خانه‌ای در مریخ
تیم‌های تحقیقاتی مختلفی در تلاش هستند تا بتوانند زیستگاه جدیدی برای انسان در سیاره سرخ بنا کنند اما واقعا مریخ خانه جدید بشر می‌شود؟
ساسان شادمان منفرد_روزنامه نگار
برای ده‌ها سال، فرستادن انسان به مریخ یکی از اهداف اصلی اکتشاف‌های فضایی بوده است. کشورهایی مانند آمریکا و چین و شرکت‌هایی مانند SpaceX همگی به‌نوعی ابراز علاقه کرده‌اند که در سیاره سرخ کلونی‌هایی را ایجاد کنند. در عین حال به‌شدت نیاز است که انسان‌ها همچنان راهی برای پیشرفت و توسعه روی سیاره پرتنش‌مان پیدا کنند. مدت‌ها تلاش‌شده تا تنها با طراحی زیستگاه‌هایی که شرایط زندگی انسان‌ها در آن فراهم است، اقداماتی برای زیستن روی کرات دیگر انجام پذیرد. ساختن یک زیستگاه در مریخ، چالش‌های خاصی را به‌وجود می‌آورد که قابل مقایسه با ساخت‌و سازهای روی زمین نیست. اول از همه، موضوع کمبود فشار است؛ تقریبا یک‌درصد از فشار زمین آنجا احساس می‌شود. این بدان معناست که زیستگاه‌ها باید تحت فشار قرار بگیرند. همچنین نوسانات دمایی گسترده‌ای روی مریخ وجود دارد؛ از 20تا 153- درجه سانتی‌گراد در یک شبانه‌روز. ضمن اینکه باید درخصوص این نوسانات دما بگوییم که گرمای خورشید از جو نازک این سیاره فرار می‌کند و همین، دلیل کاهش شدید دما محسوب می‌شود. کمبود منابع مانند مصالح ساختمانی و آب نیز چالش مهمی محسوب می‌شود و البته نور خورشید هم 44درصد از آن‌چیزی که ما روی زمین احساس می‌کنیم، کمتر است.
پناهگاهی برای مهاجرت
برای غلبه بر برخی از این چالش‌ها، ناسا از سال2015 مطالعه و کار روی زیستگاه چاپ شده با چاپگر سه‌بعدی را در دستور کار خود قرار داده تا دریابد آیا کسی می‌تواند راهکار‌های مناسب برای حل این مشکلات ارائه دهد یا خیر. به‌نظر می‌رسد که چاپ سه‌بعدی یکی از بهترین راه‌ها برای ساختن زیستگاه در مریخ است. این کار باعث کاهش مقدار جرم مورد نیاز برای انتقال به سطح این سیاره می‌شود؛ خاصه آنکه بتوانیم از منابع مریخی برای چاپ آنها استفاده کنیم.
در‌ماه می سال2019به 2 تیم 700هزار دلار به‌صورت مشترک پرداخت شد تا ایده‌های پیشنهادی خود را در این خصوص بنا کنند. یکی از آنها توسط تیم Al SpaceFactory با نام
MARSHA (مارشا) در نیویورک و دیگری با نام Den@Mars که توسط دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا ساخته شد. برای کاهش فشار و شبیه‌سازی آن با مریخ، هر دو تیم، سازه خود را به‌صورت منحنی بنا کردند. درحالی‌که Den@Mars به‌صورت گنبدهای سنتی طراحی شده بود، سازندگان، مارشا را به‌صورت استوانه‌ای و به‌وسیله چاپگر سه‌بعدی چاپ کردند. به‌همین‌خاطر، ناسا به Al SpaceFactory به‌خاطر این طرح، 500هزار دلار پرداخت کرد. ناسا امید دارد که این طرح‌ها یا چیزهایی مثل آن، پایه و اساس زیستگاه‌های نهایی مریخ هنگامی که انسان‌ها در دهه2030 یا بعد از آن به آنجا مهاجرت خواهند کرد، باشد. با این حال بسیاری از چالش‌ها همچنان سر جایشان هستند. معضل نحوه فرود تجهیزات در مریخ خود جای بحث دارد که البته می‌تواند با چاپ سه‌بعدی آنها روی سیاره سرخ مرتفع شود. ضمن اینکه چالش فرستادن انسان‌ها برای زندگی روی مریخ هم به‌صورت یک معمای حل‌نشده باقی مانده است. اما اگر در کوتاه‌مدت برخی از این چالش‌ها برطرف شوند، این احتمال وجود دارد که در آینده ماموریت‌هایی در این خصوص شکل بگیرد.
