جدایی فریده از اسکار

مسعود میر ـ روزنامه‌نگار

نشد؛ فریده به حوالی خانه اسکار هم نرسید و تنهایی‌هایش به مشهد و آمستردام ختم شد. حالا باید با اعتقاد بیشتر بپذیریم که سهم ما از اسکار حالا‌حالاها، همان دلبری اصغر در سال‌های 2012 و 2017 بود و البته خاطره نامزدی «بچه‌های آسمان» مجیدی که بعدها به مجسمه طلایی «جدایی» و «فروشنده» متصل شد. روز گذشته خبر انتخاب 10فیلم اولیه بهترین فیلم بین‌المللی آکادمی اسکار منتشر و دیگر راه صعود مسدود‌شد. اثری از «در جست‌وجوی فریده» در میان این 10فیلم نیست تا ایران مانند 83کشور دیگر حتی در مرحله انتخاب اولیه هم نشانه‌ای برای نودودومین ضیافت اسکار نداشته باشد.






همه می‌دانند 
هرسال تمام هنر و صنعت سینمای دنیا برای بوسه‌زدن به یکی از آن مجسمه‌های مرغوب آکادمی به‌صف می‌شود و هر سال هم خیلی‌ها از تجربه این خاطره ناب فیلم و جایزه محروم می‌مانند. با این پیش‌فرض، حذف‌شدن مستند «در جست‌وجوی فریده» از رقابت فشرده اولیه برای انتخاب 10فیلمی که فقط قرار است در بخش بهترین فیلم بین‌الملل رقابت‌کنند، موضوع تعجب‌برانگیزی نیست. این 10فیلم یک مرحله دیگر هم الک می‌شوند تا سرانجام 5فیلم برای یک مجسمه، اعضای آکادمی اسکار را به وجد آورند و یکی‌شان بشود دلبر.
همه می‌دانستند که فیلم خوب کورش عطایی و آزاده موسوی شانسی برای نامزدی در اسکار ندارد اما حالا که آب‌ها از آسیاب افتاده، خواندن حرف‌های یکی از 2کارگردان این فیلم درباره اسکار2020 و احوالات ایرانیان با حذف این فیلم از فهرست رقبای اسکار بهترین فیلم بین‌الملل خالی از لطف نیست.

تبلیغ کیفیت
کورش عطایی درباره انتشار اسامی فیلم‌های برگزیده در مرحله مقدماتی بهترین فیلم بین‌الملل و نبودن اثری از فریده در این فهرست می‌گوید: «اینکه چون ما هرسال به آکادمی اسکار فیلم معرفی می‌کنیم و توقع داریم اسکار هم بگیریم، توقعی غیرمنطقی است. چون ساز‌وکار سینما در ایران از حضور، پخش و تبلیغات تا اکران، اصلا توانایی رقابت با صنعت سینما در بسیاری از کشورهای دنیا را ندارد. ما نباید فراموش‌کنیم که جدا از کیفیت فیلم، نقش تبلیغات و هزینه‌هایی که برای آن درنظر گرفته می‌شود بسیار مهم است. در اسکار فقط با فیلم با‌کیفیت و به‌قولی هنری نمی‌توان به جایزه رسید چون فیلم باید خوب دیده‌ شود، اکران خوب داشته‌باشد و در جشنواره‌ها بدرخشد.» 

مستند؛ از فریده تا عسل
«اینکه هیأت انتخاب فیلم برای معرفی فیلم ما به اسکار چه مسیری را طی‌کرده، نه در تخصص من است و نه درباره‌اش نظری دارم اما می‌دانم انتخاب این فیلم به‌عنوان نماینده ایران در اسکار یک وجه مثبت برای سینمای ایران داشت و آن‌هم اینکه یک گونه‌ سینمایی یعنی مستند که در این سال‌ها سعی کرده خودش را بالا بکشد جدی‌تر گرفته‌شد و این اتفاق به همین دلیل حائز اهمیت است.» این حرف‌های کارگردان «در جست‌وجوی فریده» متصل شد به صحبت درباره حضور یک مستند در میان 10نامزد بخش بین‌الملل جایزه اسکار و اینگونه ادامه‌یافت: «مستند «سرزمین عسل» محصول کشور مقدونیه که همین 3،2روز پیش در جشنواره سینما‌حقیقت هم به نمایش درآمد در میان 10فیلم نامزد بهترین فیلم بین‌الملل اسکار قرار دارد و چون کمپانی‌های بزرگی از‌ آن حمایت می‌کنند و تبلیغات بسیار گسترده‌ای دارد، توانسته در جشنواره‌های مختلف حضور یابد و البته در آمریکا هم بدرخشد.» عطایی همچنین با اشاره به اینکه در میان 93اثری که برای بخش بهترین فیلم بین‌الملل اسکار درخواست داده‌بودند، 5فیلم مستند از 5کشور هم حضور داشتند، تأکید ‌می‌کند: «به گمانم مرزبندی درباره اینکه برای معرفی فیلمی به اسکار باید فقط سراغ فیلم‌های داستانی رفت، کمرنگ شده و حالا مستندها و انیمیشن‌ها در این رقابت شرکت می‌کنند و در‌واقع همه کشورها فارغ از ژانر و گونه فیلم، تلاش می‌کنند بهترین فیلم کشورشان را به اسکار بفرستند.»