قرص معجزه‌گر
روایتی درباره یک شیمی‌دان آلمانی که یکی از پرمصرف‌ترین قرص‌های جهان را ساخت
آسپرین یکی از پررمز و رازترین و درعین حال کارآمدترین داروهای جهان است که به‌نظر می‌رسد هنوز هم رازهای بسیاری را در دل خود پنهان دارد. به‌طور کلی ما، پیشرفت‌های دارویی در دنیا را مدیون بسیاری از داروسازها، پزشکان و شیمی‌دانان هستیم. در اواخر قرن نوزدهم یکی از داروهای مؤثر در تاریخ جهان توسط یک آلمانی ساخته و روانه بازار شد که هنوز هم کاربردهای بسیاری دارد. استیل سالیسیلیک اسید یا ASA که با نام تجاری آسپیرین شناخته می‌شود، در زمره داروهای ضد‌التهاب غیراستروئیدی است که به شکل قرص در دسترس قرار دارد. فلیکس هوفمن با ساختن این دارو، نام خود را در صنعت داروسازی جهان ماندگار کرد.
از داروسازی تا بایر
فلیکس هوفمن در روز بیست‌ویکم ژانویه سال1868 در لودویگزبورگ آلمان به‌دنیا آمد. در سال1898و پس از پایان تحصیلاتش در دبیرستان وارد دانشگاه شد و داروشناسی خواند. او در سال1890فارغ‌التحصیل شد، اما به تحصیل ادامه داد تا اینکه در سال1893موفق به اخذ مدرک دکتری از دانشگاه مونیخ شد. یک سال بعد به‌عنوان محقق شیمی به استخدام شرکت بایر درآمد.
تولد آسپرین
کار در آزمایشگاه شرکت بایر، فرصت بسیار خوبی بود تا فلیکس هوفمن بلندپروازی‌های خود را تداوم بخشد. در روز دهم آگوست سال1897او درحالی‌که زیرنظر آرتور آیشنگرون کار می‌کرد، توانست استیل سالیسیلیک اسید (ASA) بسازد. هوفمن با ترکیب اسید سالیسیلیک با اسید استیک، موفق به ایجاد ASA به‌صورت شیمیایی خالص و با ثبات شد. داروسازی که مسئول تأیید این دارو بود، ابتدا نسبت به نتایج و آثار آن تردید داشت، اما پس از گذشت مدتی و مطالعه بسیار برای بررسی اثربخشی این ماده، دریافت که این دارو ضد‌درد، ضد‌تب و ضد‌التهاب است.
تولید انبوه
پس از دریافت تأییدیه، شرکت بایر به سمت تولید مقرون به‌صرفه و تجاری آن رفت. سال1899برای نخستین مرتبه با نام تجاری «آسپرین» به بازار عرضه شد. این دارو در ابتدا به شکل پودر در بطری‌های شیشه‌ای در اختیار مشتریان قرار می‌گرفت. پس از ساخت آسپیرین، هوفمن به بخش بازاریابی دارویی منتقل شد و تا زمان بازنشستگی‌اش در سال1928آنجا کار کرد و مسئول فروش آسپرین شرکت بود. هوفمن هرگز ازدواج نکرد و در هشتم فوریه سال1946(چند‌ماه پس از پایان جنگ جهانی دوم) در سوئیس درگذشت.
تاریخچه استفاده
به گزارش همشهری، استفاده از ترکیبات دارویی حاوی سالیسیلیک اسید تاریخی بسیار طولانی دارد و نشانه‌هایی در دست است که مردمان در دوران باستان از این ترکیبات بهره می‌برده‌اند. در سال1800یک باستان‌شناس آلمانی که تحقیقاتی را در مصر انجام می‌داد، از ترجمه یکی از پاپیروس‌ها دریافت که بیش از 877نوع مواد دارویی برای مصارف گوناگون در مصر باستان شناخته شده که یکی از آنها سالیسیلیک اسید بود. کاربرد این ماده برای کاهش و یا برطرف‌کردن درد عنوان شده است. در نوشته‌های دیگری که از یونان به‌دست آمده نیز مشخص شده که بشر حدود 400سال پیش از میلاد مسیح از شیره پوست درخت بید برای درمان تب و درد استفاده می‌کرده است.
داروی شگفت‌‌آور
آسپرین یکی از بزرگ‌ترین اسرار دنیای پزشکی و داروسازی بوده است. هنوز هم تحقیقات فراوانی درخصوص مکانیسم اثرگذاری‌اش و همچنین کاربردهای جدید آن، وجود دارد. تا سال1948، یعنی 50سال پس از معرفی آسپرین و 2 سال پس از مرگ هوفمن، حدود 4هزار مقاله پزشکی در رابطه با این دارو در سراسر جهان منتشر شد. این داستان در سال‌های بعد نیز تداوم پیدا کرد و بین سال‌های1974تا 1986هم بیش از 4هزار مقاله دیگر درخصوص آسپرین به رشته تحریر درآمد.
خصوصیات
وزن مولکولی آسپرین 180بوده و نقطه ذوب آن بین 135تا 137درجه سلسیوس عنوان شده است. نقطه جوش آسپرین 140درجه است که در این حرارت، دارو تجزیه می‌شود. آسپرین بلورهای سوزنی‌شکل دارد و در آب به مقدار کم و در الکل به مقدار زیاد محلول است.
تردید در تأیید
داروسازی که مسئول تأیید آسپرین بود، ابتدا نسبت به نتایج و آثار آن تردید داشت اما پس از گذشت مدتی و مطالعه بسیار برای بررسی اثربخشی این ماده، دریافت که این دارو، ضد‌درد، ضد‌تب و ضد‌التهاب است
