩٩٨ هشدار در مقابل آلودگی را آغاز کرد و تا ٢٠١٧ موفق شد اقدامات جدی انجام دهد. زمینه‌های کاهش آلایندگی در پکن هم همین عواملی بود که در کنترل آلایندگی تهران نشان می‌دهیم. علت اصلی آلودگی هوا در پکن سوخت زغال سنگ و میزان گوگرد بالا بود اما آنها توانستند آلاینده‌ها را کاهش بدهند و آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد در زمینه دی‌اکسید گوگرد ٨2درصد، اکسیدهای نیتروژن ۴٣درصد، PM10۵۵ درصد و PM2/5۴٣ درصد کاهش به‌وجود آمده است.
خوشبختانه در دولت آقای روحانی بخش عمده‌ای از گوگرد گازوییل که قبلا به‌شدت زیاد بود کاهش پیدا کرد وگرنه میزان آلودگی ناشی از اکسیدهای گوگرد به‌شدت بالا می‌رفت. ما نیز افزایش ناوگان اتوبوسرانی را در دستور کار داریم و سری اول آن در هفته‌های آینده اضافه می‌شود. از سوی دیگر تکمیل خطوط 6و 7مترو نیز در دستور کار است که با افزایش ایستگاه‌ها و واگن‌های بیشتری همراه خواهد بود.
