استراتژی حاشیه‌ساز

فرزانه آئینی ـ خبر‌نگار

ثانیه‌ها برای رسیدن به کارزار یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی به شماره افتاده است و تا کمتر از 4‌ ماه دیگر تکلیف مجلس یازدهم و ترکیب سیاسی آن مشخص می‌شود.
در سوی راست میدان، اصولگرایان درپی رسیدن به سرلیست واحد و اتحاد حداکثری به جد سرگردان و مشغول حساب و کتاب هستند و می‌خواهند هر طور که شده در مقابل اجماع سهل‌‌الوصول اصلاحات به یک اجماع نسبی برسند و بعد از 4دوره پیاپی دربرابر رقیب سیاسی در مجلس آتی نفسی تازه کنند.
در سوی چپ میدان اما اصلاح‌طلبان که یک دهه‌ای می‌شود دردسرهای رسیدن به اجماع حداکثری را پشت‌سرگذاشته‌اند گره انتخاباتی بزرگ‌تری دارند و آن هم مجاب‌کردن پشتوانه اجتماعی‌شان به حضور در انتخابات دوم اسفندماه است که به‌دلیل بازگشت تحریم‌های اقتصادی آمریکا و برهم خوردن نظم برجام از یک سو و از سوی دیگر گرانی‌های اخیر و نوسانات بازار، کام مردم را تلخ کرده است.
 برهمین اساس اصلاح‌طلبان برای ترغیب پشتوانه اجتماعی‌شان به حضور پای صندوق‌های رأی، تاکتیک‌ها و استراتژی‌های متنوعی را محل نقد و ارزیابی قرار داده‌اند، طرح سرا یا «سامانه رأی سنجی اصلاح‌طلبان» که هفته گذشته کلیات آن از سوی شورای‌عالی سیاستگذاری تأیید شد محتمل‌ترین گزینه برای سبک حضور اصلاحات در انتخابات پیش رو است؛ طرحی که قائل به گزینش و رتبه‌بندی کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری این جبهه از پایین به بالا از سوی عامه مردم و معرفی آن به شورای‌عالی سیاستگذاری است.  این طرح در همان روز رونمایی با واکنش منفی غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی رو‌به‌رو شد.
او این طرح را ناکارآمد دانست و تأکید کرد برای مردم مؤثر‌بودن انتخابشان و نتیجه انتخابشان مهم است نه مناسک این انتخاب؛ البته او در مذمت و نکوهش این ایده تنها نماند و 4حزب دیگر اعتماد ملی، حزب اسلامی کار، انجمن اسلامی معلمان و حزب پیشروی اصلاحات به او پیوستند.
بعد از نهی این تصمیم از سوی 4حزب مذکور، مدافعان طرح همچون حمیدرضا جلایی‌پور، آذر منصوری، محسن هاشمی، عبدالله ناصری و... یکی‌یکی به میدان آمدند و از اهمیت نظرسنجی از بدنه هزاران نفری در تصمیم‌گیری‌های شورای‌عالی سیاستگذاری حمایت کردند و حتی پایگاه اجتماعی بنیاد امید ایرانیان  نیز که وابسته به محمدرضا عارف، رئیس شورای‌ سیاستگذاری اصلاح‌طلبان است، دست به‌کار شد و نظرسنجی درمورد مؤثر بودن یا نبودن ایده‌ سرا در وحدت و پیروزی اصلاحات را در معرض رأی عموم قرار داد. ورای واکنش فعالان سیاسی و چهره‌های حزبی به این طرح، اعضای فراکسیون امید مجلس  نیز که برآمده از حمایت شورای‌عالی سیاستگذاری هستند در قبال این طرح اعلام موضع کردند. موافقان این ایده همچون محمود صادقی، عبدالکریم حسین‌زاده و غلامرضا حیدری آن را گامی رو به پیش دانستند و در گفت‌وگو با همشهری تأکید کردند اصل ایده خوب است و ایرادات به آن در ورود به جزئیات قابل رفع است.

نظرسنجی مستقیم از مردم
محمود صادقی، نماینده تهران در این‌باره به همشهری گفت: سازو کار انتخاب نمایندگان مجلس باید به سبکی باشد که نظر مردم به‌صورت مستقیم در آن تأثیر‌گذار باشد و این تأثیر‌گذاری اعتماد مردم به وکلایشان را دو چندان می‌کند. او ادامه داد: این ایده هنوز نیازمند بررسی و واکاوی و به تعبیری چکش‌کاری دقیق است و فعلا کلیات آن تصویب شده است و اگر نقدی باشد در جزئیات قابل بررسی خواهد بود.
 غلامرضا حیدری، نماینده تهران نیز دراین باره به همشهری گفت: تشویق مردم به مشارکت در گزینه‌های انتخاباتی، شور و شوق انتخاباتی را بالا می‌برد و شورای‌عالی اصلاحات بی‌واسطه در جریان خواست مردم و سبک نیاز جامعه قرار می‌گیرد.

