شهرداری به کمک خانه کتاب آمد

مرتضی کاردر ـ روزنامه‌نگار

 نشست خبری هفته کتاب، صبح یکشنبه 19آبان در خانه کتاب برگزار شد و نیکنام حسینی‌پور، مدیر خانه کتاب به تشریح برنامه‌های هفته کتاب پرداخت. هفته کتاب با شعار «حال خوش خواندن» روز چهارشنبه 22آبان در یزد که امسال به‌عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شده، برگزار می‌شود. برگزاری اختتامیه هفدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه، برگزاری دومین جشنواره کتاب در فضای مجازی (صفحه خیال)، ششمین جشنواره تقدیر از فعالان حوزه کتاب، برگزاری بیست‌و ششمین جشنواره کتاب دانشجویی، تجلیل از کتابداران برگزیده، مسابقه پوپک دانا، برگزاری جشن ملی مترجمان و جشنواره مترجم محبوب من، سفر نویسندگان کودکان و نوجوانان به مدرسه‌های شهرستان‌ها و تجهیز کتابخانه‌های مناطق سیل‌زده ازجمله برنامه‌های بیست‌و‌هفتمین دوره هفته کتاب است.

50‌هزار نمایشگاه کتاب در مدارس
به گفته مدیر خانه کتاب، به همت وزارت آموزش و پرورش 50هزار نمایشگاه در هفته کتاب در 50هزار مدرسه در سراسر کشور برگزار می‌شود. همچنین با مشارکت شهرداری تهران 22برج در 22منطقه تهران تجهیز می‌شود. کارهای سخت‌افزاری کتابخانه‌های برج‌ها را شهرداری انجام می‌دهد و تجهیز کتابخانه‌ها به‌عهده خانه کتاب است. همزمان با هفته کتاب و روزهای ولادت حضرت رسول اکرم(ص) در آیینی از نویسندگانی که تاکنون درباره پیامبر(ص) کتاب نوشته‌اند، نیز تجلیل خواهد شد. رادیو فرهنگ نیز ویژه برنامه‌هایی برای هفته کتاب تدارک دیده است.

هفته کتاب در 12کشور
نیکنام حسینی‌پور از برگزاری هفته کتاب در کشورهای دیگر نیز خبر داد. به همت رایزنی‌های فرهنگی ایران در کشورهای دیگر جهان، امسال به مناسبت هفته کتاب برنامه‌هایی در 12کشور ازجمله ترکیه، مجارستان، بلاروس، آلمان، سوئیس، اوگاندا و... برگزار می‌شود. رونمایی از کتاب‌های ایرانی و ترجمه‌های آثار کلاسیک ایرانی به زبان‌های دیگر، رونمایی از کتاب‌هایی در حوزه ایران‌شناسی، دعوت و تجلیل از ایرانیان فعال در کتابخوانی در خارج از ایران ازجمله این برنامه‌هاست.

شهرداری تهران، بانی پاییزه کتاب
یکی از دغدغه‌های کتابخوان‌ها در روزهای اخیر خبر عدم‌برگزاری طرح تخفیف پاییزه بود؛ طرحی که با هفته کتاب آغاز و در فصل‌های دیگر نیز برگزار شد. طرح‌های تخفیف فصلی در سال‌های اخیر سبب استقبال مردم از کتابفروشی‌ها شده است، به‌ویژه طرح پاییزه که همزمان با هفته کتاب برگزار می‌شود و روز کتابگردی که به شکل یک آیین عمومی درآمده است. مدیر خانه کتاب چند روز پیش در گفت‌و‌گو با همشهری از برگزار نشدن طرح پاییزه کتاب به‌دلیل عدم‌تأمین بودجه طرح خبر داده بود. اما در نشست خبری هفته کتاب، گفت: «رایزنی‌های ما با نهادهای دیگر برای مشارکت در طرح تخفیف پاییزه و تأمین بودجه طرح تخفیف پاییزه ادامه داشته است. شب گذشته، رایزنی‌های ما با شهرداری تهران به نتیجه رسید و قرار شد شهرداری هزینه‌های برگزاری طرح تخفیف پاییزه را در تهران تقبل کند. بنابراین، طرح پاییزه با تخفیف 20درصد در روزهای هفته کتاب در کتابفروشی‌های تهران برگزار خواهد شد.»

