چشم نگران شهرها به بهارستان

محمد سرابی ـ خبر‌نگار

چشم شهرها به تصمیمات این هفته مجلس شورای اسلامی است.لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، اردیبهشت امسال در دستور کار صحن مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و پس از آن به موضوع بحث میان شهرداری‌ها و نمایندگان مجلس تبدیل شد. لایحه از مدت‌ها قبل در قوه مقننه مطرح شده بود اما برخی از مسئولان شهری به روند بررسی این لایحه و جزئیاتی که باعث کاهش درآمد شهرداری‌ها می‌شود، واکنش نشان دادند. این در حالی است که نمایندگان مجلس بعد از پشت‌سر گذاشتن چند روز تعطیلی و حضور در حوزه‌های انتخابیه، فردا کار خود را در صحن علنی ازسر‌می‌گیرند و مهم‌ترین موضوع‌شان در تصمیمات پاییزی، بررسی مجدد لایحه مالیات بر ارزش افزوده است.
نمایندگانی از مجلس که موافق اجرای این لایحه هستند، اعلام کرده‌اند که این قانون درآمد‌های ثابت شهرداری‌ها را کاهش نمی‌دهد اما در شرایطی که درآمد‌ شهرداری‌ها از محل پروانه‌ ساخت‌وساز کاهش پیدا کرده ‌است، نگرانی درباره مسدودشدن بخش دیگری از درآمد‌های شهرداری‌ را بیشتر کرده است. مهر امسال لایحه پس از طرح در صحن مجلس دوباره به کمیسیون ارجاع شد و اکنون به آخرین روز‌های بررسی آن نزدیک می‌شویم.
برخی از نمایندگان مجلس اظهار می‌کنند که این لایحه درآمد‌های شهرداری‌ها را کاهش نخواهد داد و موارد مورد نظر شهرداری‌ها در آن لحاظ شده است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید براینکه سهم شهرداری‌ها در اصلاح قانون به نسبت قبل افزایش پیدا کرده است، به همشهری می‌گوید: در جلسات متعددی که در مجلس برگزار شد، شهرداران و اعضای شورای‌عالی استان‌ها حضور داشتند و مواردی که مدنظر داشتند، بررسی و اصلاح شده است. در نهایت و در مرحله اجرا، سهم شهرداری‌ها از 100واحد مالیاتی که بابت مالیات بر ارزش افزوده وصول خواهد شد، کم نشده است. محمدرضا پورابراهیمی درباره تغییر کلمه «عوارض» به «مالیات» در لایحه، بیان می‌کند: این مورد که نگرانی ایجاد کرده بود هم در قانون دیده شده است تا نحوه پرداخت مشخص داشته باشد. اتفاقا دولت هم درباره دریافت مالیات دغدغه‌هایی دارد که مطرح کرده است. او در پاسخ به این سؤال که آیا با اصلاح قانون درآمد شهرداری‌ها روانه صندوق دولت نخواهد شد، می‌گوید: شکل و نحوه اجرای قانون معین شده است تا درآمد شهرداری‌ها به آنها برسد و مانعی بر سرراه آن وجود نداشته باشد. هم‌اکنون نیز مالیات بر ارزش افزوده‌ای که به شهرداری‌ها می‌رسد، پایدار‌تر و ثابت‌تر و قابل اتکاتر از بقیه درآمد‌های آنهاست و همین روند هم ادامه خواهد داشت. لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده در رفت و برگشت به صحن و کمیسیون تغییرات زیادی داشته است. نماینده مردم تهران در مجلس نیز در این‌باره به همشهری می‌گوید: از 9درصد عوارض، 4درصد برای شهرداری‌‌ها، 4درصد برای دولت و یک‌درصد برای بخش سلامت درنظر گرفته شده است. ما گزارش را نهایی کردیم و به صحن فرستادیم، در صحن هم مواردی بررسی شد. در این میان نگرانی‌هایی که شهرداری‌ها و شورای‌عالی استان‌ها درباره ترکیب شدن «عوارض» و «مالیات» داشتند‌ را اصلاح کردیم و مواد مختلفی که باعث نگرانی‌ می‌شد، در جلسات مختلف برطرف شد تا سهم شهرداری‌ها کم نشود. سید‌فرید موسوی درباره اینکه کمیسیون اقتصادی در مدتی طولانی به بررسی لایحه مالیات بر ارزش افزوده پرداخته است، بیان می‌کند: لایحه به این دلیل از صحن به کمیسیون برگشته چون باید در بعضی معافیت‌هایی که درنظر گرفته شده بود، بازنگری شود. در این مدت مواردی که شورای‌عالی استان‌ها مطرح کرد هم مجددا مورد توجه قرار گرفت و اکنون دیگر در این لایحه وجود ندارد. نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی‌ بیان می‌کند: ما خودمان را مقید و موظف می‌دانیم که درآمد‌های پایدار شهرداری‌ها و شورا‌ها را تقویت کنیم، به همین دلیل تأکید شده است که «عوارض» متعلق به شهرداری‌ها‌ست. این موضوع ماه‌ها قبل مطرح شد و کمیسیون اقتصادی اصلاحات لازم را انجام داد. او درباره همفکری نمایندگان مدیریت شهری و مجلس شورای اسلامی می‌افزاید: البته ارتباط لازم کمی با تأخیر اتفاق افتاد و در مراحل اولیه بررسی لایحه کامل نبود ولی در چند‌ماه اخیر نمایندگان شهرداری‌ها و شورای‌عالی استان‌ها در جلسات مشترک با نمایندگان مجلس حضور دارند و با همراهی آنها این موارد بررسی شده است.
موسوی تأکید می‌کند: فرصت زیادی باقی‌نمانده و به‌اصطلاح از «دقیقه نود» هم عبور کرده‌ایم اما باز هم موارد مهم در صحن علنی قابل بررسی است. اما باز‌هم از دوستان شورای‌عالی استان‌ها، شهرداری‌ها و شورا‌ها می‌خواهم که اگر تصور می‌کنند مواردی باید به شکل جدی‌تر مورد بررسی قرار گیرد، باز هم به کمیسیون اعلام کنند.




