لذت خرید از گلستان‌ها

سمیرا باباجانپور_ خبرنگار

 اگر پهنه غربی پایتخت را پاتوق علاقه‌مندان به گل و گیاه بدانیم، بی‌راه نگفته‌ایم. چند سالی است که بزرگ‌ترین بازارهای گل تهران، در مناطق 5، 21 و 22 راه اندازی شده‌اند و به‌عنوان مراکز اصلی خرید گل و گیاه، روزانه خریداران زیادی را جذب می‌کنند. پرسه در بازار‌های گل و خرید کردن در آن جزء جذاب‌ترین خرید‌های شهروندان تهرانی است و بوی خوش آن تا مدت‌ها مشام را طراوت می‌بخشد و گل‌هایش در خانه، چشم را نوازش می‌دهد. با اینکه فصل پاییز است و درختان کم‌کم به خواب زمستانی می‌روند اما  رونق غرفه‌های گل بازار‌های گل و گیاه جنت‌آباد و شهید فکوری در منطقه 5، شهید لشکری در منطقه 21 و باغ ملی گیاه‌شناسی در منطقه22 نشان از روحیه همیشه بهاری شهروندان دارد.

جایگاه ویژه گل در میان شهروندان
اینکه بازار گل و گیاه در غرب تهران ساخته شود و باغچه‌های کوچک و بزرگ فروش گل و گیاه که در حاشیه‌های بزرگراه‌ها و محله‌ها وجود داشت، جمع شود؛ فکر خلاقی بود تا علاوه برساماندهی کسب و کار فروش گل و گیاه به‌‌ویژه گل و گیاه باغچه‌ای و آپارتمانی، یک فضای مناسب و استاندارد برای توسعه این حرفه ایجاد شود. اکنون فروش گل و گیاه در غرب تهران تنها به چند گلفروشی ساده ختم نمی‌شود. بازارهای گل و گیاه بزرگ به‌طور تخصصی تلاش دارند تا فرهنگ استفاده از گل و گیاه را در میان خانواده‌های تهرانی جا بیندازند و گل را نه به‌عنوان یک کالای لوکس، بلکه به‌عنوان منبع آرامش و طراوت خانه و کالای ضروری برای زندگی شهری به سبد خرید شهروندان تهرانی وارد کنند. پرسه در بازار‌های گل پهنه غربی پایتخت گواه این است که این روزها گل و گیاه جایگاه ویژه‌ای در میان تهرانی‌ها پیدا کرده‌اند. «فاطیما جابری» با چند گلدان ‌ریز و درشت به سمت اتومبیلش می‌رود. او درباره خرید گل می‌گوید: «اینک فصل خوبی برای خرید گل و گیاه است. گل‌ها به نسبت بهار و تابستان ارزان‌تر است.» او درباره انتخاب بازار گل برای خرید می‌گوید: «قیمت گل در گلفروشی‌ها گران است. از طرفی تنوع زیادی هم ندارد. ویژگی خوب اینجا در این است که قدرت انتخاب زیادی به شما می‌دهد. راستش من قرار بود تنها 2 گلدان بخرم ولی آنقدر فضای اینجا هیجان‌انگیز است که اکنون با 6 گلدان راهی خانه می‌شوم.»

منطقه 5
بازار گل جنت‌آباد استاندارد و متنوع
در میان بازارهای گل‌ غرب تهران، بازار جنت‌آباد با غرفه‌های متنوع و در فازهای مختلف توانسته جایگاه مناسبی به خود اختصاص دهد. بازاری که در 3 فاز گل و گیاه آپارتمانی، گل و گیاه باغچه‌ای و گل‌های زینتی و بخش ویژه فروش گلدان و وسایل مورد نیاز باغبانی توانسته نظر علاقه‌مندان به گل و گیاه را جلب کند و مشتریان ثابت زیادی دارد. 
سال 1389 این بازار گل در یک فاز کار خود را آغاز کرد. استقبال شهروندان از این مکان موجب شد تا توسعه آن در دستور کار قرار بگیرد و امروز ما با یک بازار گل متنوع روبه‌رو هستیم که علاوه بر فروش گل و گیاه، امکانات جانبی که مرتبط با گل وگیاه است را نیز ارائه می‌کند. بیش از 100غرفه در بازار گل و گیاه غرب تهران فعال است. 

منطقه 22
بازارگل باغ ملی گیاه‌شناسی جشن گل‌های داودی 
باغ ملی گیاه‌شناسی بیشتر به‌عنوان موزه «گل» بین علاقه‌مندان شناخته می‌شود. با این حال در بخش ورودی باغ، سوله فروش گل و گیاه وجود دارد. سوله فروش گل و گیاه باغ‌موزه گیاه‌شناسی نسبت به موقعیت باغ چندان پر بار نیست. هرچند به گفته مسئولان باغ، اینجا بیشتر برای بازدید گل است تا خرید آن ولی موقعیت و فضای باغ‌موزه این قابلیت را دارد تا یکی از بازارهای جذاب گل و گیاه راه‌اندازی شود. همه ساله همزمان با فصل پاییز جشنواره گل‌های داودی جلوه خاصی به این باغ‌موزه می‌دهد. اگر به گل‌های داودی علاقه‌دارید بی‌تردید به این باغ گیاه‌شناسی سر بزنید. 