بودجه کتاب چشم‌انداز روشنی ندارد
اما آیا بهتر نبود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خود بودجه طرح‌های تخفیف فصلی را تأمین کند و خانه کتاب از مشارکت نهادهای دیگر برای برگزاری بهتر طرح استفاده کند و با حمایت آنها زمان برگزاری طرح یا میزان تخفیف‌ها را بیشتر کند؟ مگر بودجه برگزاری طرح تخفیف پاییزه چقدر است که وزارت ارشاد توان تأمین آن را ندارد؟ آیا کمبود بودجه تاکنون سبب شده است که جشنواره فیلم فجر یا جشنواره‌های دیگری که هرکدام چند برابر طرح‌هایی مثل طرح پاییزه هزینه برمی‌دارند، برگزار نشود؟ اگر قرار بود وزارت ارشاد به تنهایی چنین طرحی را برگزار کند، چقدر هزینه و صرف زمان و برنامه‌ریزی و کار ستادی نیاز داشت؟ حالا که هفته کتاب و طرح پاییزه و روز کتابگردی جا افتاده است، چرا ارشاد و خانه کتاب هر دوره آن را کم‌رنگ‌تر و بی‌رمق‌تر از گذشته برگزار می‌کنند؟ وقتی طرحی سبب رضایت کتابفروشی‌ها و کتابخوان‌ها شده است، چرا ارشاد و خانه کتاب نباید در برگزاری آن همت بیشتری به خرج دهند؟
نیکنام حسینی‌پور، در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار همشهری گفت: «دغدغه اهالی کتاب و رسانه را درباره طرح پاییزه می‌فهمم. خانه کتاب کوشش بسیار کرد تا معاونت فرهنگی هزینه‌های برگزاری طرح را تأمین کند، اما بودجه فرهنگی کاهش یافته و معاون فرهنگی گفته است که چشم‌انداز روشنی از تخصیص بودجه برای معاونت در ماه‌های آینده وجود ندارد. حتی ممکن است نتواند هزینه‌های جاری خود را در ماه‌های آینده تأمین کند، بنابراین بهتر است که تعهد تازه‌ای ایجاد نشود تا خانه کتاب و معاونت فرهنگی بدهکار کتابفروشی‌ها نباشند. طرح‌های تخفیف فصلی عادلانه‌ترین شیوه پرداخت یارانه کتاب بوده است. اما وقتی کشور با مشکلات اقتصادی مواجه می‌شود، نخستین بودجه‌ای که کاهش پیدا می‌کند، بودجه بخش فرهنگ است. فرهنگ و کتاب خیلی زود از سبد خرید مردم کنار می‌روند. خانه کتاب مجری سیاست‌های وزارتخانه است و ما نمی‌توانیم از وزارتخانه بخواهیم که هزینه برگزاری جشنواره‌ها یا برنامه‌های دیگری مثل نمایشگاه‌های استانی را صرف برگزاری طرح پاییزه کند. در شرایط فعلی چاره‌ای جز تن دادن به وضع موجود نداریم.»
شهرستان‌ها بانی ندارند
او در پاسخ به این پرسش که تکلیف شهرستان‌ها چه می‌شود و چه‌کسی هزینه برگزاری طرح تخفیف پاییزه را در شهرستان‌ها تأمین می‌کند، گفت: «سیاست ما، دست‌کم در برگزاری طرح‌های تخفیف فصلی، تمرکززدایی و توجه به استان‌ها و شهرستان‌ها بود. وقتی زمان برگزاری طرح در تهران به‌دلیل مشکلات بودجه‌ای کم شد، روزهای برگزاری طرح در شهرستان‌ها بیشتر بود. حتی محدودیت‌هایی که برای کتابفروشی‌های تهران در سقف یارانه اختصاصی وجود داشت، در شهرستان‌ها کمتر بود و همواره با تسامح بیشتری با شهرستان‌ها برخورد می‌کردیم. ما با استانداری‌ها رایزنی کردیم اما هیچ‌کدام برای تأمین هزینه‌ها پیشقدم نشدند. من دوباره اعلام می‌کنم که اگر هر کدام از استانداری‌ها یا شهرداری‌ها بخواهند هزینه‌های برگزاری طرح تخفیف را تأمین کنند، خانه کتاب آمادگی دارد تا در کمتر از 24ساعت زمینه برگزاری طرح را فراهم کند.»

همه هزینه‌های هفته کتاب منتشر می‌شود
مدیر خانه کتاب در پاسخ به پرسشی دیگر درباره شفافیت در مصرف بودجه‌های هفته کتاب گفت: «خانه کتاب تاکنون شفاف‌تر از نهادهای دیگر عمل کرده است. در طول برگزاری طرح‌های تخفیف در دوره‌های گذشته، میزان بودجه اختصاص یافته به هر کتابفروشی‌ و میزان فروش آنها به شکل آنلاین قابل رصد بود. اما امسال حاضریم که نحوه مصرف بودجه‌های هفته کتاب را در سامانه شفافیت بگذاریم».


  
روزهای هفته کتاب
22آبان: کتاب و پایتخت کتاب ایران
23آبان: کتابخانه کانون فرهنگی محله
24آبان: کتاب معجزه پیامبر(ص)
25آبان: وقف کتاب، ترویج کتابخوانی
26: مدرسه کتاب‌محور، دانش‌آموز کتابخوان
27آبان: کودک، کتاب، ‌آینده
28آبان: کتاب، مبنای تمدن
29آبان: کتاب، رسانه، فضای مجازی
30آبان: کتابفروشی، پاتوق فرهنگی