تبرئه پراید

نورا عباسی_روزنامه نگار

اگر صفحات خبری رسانه‌ها را پیگیری می‌کنید، در میان خبرهای پر از مرگ و جراحت تصادف‌های جاده‌ای خواهید دید که وقتی قرار باشد آمار خودرویی که بیشترین نقش را در تصادف‌ها ایفا کرده است، اعلام شود، همواره پراید به‌عنوان متهم اصلی شناخته می‌شود و خودروی پژو هم در ردیف بعدی اتهام قرار می‌گیرد. اما در کنار کیفیت پایین پراید، عوامل دیگری همچون نبود جاده‌های ایمن و رانندگی بد، زمینه را برای بالا رفتن آمار تصادف‌ها و رسیدن به رقم ۱۷ هزار و ۱۳۸ نفر کشته در تصادف‌های جاده‌ای مهیا کرده‌اند.
اینکه از میان 3گزینه راننده، جاده و خودروی پراید کدامیک تأثیر بیشتری در افزایش آمار تصادف‌های جاده‌ای دارند، سؤالی است که با سعید معیدفر جامعه‌شناس، غلامعلی بهزادی مهندس راه و ترابری، سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در تهران و امیر زلالی راهدار قزوین در میان گذاشته‌ایم.
از میان این چهار نفر، سعید موتمنی تنها فردی بود که انگشت اتهام را به سوی کیفیت پایین خودروی پراید نشانه رفت و باقی کارشناسان، راننده‌ها –متأثر از عوامل انسانی و اجتماعی- را به‌عنوان دلیل اصلی تصادف‌ها معرفی کردند.

سعید معیدفر
 مدیر سابق کارگروه اجتماعی، آموزش و فرهنگ کمیسیون ایمنی راه‌ها در وزارت راه و شهرسازی 
  متأسفانه میزان حس اجتماعی را در جامعه به حداقل کاهش داده‌ایم و به همین دلیل وقتی افراد در هر حوزه‌ای وارد می‌شوند، نابهنجار رفتار می‌کنند. زمانی که اجتماع ضعیف شود، افراد رفتارهای ضد‌محیط‌زیستی و خشونت‌بار از خود نشان‌ می‌دهند. از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و میزان تصادف‌ها افزایش پیدا می‌کند. متأسفانه برخی از یک‌سو می‌خواهند جامعه فعال نباشد و از سوی دیگر هم خواهان رفتار بهنجار مردم و نبود خشونت هستند. انسان موجودی اجتماعی است و اگر احساس کند که جامعه همه‌جا همراهش است، رفتارش بهنجار می‌شود و در مقابل اگر احساس کند جامعه در هیچ جا حضور ندارد، دست به خشونت می‌زند، حتی علیه خودش. ناگفته نماند که عوامل جاده و خودرو در تصادف‌ها نقش دارند اما هیچ‌کدام از متغیرهای جاده و خودرو نقش اصلی را در تصادف‌ها ایفا نمی‌کنند و عامل اصلی را باید در اجتماع و تأثیرش بر رفتار راننده جست‌وجو کرد. در واقع ضعف فرایندها و مناسبات اجتماعی میان افراد، مشکل اساسی است. اینکه عامل تصادف‌ها را به خودرو یا جاده تقلیل دهیم، بزرگ‌ترین اشتباه است. نه اینکه این عوامل تأثیر‌گذار نباشند، اما واقعیت این است که برای یافتن دلیل اصلی، باید همان بحث حس اجتماعی را مورد بررسی قرار داد. در زمانی که بنده در وزارت راه و شهرسازی بودم، در مورد بحث تصادف‌ها تحقیقات بسیاری انجام دادیم و در سال 95 به این نتیجه رسیدیم که پژو بالاترین آمار تصادف را دارد اما به اشتباه بسیاری خودروی پراید را به‌عنوان بیشترین خودرویی که دچار تصادف شده است، معرفی کردند. از همان سال 95، براساس تعداد خودروهای پرایدی که تصادف کردند، این خودرو به‌عنوان بالاترین آمار تصادف جاده‌ای معرفی شد، درحالی‌که براساس میانگین میزان خودروهای پراید و پژو، میانگین خودروی پژو در رابطه با تصادف‌ها بالاتر از باقی خودروها بود. این تحلیل که پراید بالاترین آمار را در تصادف دارد، براساس فراوانی میزان تصادفات این خودرو مطرح شد و کاملا اشتباه بود، در این رابطه باید میانگین مدنظر باشد. البته من نمی‌خواهم بگویم که پراید خودروی خوبی است ولی اینکه براساس آمار از سال 95 اعلام کردند که پراید بالاترین آمار تصادف را دارد، اشتباه بود. بیشترین تولید صنعت خودروسازی ما پراید بوده است اما میانگین بیشترین تصادف‌ها مربوط به پژو بوده. درهرحال هیچ کدام از این موارد مهم نیستند و آنچه بیش از همه در بحث تصادف‌‌ها اهمیت دارند، مسئله اجتماعی است. از نظر من حتی اهمیت عامل فرهنگ کمتر از عامل اجتماعی است.