منطقه 21
بازار گل شهید لشکری کارشناسان همراه شما هستند 
اواخر سال 1397 شهرداری منطقه 21 بازار گلی را به مساحت هزار و 600 مترمربع در قالب یک طرح مشارکتی افتتاح کرد. گلخانه‌ای متنوع مستقیم که گل و گیاه از تولید‌کننده در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. فضای گلخانه‌ای در کنار گل و گیاه فضای سبز شهری، قدرت انتخاب خوبی به خریداران می‌دهد. نکته مهم درباره این بازار گل این است که کارشناسان گل و گیاه در محل حضور دارند تا بتوانند راهنمایی لازم را برای خرید گل مناسب در اختیار شهروندان قرار دهند. ساخت پارکینگ مناسب از ویژگی‌های خوب بازار گل شهید لشکری است.

منطقه 5
بازار گل شهید فکوری یک بازار قدیمی 
بازار گل شهید فکوری متعلق به یک ارگان نظامی است و در حوالی شهرک نظامی شهید فکوری واقع شده است. این بازار گل، قدیمی‌ترین بازار گل غرب تهران محسوب می‌شود و بیش از 15 سال است که شهروندان از امکانات آن استفاده می‌کنند. این بازار به‌ شکل غرفه‌بندی طراحی نشده است و در یک سوله بزرگ، گل و گیاه متنوعی برای فروش عرضه می‌کند. طرفداران بازار گل شهید فکوری بیشتر از اهالی شهرک اکباتان و آپادانا و محله‌های اطراف هستند. قیمت مناسب و تنوع گل از ویژگی‌های آن است. 

ساماندهی گلفروشان حاشیه بزرگراه 
باغچه‌های کوچک حاشیه بزرگراه‌ها و جمع‌آوری گلفروشی‌‌های حاشیه محله‌های غرب تهران بهانه خوبی برای راه‌اندازی نخستین بازارگل حرفه‌ای در منطقه 5 شد. «مانی جعفریان» معاون خدمات شهری شهردار منطقه در این باره می‌گوید: «این طرح شهرداری موجب شد تا فروشنده‌های گل و گیاه که سابقه حرفه‌ای و طولانی نیز در این کار داشتند، ساماندهی شوند و بتوانند در محیطی استاندارد و قابل قبول فعالیت کنند. از طرفی شهروندان این امکان را پیدا کردند تا گل وگیاه دلخواهشان را در همه فصول سال تهیه کنند. این غرفه‌ها با اجاره‌ای اندک در اختیار فروشنده‌ها قرار گرفته تا بتوانند خدمات مناسب‌تری به مشتریان ارائه دهند.»

روزهای تعطیل گل بخرید
بازارهای گل‌ غرب تهران، روزهای تعطیل باز است. در حقیقت این بازارها گزینه خوبی برای گردش شهری محسوب می‌شوند. ساعت 8 درهای بازار باز می‌شود و تا 21 فعال است. 
بازار گل جنت‌آباد در شمال بزرگراه ستاری، محله جنت‌آباد شمالی، خیابان شعرا واقع شده است. 
بازار گل شهید فکوری در جاده مخصوص کرج اندکی پس از میدان آزادی واقع شده است. 
بازار گل شهید لشکری در جاده مخصوص کرج، پس از بزرگراه آزادگان، زیرگذر شهرک استقلال واقع شده است. 
بازار گل باغ ملی گیاه‌شناسی در بزرگراه تهران کرج، ورودی پیکان‌شهر واقع شده است. 

روستای کشار؛ قطب گل و گیاه پایتخت 
زمین حاصلخیز و هوای مطبوع روستای «کشار» موجب شده است که از دیرباز پرورش گل و گیاه در این روستا رونق داشته باشد. بیشتر غرفه‌داران بازارهای گل غرب تهران به ویژه منطقه 5 از اهالی روستای کشار هستند. روستانشینانی که در تولید و تکثیر نهال درختان میوه، تبحر ویژه‌ای دارند. 
با این حال از ظرفیت باغداری کشار به‌طورکامل استفاده نمی‌شود. گلخانه‌هایی که در حیاط خانه‌ها ساخته می‌شود، جوابگو نیست و اهالی بر این باورند اگر شهرداری یا بخشداری حمایت کند، روستای کشار این قابلیت را دارد تا به عنوان قطب تولید گل و گیاه تهران مطرح شود. «مهدی اصفهانی» از جوانان باغدار کشاری می‌گوید: «همه امکانات اینجا فراهم است اما چون حمایت نمی‌شویم و امکانات به‌روز کشاورزی و باغداری را در اختیار نداریم، نمی‌توانیم این حرفه آبا و اجدادیمان را توسعه بدهیم. ما قابلیت پرورش انواع گل و گیاه را اینجا داریم. حتی می‌توانیم ظروف سفالی و گلدان‌های مورد نیاز را خودمان تولید کنیم. اما امکانات نیست. راه‌اندازی کارگاه سفالگری و تولید گلدان‌های مورد نیاز برای گل و گیاه می‌تواند بستر مناسبی برای کارآفرینی روستا باشد. 