همه درآمد‌های پایدار شهرداری‌ها از مالیات برارزش افزوده نیست

گرایش شهرداری‌ها به کسب درآمد پایدار به جای فروش تراکم، اهمیت بیشتری به لایحه مالیات بر ارزش افزوده می‌دهد. موسوی، نماینده مردم تهران در مجلس دراین‌باره می‌گوید: این درست نیست که تصور کنیم تمام درآمدهای شهرداری تنها از محل مالیات برارزش افزوده تامین شود بلکه ما باید تمهیدات متعددی برای تامین آن درآمد‌ها ببینیم. تنها بخشی از درآمد‌ها در بخش مالیات بر ارزش افزوده قرار می‌گیرد. بخش دیگر در لایحه درآمد‌های پایدار شهرداری‌ها قرار دارد که جداگانه است. باید مجموع این لوایح را ببینیم. البته حق شهرداری‌ها این است که درآمد‌های پایدار داشته باشند و مجلس هم بر این تأکید دارد. ما خود را موظف می‌دانیم که دغدغه‌های شهرداری‌ها را مرتفع کنیم تا بتوانند با آسودگی بیشتر وظایف خود را در قبال خدمت‌رسانی به مردم ‌انجام دهند.





قانونگذاری شورا‌ها درباره عوارض محلی بار‌ها نقض شده بود

یکی از نگرانی‌ها درباره لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده مربوط به کاسته‌شدن از محدوده ‌قانونگذاری شورا‌ها‌ست که دیگر نخواهند توانست عوارض جدید ایجاد کنند. پورابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دراین‌باره می‌گوید: یک نوع بی‌نظمی ایجاد شده بود زیرا هر شورا عوارض محلی مخصوص به‌خود وضع می‌کرد و هر 3‌ماه یا 6‌ماه دیوان عدالت اداری بخشی از آنها را نقض می‌کرد. بخش عمده‌ای از شکایات موجود در دیوان عدالت اداری در حوزه شورا‌ها مربوط به همین عوارض محلی است. گاهی اوقات هم شورای‌ جدید مصوبه قبلی را رد می‌‌کرد. از طرف دیگر، هم‌اکنون هر مصوبه شهرداری‌ها بابت عوارض، باید در فرمانداری تأیید شود. به‌طور کلی، مصوبات شورا‌ها در این زمینه خاص بدون تأیید وزارت کشور وجه قانونی ندارد. با قانون جدید شورا‌ها می‌توانند عوارض محلی را پیشنهاد بدهند تادر چارچوب جدید بررسی شود.



