سرطان در پیش‌رو

خدیجه نوروزی_روزنامه نگار

   تغییر سبک زندگی و گرایش به سمت مصرف غذاهای آماده و فست‌فودها در چند دهه اخیر منجر به افزایش سرطان شده است. آمارها نشان می‌دهد که در طول چند سال اخیر همواره بیماری‌های سرطانی و تومورها با بیش از 11درصد، در جایگاه دوم علل مرگ‌ومیر قرار گرفته‌اند. گرچه متولیان و دست‌اندرکاران حوزه سلامت، تأکید دارند که ایران گرفتار «سونامی» سرطان نشده اما شیوع رو به افزایش سرطان‌های جدید در کشور نشاکمتر از متوسط جهانی بروز سرطان در ایران به ازای هر 100هزار نفر مرد 155نفر و به ازای هر 100هزار نفر زن 128نفر است که به‌مراتب کمتر از متوسط جهانی است. ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت در گفت‌وگو با همشهری با اعلام این آمار می‌گوید: در جهان در هر 100هزار نفر مرد 219سرطان جدید و در هر 100هزار زن 183سرطان جدید ایجاد می‌شود اما در ایران سالانه 110هزار سرطان جدید رخ می‌دهد که 53درصد در مردان و 47درصد هم در زنان است. حریرچی می‌افزاید: در تمام کشورها میزان بروز سرطان در 2دهه آینده افزایش پیدا خواهد کرد. طی 2 دهه آینده سرطان در کشورهای غربی 63درصد و در ایران 115درصد افزایش پیدا می‌کند.

علل ابتلا
هم‌اکنون کشورهای توسعه‌یافته اروپایی همچون دانمارک، نروژ و فرانسه با اینکه داعیه سبک زندگی پیشرفته دارند دارای بیشترین میزان ابتلا به سرطان هستند. بنابراین هر چه سبک زندگی‌ها به سمت غربی شدن مانند مصرف چربی زیاد، چاقی زیاد، کم تحرکی و مصرف کم سبزیجات و مصرف دخانیات گرایش پیدا می‌کند میزان بروز سرطان افزایش می‌یابد. حریرچی می‌گوید: جمعیت کشورها در حال مسن‌شدن است و سن بالا مهم‌ترین عامل بروز سرطان است چون اکثر سرطان‌ها و تومورها برای سنین پیری هستند. بنابراین میزان افزایش سرطان در کشورهای منطقه که به طرف پیری حرکت می‌کنند بیش از کشورهای غربی است که قبلا پیر شده‌اند.
قائم‌مقام وزیر شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان را معده، پروستات و روده بزرگ و مثانه و شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان را پستان، روده بزرگ، تیروئید و معده اعلام می‌کند. همچنین در مورد تجهیزات درمانی موجود در کشور معتقد است ما در زمینه تجهیزات پزشکی برای درمان سرطان در کشور کمبود قابل توجهی نداریم. البته در بعضی از دستگاه‌های رادیوتراپی خیلی‌پیشرفته، کمبود نسبی داریم ولی تجهیزات درمانی در سایر روش‌ها را به میزان کافی داریم. از سوی دیگر به هیچ عنوان کمبود دارو هم نداریم. تعدادی از داروهای ضد‌سرطان را در داخل تولید می‌کنیم و اگر نیاز به واردات در تامین برخی داروها از خارج کشور باشد، در این زمینه اقدامات لازم را انجام می‌دهیم.