این توصیه‌ها را جدی بگیریم
روزهای حساس نگهداری از گل و گیاه 
وقتی گلدانی را از گلخانه یا فروشگاه خریداری و به آپارتمان خود منتقل می‌کنیم، مدت زمانی احتیاج دارد تا گیاه با محیط جدید سازگار شود، گیاه باید در این مدت خود را با محیطی که دارای هوای گرم‌تر، خشک‌تر با رطوبت کمتر و نور کمتر است سازش دهد. در چنین شرایطی برگ‌های گیاه آب بیشتری را در مقایسه با گلخانه از دست می‌دهد که منجر به ریزش گل‌ها و برگ‌ها در هفته نخست ورود گیاه به آپارتمان می‌شود. همچنین کمبود نور موجب زرد شدن و ریزش برگ‌ها در هفته‌های نخست در محل جدید می‌شود. در هفته نخست به گیاه آب فراوانی بدهید تا ریشه بتواند کمبود آبی را که از دست می‌دهد، جبران کند. به وسیله اسپری حتی الامکان در روز چندین بار برگ گیاهان را آبپاشی کرد تا گیاه میزان کمتری آب به‌صورت تعرق از دست بدهد. 
حتی الامکان در روزهای نخست باید گلدان را در محیط به نسبت خنک بین 13ـ16 درجه نگهداری کرد زیرا این عمل سبب تقلیل فعالیت گیاه، عمل تعرق و تبخیر آب شده و کمک زیادی به سازگاری گیاه می‌کند. بهتر است از تابش مستقیم نور خورشید به گیاه جلوگیری کرد، حتی اگر گیاه طالب نور زیاد باشد زیرا نور مستقیم موجب ازدیاد فعالیت گیاه شده و در نتیجه به آب بیشتری احتیاج پیدا می‌کند. 
باید نزدیک به 3 ماه از خرید گیاه، از کود دادن خودداری کرد. زیرا در هنگام خرید به اندازه کافی کود در خاک گلدان وجود دارد، از طرف دیگر در اثر تغییر شرایط محیط، از رشد گیاه قدری کاسته می‌شود و در نتیجه مواد کمتری در گیاه مصرف می‌شود. 

خرید گل کار ساده‌ای نیست
خرید گل برخلاف طراوت و حس خوبی که دارد، کار ساده‌ای نیست. وقتی وارد بازار گل می‌شویم بی‌شک تنوع گیاهان و زیبایی‌شان ما را هیجان زده خواهد کرد. این هیجان نباید بر روی خرید ما تأثیر بگذارد. انتخاب گیاه مورد نیازمان باید براساس شناخت ما از گیاه و نور و شرایط خانه‌مان باشد. هم‌اینک بیشتر خانه‌های ما آپارتمانی است و نور خانه‌ها کم است. باید تلاش کنیم گیاهانی را انتخاب کنیم که نیاز به نور کمی دارند. آشنایی اولیه با نیاز گیاه و شرایط منزلمان بسیار مهم است. اگر در زمینه نگهداری گل و گیاه مبتدی هستیم و تجربه‌ای نداریم کوشش کنیم گیاهانی را خریداری کنیم که شرایط نگهداری آسان‌تری دارند. گیاهانی که برگ رنگی دارند و گلدار هستند نگهداریشان سخت است و به نور بیشتری احتیاج دارند. باید تلاش کنیم در محیط خانه مکانی مشخص برای گل و گیاه داشته باشیم. چون گل و گیاه در کنار هم رشد بهتری دارند. سر زدن به بازار گل‌ها نه تنها روحیه‌بخش است بلکه مانند یک کلاس درس می‌تواند تجربیات خوبی به ما بدهد. دنیای گل بسیار متنوع است. تجربه‌ای که باغدار و فروشنده دارد می‌تواند مفید باشد چون تجربه در زمینه گل و گیاه بسیار مهم است. باید با روند رشد و پرورش گل، همراه ‌باشی تا بتوانی ویژگی‌های آن را بشناسی. تجربه، یک عامل فوق‌العاده مهم در نگهداری گل و گیاه است. با تجربه یاد می‌گیریم که نیاز به نور و آب گیاه چگونه است. ساخت بازار گل هم حال و هوای محله را مطبوع می‌کند و هم علاقه به نگهداری از گل و گیاه را در بین شهروندان افزایش می‌دهد. فرهنگسازی در این زمینه به حفظ محیط‌زیست و طبیعت کمک خواهد کرد. قابل دسترس بودن بازارهای گل در غرب تهران برای اهالی این محدوده فرصت مغتنمی است. 
الهام ثقف، مدیر مرکز تحقیقات، آموزش و مشاوره فضای سبز منطقه 5