مواد مریخی
برای ساختن یک زیستگاه در مریخ، مارشا از مواد موجود در مریخ استفاده می‌کند تا میزان منابع مورد نیاز از زمین را کاهش دهد. این زیستگاه با ترکیب الیاف بازالت استخراج شده از صخره‌های مریخی همراه با پلاستیک زیستی تجدیدپذیری به نام اسید پلیلاکتیک (PLA) که می‌تواند با استفاده از گیا‌هانی پرورش داده شده روی مریخ ساخته شود، بنا خواهد شد. ماده به‌دست آمده، شباهت بسیاری به فیبر کربن دارد و حتی ساختش از آن هم راحت‌تر است. ضمن اینکه پلاستیک مانعی در برابر تشعشعات کیهانی خواهد بود. استفاده از PLA این اطمینان را به ما می‌دهد که تمامی مواد، قابل بازیافت هستند. این ماده همچنین مقابل دمای متغیر مریخ انبساط و انقباض بسیار اندکی دارد. ایده این است که یک جرثقیل، می‌تواند با استفاده از این مواد، زیستگاه مورد نظر را بنا کند.
خانه‌های مریخی
در اینجا نگاهی می‌اندازیم به سایر طرح‌های ارائه شده به ناسا که مورد توجه قرار گرفته‌اند.
Den@Mars
این ایده توسط دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا ارائه شد. آنها تصمیم گرفتند تا از اسکن دیجیتال و نازل برای بیرون‌کشیدن ماده‌ای خمیرمانند برای تولید یک ساختار گنبدی استفاده کنند.
تیم کان - یتس
این تیم از جکسون می‌سی‌سی‌پی یک زیستگاه خال‌خالی طراحی کرده که می‌تواند با توفان‌های شن و آب‌وهوای بد مریخ مقابله کند.
تیم SEArch+/Apis Cor
در طراحی این تیم، از خاک مریخ استفاده می‌شود تا مسافران فضا را از اشعه کشنده محافظت کند.
5حقیقت درخصوص زندگی روی سیاره سرخ
جاذبه پایین‌تر
مریخ تنها 38درصد از نیروی جاذبه زمین را دارد. بنابراین مسافران فضا در مریخ برای غلبه بر هرگونه ضعف در تراکم استخوان‌ها و توده ماهیچه باید به‌صورت مرتب ورزش کنند.
تشعشعات فضایی
جو نازک‌تر مریخ به این معنی است که مسافران فضا در معرض تابش خورشیدی و کیهانی بیشتری قرار می‌گیرند که باید از آنها روی سطح مریخ محافظت شود.
پنجره پرتاب
با توجه به وضعیت مدارهای زمین و مریخ، ماموریت‌ها بین این دو سیاره، فقط هر 26ماه یک‌بار می‌تواند صورت بگیرد و انجام سفر حدود 8ماه زمان می‌برد.
آب در مریخ
به‌دلیل فشار کم، آب امکان مایع‌بودن را ندارد، اما تصور می‌شود که در زیرسطح، به‌صورت یخ وجود داشته باشد که می‌تواند توسط مسافران فضا مورد استفاده قرار بگیرد.
زندگی روی مریخ
این امکان وجود دارد که مریخ بتواند میزبان برخی از انواع زندگی میکروبی باشد. شاید فضانوردانی که روزی به آنجا می‌روند، چنین چیزی را کشف کنند.