پیشگیری 
هر سرطانی اگر در مراحل اولیه باشد، درمان می‌شود. در همین راستا وزارت بهداشت 3سرطان سینه، روده بزرگ و دهانه رحم را در برنامه تشخیص زودهنگام سرطان قرار داده است و در آینده سرطان‌های دیگری جهت تشخیص زودهنگام به برنامه اضافه می‌شوند.
 این سه‌سرطان، ۲۵درصد از کل موارد سرطان‌ها در مردان و زنان محسوب می‌شوند. اما در مجموع باید به این نکته توجه داشت که با داشتن تغذیه مناسب می‌توان درصد ابتلا به سرطان را کاهش داد. به‌طور کلی همیشه توصیه شده است که برای پیشگیری، کنترل، درمان انواع سرطان، تغذیه مناسب بسیارتأثیر‌گذار است و مصرف غذاهای مغذی و سالم و همینطور اجتناب از غذاهای ناسالم و چرب، توصیه شده است که به افزایش مقاومت بیمار به سرطان و بهبودی وی، منجر می‌شود. البته دکتر حریرچی در مورد پیشگیری سرطان می‌گوید: ما نمی‌توانیم این موضوع را پیشگیری کنیم چون در هیچ کجای دنیا نتوانسته‌اند این کار را انجام دهند اما با تغییر سبک زندگی می‌توانیم میزان افزایش آن را کنترل کنیم.

هزینه 3 هزارمیلیاردی درمان 
یک بخش از هزینه‌های درمان سرطان مربوط به هزینه‌های مستقیم و بخشی از آن غیرمستقیم است. هزینه مستقیم آن بخشی از هزینه‌هایی است که از سوی مردم و دولت پرداخت می‌شود و هزینه غیرمستقیم ناشی از هزینه‌های خانوادگی، بیکاری و… است. معاونت درمان وزارت بهداشت، هزینه‌های مستقیم درمان سرطان در ایران را سالانه بالغ بر 3 هزار میلیارد تومان اعلام کرده است که البته بخش اعظم این هزینه از محل پوشش بیمه بوده و مابه‌التفاوت آن هم از محل طرح تحول سلامت پرداخت می‌شود تا به مردم و بیماران فشار وارد نشود. همچنین اعلام کرده سالانه ۱۵۰۰میلیارد تومان صرف درمان بیماران سرطانی با شیمی‌درمانی می‌شود. این درحالی است که سالانه بین ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ میلیارد تومان هزینه داروهای بیماران سرطانی است و ۸۰ درصد این مبلغ را صندوق‌های بیمه‌گر و یارانه وزارت بهداشت تحت پوشش قرار می‌دهند و کمتر از ۲۰ درصد این هزینه را بیماران می‌پردازند.ن می‌دهد که در دهه‌های پیش‌رو باید منتظر خبرهای تأسف‌بارتری در این حوزه باشیم.

سرطان و بیمه سلامت
هزینه‌های درمانی سرطان که در مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی انجام می‌شود

درصورتی که فرد بیمه‌شده به مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی طرف قرارداد با بیمه سلامت مراجعه کند، تمام هزینه‌های مربوط به شیمی‌درمانی را بیمه سلامت می‌پردازد و بیمه شده هزینه‌ای بابت شیمی‌درمانی پرداخت نمی‌کند. همچنین بیمه سلامت 90درصد هزینه داروهای ایرانی را می‌پردازد و اگر دارویی خارجی باشد، هزینه معادل ایرانی آن پرداخت می‌شود. خوشبختانه در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی خدمات شیمی‌درمانی و رادیوتراپی رایگان است. یک بسته حمایتی در معاونت درمان وزارت بهداشت تحت عنوان بسته حمایتی بیماران سرطانی است که آن هم به‌طور عمده برای بیماران کمتربرخوردار است که علاوه بر خدمات بستری، خدمات بخش سرپایی نیز تحت پوشش قرار می‌گیرد تا هزینه بیماران سرطانی کاهش پیدا کند.



مبارزه با سرطان
هر سرطانی اگر در مراحل اولیه باشد، درمان می‌شود. در همین راستا وزارت بهداشت، 3سرطان سینه، روده بزرگ و دهانه رحم را در برنامه تشخیص زودهنگام سرطان قرار داده است و در آینده سرطان‌های دیگری جهت تشخیص زودهنگام به برنامه اضافه می‌شوند