باید فرهنگسازی‌ کرد
درمقابل موافقان طرح، اما منتقدان این ایده چون پروانه مافی، الیاس حضرتی و علیرضا محجوب در گفت‌وگو با همشهری تأکید کردند تا بدنه حزبی قوی در کشور شکل نگیرد و سازوکار عملکرد حزبی در کشور به رسمیت نرسد به‌کار‌گیری چنین ایده‌هایی نمی‌تواند راهگشا شود و تنها سبب هدر رفتن زمان برای حصول اجماع و کار کارشناسانه انتخاباتی می‌شود.
ژدرهمین راستا پروانه مافی، نماینده تهران به همشهری گفت: برای تحقق چنین سازوکار و روندی ما ابتدا باید احزاب قوی و صاحب رأی و بدنه اجتماعی داشته باشیم تا بتوانند باید‌ها و شایدهای انتخاب یک نماینده را برای اعضایشان شرح دهند و بعد اعضا به واسطه نگاه حزب در چنین روندی دخیل شوند.
او تأکید کرد: دشواری‌ها و سختی‌های یک نماینده به خوبی برای عامه مردم مشخص نیست و انتظاراتی که مردم از یک نماینده مجلس دارند با جایگاه حقوقی و قانونی یک نماینده تفاوت‌های بسیاری دارد که باید دراین زمینه خیلی جدی فرهنگسازی‌ و اطلاع‌رسانی شود.
الیاس حضرتی، قائم‌مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی نیز با بیان اینکه طرح سرا در شرایط فعلی کشور که احزاب توانمندی نداریم ناکارآمد است، به همشهری گفت: وقتی احزاب تأثیر‌گذاری نداریم که همچون جوامع پیشرفته از صفر تا صد انتخابات، مردم را درگیر کنند و به مردم شناخت دقیق و درستی از کاندیداها بدهند اجرای این ایده نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
 او تأکید کرد:ما باید سازوکاری را فراهم کنیم که کاندیداهایی که به مجلس وارد می‌شوند مفید واقع شوند و شعارهای انتخاباتی جریان اصلاحات را دنبال کنند چرا که مردم براساس کارنامه مفید بودن نماینده را قضاوت می‌کنند.



رهبر جریان اصلاحات از طرح سرا دفاع می‌کند

عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان ضمن دفاع از «طرح سرا» با بیان اینکه این طرح مورد موافقت رهبر جریان اصلاحات هم قرار خواهد گرفت، معتقد است که منتقدان نقدشان غیرمنصفانه است و می‌خواهند ذهن و فضای ذهنی جامعه را منحرف کنند. جواد امام در گفت‌وگو با ایلنا در مورد «طرح‌سرا»، گفت: دوستان در جلسه راجع به طرح سرا انتقاداتی داشتند که در همان‌جا گفته شد اگر ابهامی هست، در زمان رسیدگی به جزئیات رفع خواهد شد. درباره این موضوع چندین جلسه بحث، بررسی و اظهارنظر انجام گرفته و در نهایت منتج به تصمیم‌گیری شده است که کلیات طرح به تصویب سه‌چهارم حاضران نیز رسیده است. وی اضافه کرد: دوستانی که در یک حرکت جمعی حضور دارند، شایسته نیست بیایند بعد از بحث و بررسی و اظهارنظری که شده و اکثریت به آن رأی دادند، برخلاف آنچه در جلسه گذشته است، جوسازی کنند. امام در مورد اینکه آقای غلامحسین کرباسچی اعلام کرد ۹رأی مخالف و ۴رأی ممتنع به طرح سرا داده شده است، گفت: آنچه در جلسه رخ داد ۵ نفر مخالف بودند و ۲ نفر هم رأی ممتنع بود که توسط حاضرین داده شد. دبیرکل مجمع ایثارگران درباره اینکه طرح سرا از بالا به پایین بوده و شکلی غیرحزبی دارد، گفت: اینگونه که می‌گویند طرح از بالا به پایین است، نیست. این روند مطابق تشکیل شورای مرکزی یک حزب است. بدین‌ترتیب که قبل از شکل‌گیری شورای مرکزی هر حزب، مجمع عمومی تشکیل می‌شود و اعضا را دعوت می‌کنند و در نهایت شورای مرکزی تشکیل می‌شود. آیا اینکه شورای مرکزی بعدا ۳۰۰نفر عضو حزب را معرفی کند، حرکت از بالا به پایین محسوب می‌شود؟ وی با بیان اینکه فرایند طرح سرا دخالت اشخاص را کاملا محدود می‌کند، درباره پیشنهاد پذیرفته‌شده خود در شورای‌عالی سیاستگذاری، گفت: پیشنهاد این بود که دوستانی که ابهام و ایرادی راجع به فرایند طرح دارند، بیایند به‌عنوان ناظر بر آن قرار گرفته و اطمینان لازم را به‌دست بیاورند تا نگرانی‌هایشان برطرف شود.