حمیدرضا حاجی‌بابایی
نماینده همدان و فامنین در مجلس
لایحه جدید مالیات بر ارزش افزوده از هارمونی لازم برخوردار نیست و با بررسی در کمیسیون‌ها بسیاری از مفاد آن باید تغییر کند. قانونگذاری به‌صورت یکباره معنا ندارد و باید ریزه‌کاری را درنظر گرفت و بر مسائل خرد هم اشراف داشت. امروز برای اداره شهرداری‌ها با مشکل مواجه هستیم. همدان یک‌هزار میلیارد تومان درآمد دارد که به شهرداری نمی‌رسد. بنابراین باید برای افزایش درآمدهای پایدار شهرها فکر شود و نباید با اقداماتی همین میزان کم درآمدهای پایدار بازهم کاهش پیدا کند. بیش از 75درصد درآمد شهرها به فروش تراکم‌ اختصاص دارد که ناپایدار به‌حساب می‌آید و اگر درآمدهای پایدار با تغییراتی که در مالیات بر ارزش افزوده رخ داده کاهش یابد، زیست شهرها بیش از پیش دچار مشکل می‌شود.




امیر خجسته
نایب‌رئیس کمیسیون اصل90 مجلس
هم‌اکنون جایگاه بسیاری از شوراهای اسلامی شهر پایین آمده و به شورای شهرداری تبدیل شده‌اند. این در حالی است که با تحقق مدیریت واحد شهری همه بخش‌ها تحت مدیریت و نظارت شورای شهر قرار می‌گیرد. باید توجه شود که پارلمان‌های شهر در سایر کشورها اختیارات قابل توجهی دارند. در این میان برای بالا‌رفتن جایگاه شوراها، لازم است تا در تنظیم لوایح و طرح‌ها و تصویب قوانین، دقت مورد نیاز لحاظ شود. به‌طور نمونه، برخی ایرادات به لایحه جدید مالیات بر ارزش افزوده وارد است. ما نیز در مجلس اجازه نمی‌دهیم که از قدرت شوراها کاسته شود. شهرها برای توسعه و پیشرفت به شهرداری قدرتمند نیاز دارند اما دولتی‌کردن شهرداری‌ها، از قدرت و اختیار این نهاد کم می‌کند.





 کامران گردان
رئیس شورای اسلامی شهر همدان
شورای شهر دارای جایگاه والایی در قانون اساسی بوده و نقش و وظایف آن مشخص شده است. درعین حال انجام برخی رفتارها و اقدامات حاکی از آن است که مجلس و دولت به‌دنبال تضعیف جایگاه شورای شهر هستند. لایحه جدید مالیات بر ارزش افزوده جای گلایه دارد. آن هم در شرایطی که مجلس و دولت هیچ حمایتی از شوراهای شهر نمی‌کنند، با وجود این، با اجرای لایحه جدید بازهم از قدرت شوراها کاسته شده و شهرداری‌ها دولتی می‌شوند. قانون مالیات بر ارزش افزوده که در سال‌87 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، برای شوراهای اسلامی شهرها و شهرداری‌ها بسیار حائز اهمیت بود. این قانون به یک منبع درآمد پایدار برای شهرداری‌ها به‌ویژه شهرداری شهرهای کوچک تبدیل شده بود.





محمود میرلوحی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران
فروش تراکم از ابتدا هم راه‌حل درستی نبود و فقط یک راهکار مقطعی بود. در تهران یک میلیون پلاک وجود دارد و سالانه 10هزار پروانه ساخت‌وساز صادر می‌شود. مگر تهران چقدر ظرفیت دارد که بخواهیم عوارض اداره شهری که 18هزار میلیارد تومان بودجه آن است را از این محل تامین کنیم. لایحه اصلاح قانون مالیات برارزش افزوده یک‌بار به صحن آمد و اکنون در مجلس است. پیشنهاد ما این است که این عوارض نصف به نصف بین شهرداری و دولت تقسیم شود و نیز شیوه پرداخت کنونی تغییر نکند. یعنی مالیات دریافتی به خزانه دولت واریز نشود زیرا تجربه نشان داده درصورتی که این اتفاق بیفتد چیزی دست شهرداری‌ها را نمی‌گیرد. نمونه این مورد را می‌توان عوارض جرایم رانندگی دانست.