غلامعلی بهزادی؛ مهندس عمران 
گرایش راه و ترابری و استاد دانشگاه
  بدون شک عامل انسانی (راننده یا عابر) در میان عوامل زمینه‌ساز تصادف‌های جاده‌ای رتبه اول را دارد. عامل انسانی ممکن است که خطا کند اما اگر وسیله نقلیه مطلوب‌تر و استانداردتر باشد، می‌تواند از خطاهای انسانی جلوگیری کند، در واقع دنیای پیشرفته امروز به‌دنبال این است که با تکیه بر خدمات جدید در وسایل نقلیه، خطاهای انسانی و حتی خطاهای جاده‌ای را پوشش بدهد. این نکته مهمی است که امروزه پیگیری می‌شود؛ به‌عنوان مثال خودروهایی تولید شده‌اند که اگر سرعتشان از حد مجاز بالاتر برود، به‌صورت خودکار سرعت خودرو کاهش پیدا می‌کند یا اجازه تغییر مسیر ناگهانی را نمی‌دهند. این تغییرات می‌توانند خطاهای انسانی را کاهش دهند اما اگر از این وجه صرف‌نظر کنیم، ‌با قطعیت باید گفت که خطای انسانی و بی‌توجهی رانندگان به ایمنی‌های رانندگی در جاده، بیش از سایر موارد شرایط را برای بروز تصادف‌های جاده‌ای مهیا می‌کنند.

امیر زلالی
راهدار قزوین
  از نظر من بی‌دقتی رانندگان نخستین دلیل در تصادف‌های جاده‌ای است. خودرو می‌تواند میزان آسیب را کاهش دهد اما واقعیت این است که کنترل وسیله نقلیه خیلی مهم‌تر از این است که جنس بدنه ماشین چه باشد یا اینکه وضعیت جاده چطور است. افرادی که در جاده‌ها رفت‌وآمد می‌کنند به شناختی از مسیر و وسیله نقلیه‌شان رسیده‌اند. من سوار انواع مختلف ماشین شده‌ام و می‌دانم پراید با توجه به بدنه ضعیف و نقص‌هایی که دارد، نسبت به‌خودروهای دیگر بیشتر در معرض خطر تصادف قرار می‌گیرد اما با توجه به تجربه کاری‌ام معتقد هستم که دقت پایین راننده در زمان رانندگی می‌تواند دلیل اصلی تصادف‌های جاده‌ای باشد. در کنار کیفیت پایین پراید نمی‌توان استاندار پایین جاده‌ها را انکار کرد اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم باید بگویم که دقت راننده‌ها می‌تواند همچون عامل پیشگیرانه‌ای عمل کند و مانع از بروز تصادف شود. به‌نظر من فاجعه را خود راننده رقم می‌زند.

سعید موتمنی
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در تهران
   ایمنی خودرو، مسئله مهمی در تصادف‌های جاده‌ای است. زمانی که تصادف رخ می‌دهد، این موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بدانند از میان عوامل مختلف تصادف یعنی خودرو، جاده و راننده، کدام عامل بیش از باقی عوامل در تصادف نقش داشته‌اند. وقتی از ایمن نبودن پراید صحبت می‌شود، باید گفت که این خودرو از نظر ترمز، جلوبندی و استحکام مشکل دارد. در واقع همه خودروها در معرض تصادف قرار دارند اما تفاوت خودروی خوب و بد این است که خودروی خوب در تصادف منجر به مرگ نمی‌شود. اینکه تصادف‌های پراید بیشتر احتمال مرگ دارند، به نبود ایمنی لازم این خودرو مرتبط است. اگر بخواهم براساس درصد در مورد گزینه‌های منجر به تصادف صحبت کنم باید بگویم که از نظر من نقش خودرو در تصادف نزدیک به 60درصد است و 10درصد مشکل به راننده مربوط است و 30درصد باقیمانده نیز وابسته به مشکلات جاده‌ای است.